Η αλήθεια για Ολυμπιακό, Παναθηναϊκό, η σούπερ Παρτίζαν και η κυριαρχία της Ρεάλ

Πλησιάζουμε σιγά σιγά στα Χριστούγεννα. Η EuroLeague απέχει τρεις στροφές από το να κλείσει γύρο. Με μια ματιά στη βαθμολογία μπορεί κανείς να αντιληφθεί πως κάποια πράγματα ήταν αναμενόμενα να συμβούν. Όπως για παράδειγμα η κυριαρχία της Ρεάλ, η καλή πορεία της Μπαρτσελόνα.

Κάποια άλλα όμως; Τι δουλειά έχει η Βίρτους στις πρώτες τρεις θέσεις; Γιατί ο Ολυμπιακός απέχει από τον περσινό του εαυτό και πόσο πλησίασε ο Παναθηναϊκός στο δικό του comeback. Ποια είναι η ομάδα που αμφισβητεί ευθέως την κυριαρχία της Ρεάλ;

Για αυτό και το Hudlinstat μας δίνει τις απαντήσεις. Το Gazzetta ρίχνει αναλυτική ματιά στα advanced stats της φετινής EuroLeague για να φανερώσει αλήθειες και ψέματα μέσα από τις πιο βασικές κατηγορίες που δείχνουν τι κάνουν οι ομάδες στο παρκέ.

Γιατί στην εποχή που βρίσκεται το μπάσκετ γίνονται πολλά λάθη ερμηνείας στους αριθμούς, που πάντα, ΠΑΝΤΑ, λένε την αλήθεια για το πώς παίζουν οι ομάδες.

Πάμε όμως να δούμε τι σημαίνει κάθε κατηγορία που θα εξετάσουμε για να περάσουμε στο κυρίως πιάτο.

Offensive/Defensive Rating: Επειδή ο παράγοντας των κατοχών παίζει ρόλο στο σύγχρονο μπάσκετ, δε γίνεται να συγκρίνουμε μία ομάδα που αγωνίζεται σε ρυθμό 75 επιθέσεων και μία άλλη σε αντίστοιχο 80. Για αυτό και κάνουμε την αναγωγή στις 100 κατοχές, ώστε να δούμε ποια είναι η καλύτερη επίθεση και ποια η καλύτερη άμυνα της EuroLeague.

Πόντοι ανά κατοχή: Όπως λέει και η ονομασία της κατηγορίας, μετράμε τους πόντους μίας ομάδας σε σχέση με τις κατοχές της. Όσο μεγαλύτερος του 1 είναι ο δείκτης, τόσο το καλύτερο (π.χ. 89 πόντοι ανά 80.5 κατοχές = 1.10)

Αναλογία ασίστ/λαθών: Μία κατηγορία που είναι εξοικειωμένοι οι περισσότεροι, μετρώντας το πόσες ασίστ μοιράζει μία ομάδα σε σχέση με τα λάθη της.

True Shooting %: Αποτελεί το ποσοστό που μας λέει επί της ουσίας την αποδοτικότητα μίας ομάδας (ή ενός παίκτη) στο σκοράρισμα, σε σχέση με τις εκτελέσεις που κάνει. Δηλαδή δίποντα, τρίποντα και βολές, με τα πρώτα δύο να έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα στον υπολογισμό.

Defensive/Offensive Rebounds%: Πολλές φορές η απλή καταμέτρηση των ριμπάουντ είναι λανθασμένη. Για παράδειγμα στην ακραία περίπτωση που μια ομάδα χάσει μόλις 4 σουτ σε ένα ημίχρονο, τότε η αντίπαλος δε θα διεκδικεί αρκετά αμυντικά ριμπάουντ, επομένως δικαιολογημένα θα έχει χαμηλό νούμερο. Για αυτόν τον λόγο μετράμε το ποσοστό σε αμυντικά και επιθετικά ριμπάουντ, σε σχέση με αυτά που διεκδικήθηκαν στην αντίστοιχη ρακέτα.

Η Παρτίζαν του Ομπράντοβιτς τα... σπάει στην επίθεση

Αν ρωτήσει κανείς ποια είναι η καλύτερη επίθεση της EuroLeague, άπαντες θα αναφωνήσουν η Ρεάλ. Μπορεί μερικοί να έχουν τις αμφιβολίες τους αλλά οι Μαδριλένοι θα πάρουν τη μεγάλη πίτα των απαντήσεων. Είναι όμως έτσι; Η απάντηση είναι περίπου.

Μεγαλοπρεπέστατο «όχι» σε ασπρόμαυρο φόντο έρχεται από τη Σερβία. Η Παρτίζαν του 8-6 και των 7 παιχνιδιών στο Βελιγράδι, κάτι που σημαίνει πως δεν ευνοήθηκε και από το πρόγραμμα είναι η καλύτερη επίθεση της EuroLeague. Μετρώντας 107.2 στο Offensive Rating, ξεπέρασε τη δεύτερη Ρεάλ που έρχεται από κοντά στο 106.4. Από πίσω τους ακριβώς η Μπαρτελόνα (103.3) και ναι, η Βίρτους με 102.8 και τους Μπελινέλι, Σενγκέλια να παίζουν ως έφηβοι. Καλή επίθεση αλλά κάκιστη άμυνα για την Εφές που παρουσιάζει σκαμπανεβάσματα.

Πού βρίσκονται οι Έλληνες θα αναρωτηθείτε. Ο Παναθηναϊκός είναι η 10η επίθεση της διοργάνωσης με 99.1 ORTG, κάτω από τις Ζάλγκιρις και Μπασκόνια. Λογικό; Εν πολλοίς ναι για μια ομάδα που ακόμα μαθαίνει ο ένας των άλλων και έχει μόνο καινούργια πρόσωπα και καινούργιο προπονητή.

Και ο Ολυμπιακός; Οι «ερυθρόλευκοι» είχαν την απόλυτη κυριαρχία στην περσινή σεζόν, όμως οι αλλαγές και οι τραυματισμοί τον έχουν φέρει στο 95.6 ORTG, 15ο στη διοργάνωση πάνω από Βιλερμπάν, Άλμπα και Βαλένθια. Υποσημείωση που κάνει τα πράγματα χειρότερα; Τα 9 παιχνίδια του Ολυμπιακού στο ΣΕΦ αυτό το διάστημα που θα έπρεπε υπό κανονικές συνθήκες να ανεβάσουν περισσότερο τους δείκτες.

Αντέχει η άμυνα των «αιωνίων»

Και η ερώτηση τώρα έρχεται αυτόματα. Γιατί με αυτήν την επίθεση Παναθηναϊκός και Ολυμπιακός βρίσκονται σε τροχιά οκτάδας. Τα ερωτηματικά συνοδεύουν κυρίως τον δεύτερο, μιας και οι «πράσινοι» έτσι και αλλιώς φιγουράρουν στη 10άδα της επίθεσης. Την απάντηση δίνει η άμυνα ή καλύτερα το Defensive Rating ανά 100 κατοχές που βγάζει στον… αφρό και τους δύο.

Ο Ολυμπιακός αποτελεί την τρίτη καλύτερη άμυνα της διοργάνωσης, με 95.4 στον σχετικό δείκτη. Οι «ερυθρόλευκοι» στη διάρκεια που ψάχνουν τα επιθετικά τους πατήματα, μένουν σε υψηλό επίπεδο λόγω της άμυνάς τους, της πίεσης στην μπάλα και της ικανότητας των δύο ψηλών τους να προστατεύουν τη ρακέτα. Στις δύο καλύτερες θέσεις έρχονται οι Ισπανοί. Η Ρεάλ μετράει 90.7 στο DRTG, την ώρα που η Βαλένθια του Μουμπρού δεν επιτρέπει σχεδόν το σκορ μέσα στο ζωγραφιστό και είναι η καλύτερη άμυνα της διοργάνωσης με 89.7.

Όσο για τον Παναθηναϊκό; Η ομάδα του Αταμάν βρίσκεται λίγο πιο κάτω από τον Ολυμπιακό με DRTG 97.1, για να φιγουράρει στην 5η θέση όσον αφορά το αμυντικό κομμάτι. Το δεδομένο όμως που περιγράφει τι ακριβώς συμβαίνει στην Παρτίζαν, όπως ακριβώς και πέρσι, έρχεται από τον δείκτη του DRTG. Όσο ψηλά τη συναντάμε στην επίθεση, άλλο τόσο χαμηλά είναι στην άμυνα η ομάδα του Ομπράντοβιτς με 103.4. Οι Σέρβοι αποτελούν την τέταρτη χειρότερη άμυνα και περνούν μόνο τις Άλμπα, Εφές και Βιλερμπάν που είναι οι χειρότερες ομάδες στην EuroLeague.

Η απόλυτη κυριαρχία της Ρεάλ

Για να συγκεντρώσουμε αυτούς τους δύο δείκτες σε επίθεση και άμυνα έχει δημιουργηθεί το Net Rating. Πολύ απλά προκύπτει από την απλή αφαίρεση του DRTG από το ORTG. Όπως αντιλαμβάνεται κανείς, όσο μεγαλύτερο είναι το θετικό πρόσημο, τόσο καλύτερα πηγαίνει η ομάδα μιας και αυτό σημαίνει πως είναι ψηλά ταυτόχρονα η επίθεσή της και λειτουργεί η άμυνά της.

Εδώ έρχεται να πιστοποιηθεί το ρεκόρ της Ρεάλ που μετράει μόνο μία ήττα στη διοργάνωση. Οι Μαδριλένοι παρουσιάζουν το εντυπωσιακό +15.7. Εντυπωσιακό όχι τόσο για το ίδιο το νούμερο, μιας και άλλες ομάδες στο παρελθόν έχουν πλησιάσει ή το έχουν ξεπεράσει. Εντυπωσιακό κυρίως για τη διαφορά με τους υπόλοιπους. Η φετινή EuroLeague κρίνεται σε τεντωμένο σχοινί και η Ρεάλ κάνει περίπατο.

Χαρακτηριστικά στο NRTG ακολουθεί η Μπαρτσελόνα με +7.8 και στην τρίτη θέση είναι η Παρτίζαν με +3.8. Μιλάμε για διαφορά χαώδη και ομάδες να προσπαθούν να μείνουν σε θετικό πρόσημο με ισορροπίες εύθραυστες από εβδομάδα σε εβδομάδα. Πού βρίσκονται οι «αιώνιοι»; Στις εύθραυστες ισορροπίες.

Ο Ολυμπιακός μετά και την ήττα από τη Βαλένθια υποχώρησε στο +0.26 και τη 10η θέση στο NRTG, βγάζοντας οριακά το… κεφάλι στην επιφάνεια της θάλασσας. Οι «ερυθρόλευκοι» είναι και η τελευταία ομάδα με θετικό πρόσημο, αφού από την 11η θέση και κάτω έχουμε αρνητικό NTRG.

Και ο Παναθηναϊκός; Οι «πράσινοι» σε εμφανώς καλύτερη θέση κυρίως λόγω της επίθεσής τους παρουσιάζουν ένα σχετικά καλό νούμερο στο +2.1 και βρίσκονται στην 6η θέση. Αυτό που λείπει για εκείνους είναι η ισορροπία, αλλά ξαναλέμε πως για μια καινούργια ομάδα το παραπάνω είναι λογικό και οι δείκτες του μόνο κακοί δε βγαίνουν.

Αναλυτικά το Net Rating της EuroLeague

Ρεάλ Μαδρίτης +15.7
Μπαρτσελόνα +7.8
Παρτίζαν +3.8
Βίρτους +3.1
Βαλένθια +3.1
Παναθηναϊκός +2.1
Ερυθρός Αστέρας +1.83
Μονακό +1.83
Μακάμπι +0.51
Ολυμπιακός +0.26
Ζάλγκιρις -1.07
Αρμάνι Μιλάνο -1.2
Φενέρμπαχτσε -1.21
Μπασκόνια -1.56
Μπάγερν -2.4
Εφές -6.8
Άλμπα -11.9
Βιλερμπάν -14.4

Δικαιολογημένα ψηλά ο Ολυμπιακός στη δημιουργία

Αν υπάρχει μία κατηγορία στην οποία η ομάδα του Γιώργου Μπαρτζώκα βρίσκεται ψηλά, αυτή έρχεται από την αναλογία ασίστ/λαθών. Ο Κώστας Παπανικολάου τόνισε μετά το παιχνίδι με τη Βαλένθια πως ο Ολυμπιακός δεν έχει αρκετό επιθετικό ταλέντο. Και η αλήθεια επιβεβαιώνεται από τους αριθμούς, όχι φυσικά για το ταλέντο της ομάδας αλλά για την απουσία ενός παίκτη που θα πάρει πάνω του αρκετές iso προσπάθειες.

Οι «ερυθρόλευκοι» βασίζουν πολλά στο σύνολο, τη δημιουργία και την κυκλοφορία της μπάλας, με αναλογία 1.67 ασίστ ανά λάθος. Νούμερο που τους φέρνει στην εκτη θέση της λίστας, πίσω από το εκπληκτικό 1.82 της Ρεάλ με τους Καμπάτσο, Γιουλ, Σέρχιο πραγματικούς μαέστρους στην κορυφη. Πάλι κοντά η Βίρτους με 1.76 και η Εφές στο 1.72.

Ο Παναθηναϊκός βρίσκεται ακριβώς στην αντίθετη όψη του νομίσματος. Τα δικά του γκαρντ έχουν πολύ περισσότερο στο μυαλό τους το one on one παιχνίδι, όπως για παράδειγμα κάνει συχνά πυκνά ο Κέντρικ Ναν, του οποίου το ταλέντο δεν ανήκει σε αυτήν την πλευρά του Ατλαντικού. Οι «πράσινοι» βρίσκονται στην 14η θέση της κατηγορίας αυτής με τη 1.3 ασίστ ανά λάθος να μην αποτελεί ούτε κάτι σπουδαίο, ούτε κάτι όμως που δε χωράει βελτίωση. Πάντοτε τα νούμερα της ομάδας του Αταμάν τα παρακολουθούμε υπό το πρίσμα των πολλών και σημαντικών αλλαγών που συνέβησαν το καλοκαίρι.

Η δικαίωση των advanced stats

Τίποτα δεν είναι τυχαίο όπως τονίσαμε από το ξεκίνημα. Υπάρχει λόγος που εδώ και πολλά χρόνια τα advanced stats πρώτα έγιναν κομμάτι της ζωής των ομάδων και μετά της δικής μας. Παρατηρήστε απλώς δύο νούμερα. Αυτό της Μακάμπι στον μέσο όρο των πόντων της που μετράει 86.5 και τον αντίστοιχο της Βίρτους με 84.6. Θα αναρωτηθεί κανείς πώς γίνεται με τόσο καλύτερη επίθεση να βρίσκονται πολύ πιο κάτω οι Ισραηλινοί και θα ψάξει τις αιτίες κάπου αλλού.

Λάθος! Γιατί η Βίρτους μετράει αυτά τα νούμερα σε 82.3 κατοχές την ώρα που η Μακάμπι το κάνει στις 85.6. Και πιστέψτε μας, αυτή η διαφορά των 3.3 κατοχών αποτελεί τεράστιο νούμερο στον ρυθμό που παίζεται η EuroLeague. Έτσι λοιπόν καταλήγουμε στους πόντους ανά κατοχή για να αξιολογήσουμε ξανά υπό διαφορετικό πρίσμα τις επιθέσεις. Και ναι, η Βίρτους με 1.02 πόντους ανά κατοχή μαζί με την Μπαρτσελόνα μοιράζονται την τρίτη θέση, κάτι που σημαίνει πως έστω και λίγο πάνω από το όριο της μονάδας η επιθετική τους λειτουργία παίρνει καλό βαθμό.

Και εκεί έρχεται η Παρτίζαν να ξαναβάλει από κάτω τη Ρεάλ με 1.08 πόντους ανά κατοχή, έναντι 1.07 των Μαδριλένων. Οι Σέρβοι δεν πατάνε το γκάζι όσο η Ρεάλ, παίζοντας με δύο κατοχές λιγότερες (81.7 έναντι 83.7) αλλά μπορούν και είναι αποτελεσματικοί, όπως θα δούμε και παρακάτω, στον μέγιστο βαθμό.

Όπως περιμένει κάποιος και με όσα έχουμε πει έως τώρα, ο Παναθηναϊκός σε αυτό το κομμάτι θα ήταν καλύτερος από τον Ολυμπιακό. Οι «πράσινοι» ωστόσο δε σημαίνει πως λειτουργούν άψογα μιας και δεν έχουν καταφέρει να πιάσουν τη μονάδα, δηλαδή να σκοράρουν έναν ή περισσότερο από έναν πόντο ανά κατοχή. Στις 82.6 κατοχές παίζει η ομάδα του Αταμάν και έχει 0.99 στον αντίστοιχο δείκτη, την ώρα που ο Ολυμπιακός με τον ρυθμό στον οποίο αγωνίζεται να είναι πολύ χαμηλός (79.9 κατοχές) να μετράει 0.97. Το παρήγορο για αυτόν είναι πως υπάρχει πολύς χώρος για βελτίωση, μιας και παραμένει επίσης σώφρων το «φρένο» από τη στιγμή που υπήρχαν οι τραυματισμοί και ο Μπαρτζώκας επί της ουσίας έμεινε με ένα γκαρντ.

Ο σούπερ αποτελεσματικός Παναθηναϊκός

Σειρά των «πρασίνων» να εμφανιστούν ψηλά σε μια κατηγορία. Και μάλιστα στην αποτελεσματικότητα, που μετράμε μέσω του True Shooting %. Το metric που βάζει δίποντα, τρίποντα και βολές υπό μία σκοπιά και ελέγχεται έτσι η ευστοχία ομάδων αλλά και παικτών. Ο Παναθηναϊκός λοιπόν βρίσκεται στην εξαιρετική 4η θέση με 63.5% στο TS%.

Τι σημαίνει αυτό; Ότι η ομάδα του Αταμάν είναι μία από τις πιο εύστοχες της λίγκας. Και αυτό έρχεται εν πολλοίς από την πολύ καλή σεζόν του Γκριγκόνις στην περίμετρο αλλά και την κυριαρχία του Λεσόρ σε πολλά παιχνίδια μέσα στη ρακέτα. Δύο παράγοντες που ανεβάζουν το TS% και δείχνουν εκτός των άλλων ότι ο Παναθηναϊκός μπορεί να δημιουργεί και πολύ καλές προϋποθέσεις για τους «εκτελεστές» του, διαφορετικά θα ήταν αδύνατο να μείνει τόσο ψηλά.

Μπροστά από τον Παναθηναϊκό βρίσκουμε ξανά οριακά τη Βίρτους με 63.6% TS% και πάνω τους τις δύο καλύτερες ομάδες της EuroLeague όσον αφορά την επίθεση. Η Παρτίζαν του Ομπράντοβιτς κατάφερε και σε αυτόν τον τομέα να προσπεράσει τη Ρεάλ, μετρώντας 68.7% έναντι 66.6%. Γενικότερα το νούμερο που παρουσιάζουν οι Σέρβοι στον τομέα αυτόν μοιάζει απίστευτο 

Το ακόμα πιο ενδιαφέρον έρχεται από τη βελτίωσή τους σε σχέση με την περασμένη σεζόν, όπου στον 1ο γύρο μέτρησαν 65.6% και βρισκόταν στη δεύτερη θέση. Πίσω τότε από τον Ολυμπιακού του 66.6%. Πού βρίσκεται φέτος η ομάδα του Μπαρτζώκα, επηρεασμένη φυσικά από τη φυγή του MVP της EuroLeague, Σάσα Βεζένκοβ που ανέβαζε αυτόν τον δείκτη; Στη 10η θέση με το ταπεινό 60.2%, πολύ μακριά σε σχέση με το ποσοστό που την έφερε πέρσι στην κορυφή της διοργάνωσης για τη σχετική κατηγορία. Και πώς να γίνει διαφορετικά όταν ο Ολυμπιακός εκτελεί με 72.5% από τις βολές και αποτελεί μακράν τη χειρότερη ομάδα της EuroLeague. Η δεύτερη από το τέλος; Ο Παναθηναϊκός με 74.3%!

Η αεροπορία της Μακάμπι

Η τελευταία κατηγορία που θα εξετάσουμε είναι αυτή του ποσοστού στα επιθετικά ριμπάουντ. Για την ακρίβεια, όπως παρατηρήσατε και στους πόντους ανά κατοχή, δε θα μείνουμε στους απλούς αριθμούς. Και αυτό είναι πολύ απλό, διότι μπορεί μια ομάδα να τα «σπάσει», οπότε να διεκδικήσει πολλά περισσότερα επιθετικά ριμπάουντ σε βραδιές, οπότε να αυξήσει με τρόπο αμφιλεγόμενο τον μέσο όρο της.

Το ORB% μετράει το ποσοστό των κερδισμένων επιθετικών ριμπάουντ σε σχέση με αυτά που διεκδικεί κάθε ομάδα, φέρνοντας έτσι την απαιτούμενη ισορροπία. Και εκεί βλέπουμε την απόλυτη κυριαρχία της Μακάμπι. Ο λόγος φυσικά έχει να κάνει με την αθλητικότητά της και τους γεμάτους προσόντα παίκτες της σε κάθε θέση, ειδικότερα στους ψηλούς. Ο Κάτας έχει στείλει όλους τους παίκτες του να πηγαίνουν στο επιθετικό ριμπάουντ για να καλύψουν αρκετά από τα ζητήματα που παρουσιάστηκαν στο πέντε εναντίον πέντε, ένεκα της έλλειψης ρυθμού  με τη διακοπή του πρωταθλήματος Ισραήλ.

Η Μακάμπι βρίσκεται πολύ ψηλά, στο 36% του ORB% και βέβαια είναι πρώτη στη λίστα, με την Μπάγερν να ακολουθεί έχοντας 34.6% και τον Ερυθρό Αστέρα με 33.8%. Αναμενόμενα καλύτερος του Παναθηναϊκού ο Ολυμπιακός στον σχετικό τομέα, με τους Μιλουτίνοφ και Φαλ να τον φέρνουν στην 11η θέση έχοντας 27.8% έναντι του 26.3% της ομάδας του Αταμάν.

Μάλιστα οι «ερυθρόλευκοι» αναμένεται να βελτιώσουν ακόμα περισσότερο το νούμερό τους, αφού σε πολλές αναμετρήσεις είχαν μόνο τον έναν από τους δύο σέντερ τους και αυτός λόγω κούρασης, με τα 30λεπτα, δεν είχε τις δυνάμεις να πιέσει στο ριμπάουντ.

Και εδώ γεννάται η απορία όλων. Πού βρίσκεται η Ρεάλ του Ταβάρες; Οι Μαδριλένοι έρχονται στο 29.2% και φτάνουν ως την 9η θέση. Θα σκεφτεί κάποιος γιατί τόσο χαμηλά, αλλά η απάντηση κρύβεται στις τρομερές επιθετικές επιδόσεις που αναφέραμε παραπάνω. Αν συνδυάσει κανείς τα νούμερα θα αντιληφθεί ότι το 29.2% της Ρεάλ στην πραγματικότητα είναι τρομακτικό, αφού μιλάμε για μια σούπερ αποτελεσματική επίθεση, η οποία μπορεί να ανανεώνει και 3/10 κατοχές με το μέγεθός της…

art direction / συνθέσεις: Χρήστος Ζωίδης / Ευαγγελία Λώλου