Πρέντραγκ Τζόρτζεβιτς: Η εξομολόγηση του θρυλικού αρχηγού
Η μυθική καριέρα του Πρέντραγκ Τζόρτζεβιτς ξετυλίγεται στο Gazzetta με απίστευτες, ανέκδοτες ιστορίες όπως τις διηγείται ο εμβληματικός αρχηγός του Ολυμπιακού!
Το ραντεβού ήταν σ' ένα παραλιακό μαγαζί ένα ηλιόλουστο πρωινό. Το ρολόι δείχνει 11.04. Εχουμε αργήσει κι οι δύο μόλις τέσσερα λεπτά. Συναντιόμαστε στο πάρκινγκ και μπαίνουμε μαζί στο κατάστημα ταυτόχρονα.
Βλέποντάς τον αναρωτιέσαι αν έχεις μπει σε χρονοκάψουλα και έχεις γυρίσει πίσω στο 2009. Τότε που έβαζε τέλος σε μια μυθική καριέρα. Οι αριθμοί «μιλάνε» από μόνοι τους: 13 χρόνια στο Λιμάνι, 12 πρωταθλήματα, 5 Κύπελλα, 524 ματς, 159 γκολ, 95 ασίστ! Ποιος να συγκριθεί μαζί του!
Μέσω του Gazzetta θυμάται τα χρόνια του στη Σερβία, τότε που όντας παιδάκι, έβαζε με τους φίλους του πέτρες έξω από το καφενείο για να παίξει μπάλα. Τότε, που ο ποδοσφαιρικός του πατέρας, ο Άτσα, τον μάλωνε και τον κλείδωνε στο γήπεδο για να διαβάζει και να μην κάνει βόλτες στο χωριό με το μηχανάκι. Τότε δεν μπορούσε να καταλάβει το πόσο καλό θα του έκανε αυτή η σκληράδα του ποδοσφαιρικού του πατέρα.
Ο Πρέντραγκ Τζόρτζεβιτς μάς έκανε την τιμή να μας ανοίξει την καρδιά του. Να μας μιλήσει για όσα έζησε κι όσα η μοίρα δεν του έφερε. Από την Radnički Kragujevac στον Ερυθρό Αστέρα, που εκείνη την εποχή κάθε μέρα άλλαζε 10 παίκτες πουλώντας ό,τι καλύτερο υπήρχε στη Σερβία - και όχι μόνο. Ανάμεσα σ' αυτό το «χρυσάφι» κι ο Τζόλε. Ο Πανηλειακός του Σταυρόπουλου, το ψέμα για τη Β' Εθνική, ο Ολυμπιακός, η μάχη του Τροχανά για να τον πάρει στην ΑΕΚ, το «όχι» στην πρότασή του που ήταν 3,5 φορές πάνω απ' αυτή του Ολυμπιακού, ο Μπάγεβιτς και το τρέμουλο όταν του είπε ότι καπνίζει. Οι σχέσεις του με τον Κόκκαλη κι η μοναδική φορά που σκέφτηκε να φύγει από τον Ολυμπιακό.
Ο Ζιοβάνι, ο Ριβάλντο και η περιβόητη φιέστα του 2007, οι ρουφιάνοι στα αποδυτήρια, οι φορές που τον κυνήγησε ο κόσμος του Ολυμπιακού, οι... υπογλυκαιμίες πριν το 4-0 από την ΑΕΚ, το πέναλτι του Παπουτσέλη, του Ευθυμιάδη, η Ριζούπολη. Η καράφλα που έγινε μόδα κι η σημασία της οικογένειάς του.
Δεν δίστασε να μιλήσει ακόμα και για την περιβόητη τοιχογραφία που αφαιρέθηκε από το «Καραϊσκάκης». Ποια είναι τα όνειρά του ως μάνατζερ και γιατί δεν κατέληξε ο Αντρίγια Ζίβκοβιτς στον Ολυμπιακό όταν ήταν παιδάκι; Δεν προαναγγέλλουμε τίποτα άλλο. Η ζωή του Τζόρτζεβιτς μέσα από τα μάτια του Πρέντραγκ.
Ο Τζόλε, ο αρχηγός των αρχηγών στη συνέντευξη της ζωής του στο Gazzetta!
«Βάζαμε πέτρες για τέρματα, έπεφτε πολύ ξύλο. Δεν ξέχασα ποτέ το ποδόσφαιρο στη γειτονιά μου»
Να ξεκινήσουμε από το παρελθόν... Πώς θυμάσαι τα παιδικά σου χρόνια;
Σ' όλες τις μνήμες μου πάντα υπάρχει μέσα μία μπάλα. Κοιμόμουν και ξυπνούσα με μία μπάλα, που στη συνέχεια το χόμπι αυτό έγινε επάγγελμα.
Η οικογένειά σου ασχολούνταν με τον αθλητισμό;
Κανένας από τους γονείς μου ή τους συγγενείς μου δεν έπαιζε τίποτα. Όταν έγινα επαγγελματίας, εμφανίστηκαν όλοι και έλεγαν ότι κάτι έκαναν (γέλια) - πριν απ' αυτό τίποτα. Εντάξει, νομίζω παίζει ρόλο το υπόβαθρο της οικογένεια αλλά όχι καθοριστικό. Από την οικογένειά μου, πάντως, κανείς δεν έφτασε να κάνει κάτι σε επαγγελματικό ή έστω σε ικανοποιητικό επίπεδο.
Τη γειτονιά σου πώς την θυμάσαι;
Μέχρι τα 12-13 ήταν ένα χωριό. Βάζαμε δύο πέτρες για τέρματα, ήταν όλοι μεγαλύτεροι από εμένα. Επεφτε πολύ ξύλο, είχα αίματα στα πόδια, αλλά όλο αυτό το «ψήσιμο» μού έκανε καλό όταν πήγα στις Ακαδημίες και αργότερα σε επαγγελματικές ομάδες.
Ο μπαμπάς τι επάγγελμα έκανε;
Ο μπαμπάς μου ήταν δάσκαλος σε σχολή οδηγών, η μητέρα μου ήταν στο σπίτι. Ελεγχε τα πάντα. Καλή οικογένεια.
Πότε κατάλαβες ότι δεν είσαι ένα παιδί που απλά παίζει μπάλα στους δρόμους της γειτονιάς του;
Όχι, δεν ήθελα ποτέ να ξεχάσω το ποδόσφαιρο στη γειτονιά μου. Μπροστά στο καφενείο βάζαμε πέτρες για τέρματα και παίζαμε. Δεν ήθελα ποτέ να φύγω από εκεί. Παίζαμε με τους φίλους μου και σταματούσαμε μόνο για να περάσουν τα αυτοκίνητα και τα λεωφορεία. Όντως, παίζαμε ποδόσφαιρο πάνω στους δρόμους. Απλά, όταν άρχισε να σοβαρεύει η ενασχόλησή μου με το ποδόσφαιρο και πήγαινε σε πιο επαγγελματικό επίπεδο, ακόμα κι ο προπονητής μου στην Ακαδημία που ήμουν μου απαγόρευσε να οδηγάω μηχανάκια. Μέχρι και ξύλο έφαγα. Επρεπε να προσέχω.
Ποιος ήταν αυτός ο προπονητής;
Άτσα λέγεται. Μου είχε πει ότι δεν έπρεπε να οδηγάω μηχανές.
Πόσο χρονών ήσουν;
Ήμουν 13-14.
Οδηγούσες μηχανάκι από τότε;
Εντάξει, ξέρετε πως είναι στα χωριά (γέλια). Δεν ήταν ακριβώς μηχανάκι, αλλά ένα ποδήλατο που είχε μοτέρ. Ωστόσο, για ένα παιδί που έπαιζε ποδόσφαιρο ήταν επικίνδυνο να του προκαλέσει κάποιον τραυματισμό.
Ο Άτσα, έμαθε ότι οδηγάω μηχανάκι από έναν παίκτη της πρώτης ομάδας που ήταν από το χωριό μου. Όταν τον ρώτησε «τι κάνει ο μικρός στο χωριό;», εκείνος απάντησε: «Τίποτα, με μια μηχανή γυρίζει». Ε, τότε ο Άτσα, με φώναξε μία μέρα στην αποθήκη που ήταν και το γραφείο. Όταν σε φώναζε στο γραφείο του, ήξερες τι σε περιμένει. Με ρώτησε αν ισχύει ότι οδηγάω μηχανή. Του απάντησα «όχι». Εκανε μια προσποίηση με το ένα χέρι του και με το άλλο μου έριξε χαστούκι. Εφυγα από την προπόνηση και πήγα στον παππού και στη γιαγιά μου, οι οποίοι φυσικά και με υποστήριξαν. Μετά ήρθε ο πατέρας μου από τη δουλειά και μου είπε: «Καλά σου έκανε, να πεις την αλήθεια». Για 3-4 μέρες δεν πήγα στην προπόνηση, ήμουν τσαντισμένος. Ο Άτσα, όμως, ήρθε στο χωριό και με έπεισε να συνεχίσω. Αργότερα κατάλαβα ότι είχε καλό σκοπό. Σ' εκείνη την ηλικία δεν μπορείς να το καταλάβεις ποιο είναι το καλό σου και ποιο όχι. Στην πορεία αποδείχτηκε ότι όλα αυτά μου έκαναν καλό.
Τι μαθητής ήσουν;
Δεν ήμουν καλός, ίσα ίσα περνούσα τις τάξεις. Αυτός ο προπονητής ήταν και δάσκαλος και ψυχολόγος και προπονητής. Ήταν τα πάντα. Εκείνος πήγαινε κάθε 1-2 μήνες στο σχολείο και έβλεπε τους βαθμούς όλων των παιδιών από την Ακαδημία. Εδιναν βάση και ήταν προτεραιότητα το σχολείο για τα παιδιά 13-17 ετών. Επρεπε να τελειώσεις το σχολείο. Σ' αυτό το κομμάτι εγώ πέρασα ζόρικα.
Γιατί;
Δεν ήξερα ότι ο Άτσα είχε πάει στο σχολείο για να ρωτήσει σχετικά με τις αποδόσεις μου κι όταν με ρώτησε πώς τα πηγαίνω στο σχολείο του είπα: «Καλά. Εντάξει, υπάρχουν δύο βαθμοί που δεν είναι καλοί». Τι δύο; Σε πέντε μαθήματα δεν είχα καθόλου καλούς βαθμούς. Την πρώτη φορά με έβαλε για τέσσερις ώρες να διαβάσω. Εγώ διάβασα όλη την ιστορία της ομάδας. Κάποια στιγμή δεν είχα τι άλλο να διαβάσω. Ετσι, έπρεπε να διαβάσω τα μαθήματά μου για να βελτιώσω τη βαθμολογία μου. Κάποια στιγμή μέσα στην ημέρα ο Άτσα έφευγε, πήγαινε σπίτι να ξεκουραστεί λίγο, να φάει κάτι και επέστρεφε για να δει αν είμαι εκεί. Εγώ έφευγα. Ε, μετά με κλείδωνε. Τέσσερις ώρες ήμουν κλειδωμένος για να διαβάζω με αποτέλεσμα σε 20 μέρες να βελτιώσω όλα τα μαθήματα, αλλά για να είμαι ειλικρινής περνούσα ίσα ίσα.
Σου άρεσε κάποιο μάθημα;
Ναι, γεωγραφία και ιστορία μου άρεσαν, αλλά δεν ήμουν του σχολείου. Παρόλα αυτά, τελείωσα και πήρα το απολυτήριό μου. Τότε, στις μικρές ηλικίες έδιναν βάση στο σχολείο και ειδικά τώρα είναι πολύ σημαντική η μόρφωση για τους αθλητές γενικότερα και όχι μόνο για τους ποδοσφαιριστές. Υπάρχουν τόσα πράγματα που πρέπει να ξέρουν: Ασκήσεις, συστήματα, τεχνητή νοημοσύνη, ξένες γλώσσες... Είναι απαραίτητο να έχεις εφόδια για να φτάσεις σ' ένα πολύ υψηλό επίπεδο.
Εχει αλλάξει το ποδόσφαιρο;
Εχει αλλάξει πάρα πολύ.
«Η νεολαία ζει με το πόσα likes θα πάρει»
Ως ατζέντης ποδοσφαιριστών βλέπεις να έχει αλλάξει το επίπεδο των αθλητών που έχεις απέναντί σου; Όχι όσον αφορά στο ταλέντο αλλά στη μόρφωση.
Ναι, ναι... Γενικώς, η νεολαία - και ξεκινώ από τα παιδιά μου - ασχολείται τόσο έντονα με τα social media, με αποτέλεσμα όλοι να ζουν με το πόσα likes θα πάρουν σε μια φωτογραφία. Ε, όλο αυτό επηρεάζει και δυστυχώς έχει χαθεί η ανθρώπινη επαφή που υπήρχε τα προηγούμενα χρόνια. Είναι δύσκολο ακολουθήσουμε την ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας.
Επίσης, στην εποχή μου - κι ας φαίνεται ότι μιλάω σαν να είμαι 70 ετών (γέλια) - τη δεκαετία του '80, του '90, ακόμη και στις αρχές του '00 υπήρχε περισσότερος σεβασμός στους μεγαλύτερους, στους παλαιότερους. Κι εμείς όταν πήγαμε στον Ολυμπιακό βρήκαμε τους Καραταΐδη, Καραπιάλη, Αλεξανδρή... Ονόματα που ήταν πολύ «μεγάλα» και εμείς έπρεπε να συνεχίσουμε αυτό που έκαναν αυτοί. Τα social media επηρεάζουν πάρα πολύ και τα παιδιά δεν έχουν σεβασμό και εκτίμηση και στους μεγαλύτερους αλλά και στους αντιπάλους.
Ας επιστρέψουμε στην εποχή που ήσουν ακόμη στη Σερβία και ξεκινούσες τα βήματά σου στο ποδόσφαιρο. Τότε, που σε κυνηγούσε ακόμη ο προπονητής σου...
Ναι, με κυνηγούσε. Και ξύλο μού έδινε και κλειδώματα είχα, όπως σας είπα. Τα πάντα.
Καταλαβαίνω ότι οφείλεις πολλά σ' αυτόν τον άνθρωπο.
Εννοείται πως του οφείλω. Σήμερα είναι 85 ετών, έχουμε επαφή, μιλάμε και όταν πηγαίνω στη Σερβία τον επισκέπτομαι στο σπίτι του. Το θέμα είναι πως όταν είσαι 15 ετών δεν μπορείς να καταλάβεις. Όμως η σκληράδα αυτή που είχε μου έκανε καλό. Στα 16 μου με ανέβασαν στην πρώτη ομάδα, ήμουν ανάμεσα σε παίκτες 30 και 35 ετών. Τότε ήταν ακόμη ενωμένη η Γιουγκοσλαβία και έπαιζαν στην εθνική ομάδα «μεγάλα» ονόματα. Από εκεί και πέρα αρχίζεις να τα βλέπεις διαφορετικά. Από εκείνο το σημείο σοβάρεψαν τα πράγματα. Και να φανταστείτε ότι ο πατέρας μου δεν ήξερε πολλά για την ποδοσφαιρική μου εξέλιξη. Του έλεγαν στο χωριό: «Ο γιος σου παίζει μπάλα και είναι καλός». Για να καταλάβετε, στα 16 μου είχα άλλα 2,5 χρόνια για να είμαι στην Κ-19, αλλά με είχαν ανεβάσει ήδη στην πρώτη ομάδα.
Θυμάσαι το ματς που ήταν πολύ σημαντικό για εσένα ώστε να σε εδραιώσει στην πρώτη ομάδα;
Δεν μπορώ να πω ότι ήταν ένα παιχνίδι. Αυτό που με χαρακτήριζε ήταν ότι δεν κώλωνα. Ακόμα και το αγωνιστικό ξύλο δεν με λύγιζε, προχωρούσα. Επαιρνα πρωτοβουλίες, δεν είχα φόβο μέσα στο παιχνίδι. Ετσι εκπαιδεύτηκα. Επαιρνα ρίσκο και δεν φοβόμουν. Μου έβαζαν ακόμα και εξτρά προπονήσεις στο ένας με έναν στο μισό γήπεδο για να μου ξυπνήσουν μέσα μου τον εγωισμό και να έχω ελευθερία στο παιχνίδι μου.
Πάντα έξω αριστερά έπαιζες;
Εξω αριστερά, δεύτερος επιθετικός... Τότε ήταν πολύ διαφορετικά. Το ποδόσφαιρο κι ο αθλητισμός έχουν αλλάξει. Σήμερα δεν υπάρχουν τα εξτρέμ, έχουν αλλάξει τα συστήματα. Υπάρχει τρομερή εξέλιξη.
Εννοείς ότι ήταν πιο ελεύθερα τότε;
Τότε, αν έπαιζα με τα παιδιά της ηλικίας μου μπορούσα να κάνω ό,τι θέλω (γέλια) με την καλή έννοια. Ποτέ δεν το εκμεταλλεύτηκα αυτό, αν και θα μπορούσα. Ίσα ίσα... Φανταστείτε πως για δύο συνεχόμενα χρόνια έπαιζα και στην πρώτη ομάδα και στη Β'. Το Σάββατο έπαιζα με την πρώτη ομάδα και την Κυριακή το πρωί έπαιζα και με τη Β' ομάδα. Τις Κυριακές το σπίτι μου δεν με έβλεπε. Στην Κ19, καταλάβαιναν ότι μπορεί να είμαι κουρασμένος αλλά μου έλεγαν: «Εντάξει, υπάρχει η κούραση, αλλά θέλουμε να παίζεις, να κάνεις 2-3 ενέργειες. Να είσαι εδώ». Και τα ταξίδια τότε στη Γιουγκοσλαβία ήταν τεράστια. Γυρνούσαμε σπίτια μας 2-3 τα ξημερώματα και στις 10 το πρωί της επομένης είχα ματς με τη Β' ομάδα. Τα μάτια μου ήταν πρησμένα από την αϋπνία και έπαιζα 90λεπτα. Υπερβολικά πράγματα, αλλά εντάξει μου έκανε καλό. Βέβαια, θέλει προσοχή αυτή η υπερπροσπάθεια γιατί το σώμα από ένα σημείο και μετά δεν αντιδρά σωστά. Όσο δουλεύεις τόσο το σώμα χρειάζεται χρόνο ξεκούρασης ώστε να μπορεί να αποδώσει. Όταν φτάνεις σ' ένα σημείο κόπωσης είσαι επιρρεπής σε τραυματισμούς.
Τραυματισμούς δεν είχες μικρός;
Όχι, όχι... Μετά στον Ολυμπιακό είχα κάποιους.
«Πολλοί από το χωριό μου έφυγαν για τον πόλεμο και δεν γύρισαν»
Πριν έρθουμε στην Ελλάδα, τον πόλεμο πώς τον έζησες αγωνιστικά;
Για 1-2 χρόνια ήμουν στην πρώτη ομάδα και μετά πήγα στον Ερυθρό Αστέρα. Πήγα μαζί με τον συγχωρεμένο τον Σίνισα Μιχαΐλοβιτς - εκείνος από Βοϊβοντίνα και εγώ από την Κραγκούγκεβατς. Την άνοιξη του '91 πήραμε το Ευρωπαϊκό στο Μπάρι, στα πέναλτι με τη Μαρσέιγ. Ήμουν στην αποστολή, η οποία αποτελούνταν τότε από 22 ποδοσφαιριστές (16 με τους βασικούς και τους αναπληρωματικούς και οι υπόλοιποι συμπλήρωναν την αποστολή). Κάθισα έξι μήνες στον Ερυθρό Αστέρα, διότι έπεσα στη φουρνιά όπου ο ένας ήταν καλύτερος από τον άλλον. Πήγα έναν χρόνο δανεικός στην Σουμπότιτσα, αλλά μετά άρχισε ο πόλεμος. Εγινε χαμός και γύρισα...
«Ο Μιχαΐλοβιτς μού είχε ζητήσει κομποσχοίνια από το Άγιο Όρος»
Μίλησε μας για τον Σίνισα Μιχαΐλοβιτς.
Με τον Σίνισα πήγαμε μαζί στον Ερυθρό Αστέρα τον Ιανουάριο του 1991. Επειδή είμαστε παλαιοημερολογίτες, κάνουμε τα Σέρβικα Χριστούγεννα στις 7 Ιανουαρίου. Τον γνώριζα πάρα πολλά χρόνια και στην Εθνική ήμασταν μαζί. Δυστυχώς δεν μπόρεσε να νικήσει σ' αυτόν τον «πόλεμο».
Δούλευε πάρα πολύ, ως παίκτης ήταν τρομερός στις εκτελέσεις των φάουλ. Και ως προπονητής έκανε σπουδαία πράγματα. Δεν ήταν και από τους πιο εύκολους συμπαίκτες. Είχε κι αυτός τις παρεξενιές του, αλλά ήταν μια πολύ ισχυρή προσωπικότητα. Αφησε πίσω του πολλά.
Θυμάσαι κάτι προσωπικό μαζί του;
Όχι. Κάποια στιγμή μου είχε ζητήσει κάποια κομποσχοίνια από το Άγιο Όρος. Νομίζω ότι ένας από τους δύο γονείς του είναι Κροάτης κι ο άλλος Σέρβος. Πέρασε πολλά... Ενας από τους καλύτερούς του φίλους, του γκρέμισε το σπίτι στον πόλεμο. Ήξεραν ότι ήταν κολλητοί και ήταν Κροάτης. Εφτασαν στο σημείο να εκβιάζουν το φίλο του πως αν δεν το έκανε αυτός θα το έκαναν αυτοί. Η μάνα του δεν τον πήρε σοβαρά. «Μαζέψτε τα και φύγετε». Ξαναγύρισε με άλλους μαζί για να αποδείξει ότι το έχει ήδη πει. Τη δεύτερη φορά που πήγε, πήρε ένα πιστόλι και πυροβολούσε τις φωτογραφίες του Μιχαΐλοβιτς. Ε, έτσι πήραν τα πράγματά τους και έφυγαν. Την επόμενη μέρα έριξε βόμβα στο σπίτι τους. Αυτό έγινε το 1991-1992. Ο φίλος του αυτός, πήγε να τον δει το 2000 όταν παίζαμε με την Κροατία στο Ζάγκρεμπ για το Euro. Εγώ δεν πήγα γιατί ήμουν τραυματίας. Ήταν ένα πολύ σημαντικό παιχνίδι, το πρώτο μεταξύ της Σερβίας και της Κροατίας μετά τον εμφύλιο και γινόταν χαμός. Με ισοπαλία περνούσε η Σερβία, με νίκη η Κροατία. Εμαθα ότι πήγε και τον βρήκε ο φίλος του και του είπε: «Επρεπε να το κάνω, η μάνα σου κι η αδερφή σου δεν το κατάλαβαν στην αρχή. Αν δεν το είχα κάνει εγώ θα σκότωναν και τη δική μου οικογένεια και τη δική σου. Τουλάχιστον, εγώ σου γκρέμισα το σπίτι αλλά ζουν και οι δικοί σου γονείς και οι δικοί μου. Σου έσωσα τους γονείς. Ήξερα ότι θα έχτιζες άλλα τόσα σπίτια».
Θα ήθελα να σταθούμε στο χαμό του πολέμου. Ο μπαμπάς σου πήγε να πολεμήσει;
Όχι, αλλά ήταν σε ετοιμότητα. Πάρα πολλοί από το χωριό μου έφυγαν για τον πόλεμο και δεν γύρισαν. Ο πρώτος ξάδερφός μου, που ήταν αστυνομικός, βρέθηκε στην πρώτη γραμμή. Για τέσσερα χρόνια ήταν με χάπια ώστε να μπορεί να διατηρείται ήρεμος, ύστερα απ' όλα αυτά που συνάντησε στον πόλεμο. Τότε, όπως είναι λογικό, κανένας δεν σκεφτόταν το ποδόσφαιρο. Σ' έναν χρόνο μέσα όλοι σκόρπισαν.
«Αν οι πολιτικοί ήταν στην πρώτη γραμμή, δεν θα είχαμε πολέμους»
Εσύ έχεις ιστορίες από τον εμφύλιο;
Ε, είχα πολλούς που δεν ξαναγύρισαν. Όταν άρχισαν να βομβαρδίζουν οι Αμερικανοί και δεν έσκαγαν οι βόμβες δεν ήξερες πότε και αν θα σκάσουν. Και τώρα γίνεται με το Κόσοβο πάλι. Δεν υπάρχει ηρεμία. Τα μοναστήρια, η θρησκεία. Όλοι οι πόλεμοι έγιναν εκεί και ξαφνικά σου λένε ότι αυτή η περιοχή είναι ανεξάρτητο κράτος. Βομβάρδισαν το Βελιγράδι και χτύπησαν ένα τρένο και είπε ο στρατηγός του ΝΑΤΟ ότι ήταν ανθρώπινο λάθος. Εγώ είδα ότι εκείνους που υποστήριξαν την πατρίδα τους να είναι στη Χάγη. Αυτούς όχι. Δεν είμαι υπέρ κανενός πολέμου. Δεν με ενδιαφέρει τι έχουν κάνει. Ο Μιλόσεβιτς μπήκε φυλακή και δεν ξαναβγήκε. Οι άλλοι; Ποιος αποφασίζει για το ποιος θα μπει φυλακή; Και τώρα βλέπεις ότι ο πόλεμος με τους Ρώσους και τους Ουκρανούς γίνεται για πολιτικούς λόγους.
Διάβασα πρόσφατα ένα ωραίο για τους πολιτικούς. Θα το πως κι ας με κυνηγήσουν: «Δεν θα γινόντουσαν πόλεμοι, αν οι πολιτικοί ήταν στην πρώτη γραμμή και εμείς από πίσω να τους ακολουθούμε». Νομίζω δεν θα υπήρχε τότε πόλεμος. Ποιος είσαι εσύ που θα αποφασίσεις ποιος θα πάει στο δικαστήριο; Δεν λέω ότι εμείς είμαστε «χρυσοί», αλλά όταν γύρω - γύρω σε βομβαρδίζουν δεν θα αμυνθείς; Και τώρα λένε το Κόσοβο δεν είναι δικό σας, πρέπει να γίνει μεγαλύτερη η Αλβανία. Και τη Γιουγκοσλαβία τη διέλυσαν όταν έκαναν Νομό Κροατίας, Νομό Σκοπίων, Νομό Βοσνίας... Ε, κάποια στιγμή ο Τίτο έφυγε και μετά μπήκαν τα άλλα συμφέροντα, ήθελαν να είναι όλοι πρωθυπουργοί, όλοι να φτιάξουν ένα ανεξάρτητο κράτος. Να τα πάλι.
Όπως διέλυσαν τη Ρωσία και την Ουκρανία. Στο σχολείο ρώσικα μάθαινα. Έσπασαν την ΕΣΣΔ σε 50 κομμάτια και μιλούσαμε όλοι την ίδια γλώσσα. Αυτά ήταν ένα. Ξαφνικά τώρα, μετά από χρόνια κατάλαβαν πως σκοτώθηκαν για τα συμφέροντα κάποιων άλλων που εκμεταλλεύονται και θέλουν να διαχειριστούν εύκολα, μικρά κράτη. Όταν ένα κράτος είναι μεγάλο και ενωμένο είναι δύσκολο να το διαχειριστείς. Κακώς γίνεται πόλεμος. Δεν είμαι ούτε Ρωσία, ούτε Ουκρανία. Είμαι κατά του πολέμου επειδή τον έχω ζήσει. Ούτε Ζελένσκι, ούτε Πούτιν. Απλά έβαλαν τον άλλον να τσιγκλάει και στο τέλος την πληρώνει ο κόσμος. Βλέπουμε παιδιά να τρέχουν και να σκοτώνονται. Μεγάλη ιστορία χωρίς τελειωμό.
Πόσο διαφορετική θα ήταν η πορεία του αθλητισμού της Σερβίας αν δεν υπήρχε η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας.
Ε, αυτό δεν το ξέρουμε ή μάλλον το ξέρουμε. Θα είχαμε γενικά στον αθλητισμό από τις καλύτερες ομάδες. Στο μπάσκετ, στο ποδόσφαιρο... παντού.
«Από το Μαρακανά και τον τελικό στο Μπάρι, στο χωράφι με τις αγελάδες»!
Στον Ερυθρό Αστέρα πώς πήγες;
Ο νυν πρόεδρος της Σερβικής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου, ο Ντζάγιτς, ο οποίος ήταν ο πρόεδρος της ομάδας τότε είχε έρθει και με ζήτησε από την Radnički Kragujevac. Τα βρήκαν κι έτσι πήγα στο Βελιγράδι.
Ο Πανηλειακός πώς προέκυψε;
Στον Ερυθρό Αστέρα τότε, προσπαθούσαν τον κάθε παίκτη να τον βάλουν σε μια βιτρίνα και να τον πουλήσουν. Το ίδιο γινόταν και με την Παρτίζαν τότε στη Σερβία. Τότε, λόγω και του πολέμου, έρχονταν μετανάστες και από γύρω περιοχές - χώρες. Από το Μοστάρ, από τα Σκόπια... Κάθε μέρα ερχόντουσαν στον Ερυθρό Αστέρα για 1-2 ματς κι αν άξιζαν τους πουλούσαν. Κάθε μέρα, έρχονταν δέκα παίκτες και έφευγαν δέκα. Γινόταν χαμός!Ο πρόεδρος του Ερυθρού Αστέρα έμαθε ότι θέλω να φύγω και σε ένα ματς είχε έρθει ο Κώστας Στράντζαλης να με δει στο Βελιγράδι. Τα βρήκαν με τον Ερυθρό Αστέρα, πλήρωσαν σε γερμανικά μάρκα και ήρθα στον Πανηλειακό. Σημαντικό ρόλο έπαιξε κι ένας ατζέντης που ήταν από τα Σκόπια, ο οποίος είχε πολύ καλές σχέσεις και με τον Ντράγκαν Ντζάγιτς.
Η ομάδα πόσα λεφτά πήρε;
Πολλά... συν κάποια άλλα έξτρα.
Εσένα πώς σε έπεισαν να έρθεις στη Γ' Εθνική; Εχεις πει ότι δεν στο είπαν από την αρχή.
Ναι, αυτό πήγα να πω. Εγώ κάτω από Β' Εθνική δεν πήγαινα. Για να με πείσουν, μου είπαν ότι η ομάδα θα είναι Β' Εθνική. Τέλος πάντων, με κατέβασαν - λόγω και του πολέμου - με αυτοκίνητο μέσω Θεσσαλονίκης. Δεν υπήρχαν αεροπλάνα. Και από τη Θεσσαλονίκη πήγα στον Πύργο με έναν ταξιτζή. Μπάλος, Ρίο Αντίρριο... Νόμιζα ότι με πάνε στα ferry boats για να με στείλουν στην Ιταλία. Ενα ταξίδι 15 ωρών. Όπου έβλεπε φώτα ρωτούσα: «Πύργος;». «Όχι», μου απαντούσε ο ταξιτζής. Φτάνω βράδυ Σαββάτου στον Πύργο τελικά και εκείνο το Σαββατοκύριακο ο Πανηλειακός έπαιζε με το Χαϊδάρι. Τα θυμάμαι όλα χαρακτηριστικά. Ο προπονητής ήταν ο Μακρής, ο οποίος θα έφευγε σε τρεις μέρες. Θα ερχόταν ο Γεωργιάδης με τον Αργυρούλη. Στις 11 Δεκεμβρίου του 1992 ήρθα στην Ελλάδα και στις 12 ήταν το ματς αυτό. Ο προπονητής μού λέει: «Ξέρεις, πριν τον Πανηλειακό ήμουν στο Χαϊδάρι. Εκεί παίζει ένας συμπατριώτης σου, να μιλήσετε μετά το ματς». Είπα «εντάξει». Φορούσα και μια κουκούλα, είχε πολύ κρύο. Συναντιόμαστε τελικά μετά το παιχνίδι. Μ' αυτόν είχαμε παίξει αντίπαλοι στη Σερβία σε ένα ματς Κυπέλλου. Αυτός ο παίκτης δυστυχώς πέθανε από καρδιακό. Με ρώτησε: «Καλά, εσύ από Ερυθρό Αστέρα ήρθες εδώ;». Του απάντησα: «Ε, εντάξει, ήθελα να παίζω. Ήταν κι ο Ηρακλής στη μέση αλλά δεν μπορούσε να πληρώσει. Β' Εθνική είναι δεν πειράζει...».
Μου λέει: «Τι Β' Εθνική; Γ' είναι, εγώ παίζω εδώ 1,5 χρόνο. Θα μου πεις εσύ τι κατηγορία είναι;». Επαθα σοκ. «Μα, είναι Β' Εθνική του λέω». Δεν μπορούσα να το πιστέψω. Πήρα τον ατζέντη μου, για να μπορέσει να μου δικαιολογηθεί μου λέει: «Να, ξέρεις είναι βόρειος και νότιος όμιλος». «Βρε, τι κατηγορία είναι;». Τελικά, μου απάντησε: «Γ'...». Είχα υπογράψει για 2,5 μπορεί και 3,5 χρόνια, τι να κάνω. Θυμάμαι ότι πήγα στο ξενοδοχείο να πάρω το διαβατήριο, την τσάντα μου αλλά δεν ξέρω τι ήταν αυτό που με γύρισε πίσω και τελικά έμεινα.
Μετά μου είπε αυτός ο ατζέντης: «Καλύτερα που ήρθες σ' αυτήν την ομάδα, γιατί είναι πολύ οργανωμένα, έχει έναν πολύ καλό πρόεδρο. Από το να είσαι σε μια ομάδα Α' Εθνικής που δεν θα πληρώνει». Ε, αυτό το πράγμα που με κράτησε εκεί εκείνη τη στιγμή δεν το ξέρω. Δεν θυμάμαι. Και έτσι ξεκίνησε η πορεία στον Πανηλειακό.
Τι θυμάσαι από Πανηλειακό;
Από το Μαρακανά στο Βελιγράδι, στον Πανηλειακό. Η προπόνηση ήταν Δευτέρα και θα έκανα το ντεμπούτο μου σε ματς Κυπέλλου με τον Παναθηναϊκό την Τετάρτη. Πάμε, λοιπόν, για προπόνηση. Ντυνόμαστε στο γήπεδο του Πύργου και όπως πάμε να βγούμε, μας λένε: «Πάμε για προπόνηση με τα αμάξια». Ύστερα από 10-15 λεπτά φτάνουμε σε ένα χωριό, στο Σκουροχώρι. Σταματάνε τα αμάξια σ' ένα χωράφι που είχε μέσα πρόβατα και αγελάδες. Υπήρχαν εκεί μόνο δύο τέρματα. Λέω: «Θα είναι παραπέρα το γήπεδο». Μου λένε: «Τι παραπέρα, κάτσε θα διώξουμε τα ζωντανά και θα παίξουμε». Από Μαρακανά, από τον τελικό στο Μπάρι, από κάτι τουρνουά σε Γαλλία και Ολλανδία με Ερυθρό Αστέρα, σ' ένα χωριό χωρίς τίποτα. Όμως, από την πρώτη μέρα με δέχτηκαν όλοι άψογα, με βοήθησαν αλλά και εγώ ήμουν αποφασισμένος. Είχα πει ότι ξεκινάω από το μηδέν. Εσβησα τα πάντα, όσα είχα ζήσει. «Ξεκινάς από το μηδέν και όπου φτάσεις», είπα μέσα μου.
Με τον Παναθηναϊκό έκανα το ντεμπούτο μου, στις 15-16 Δεκεμβρίου το 1992. Χάσαμε 6-1, σ' ένα ματς όπου στάθηκα πολύ καλά. Ο Σταυρόπουλος είχε πει στον Μακρή ότι θα έμενε μόνο αν νικούσε τον Παναθηναϊκό... που δεν γινόταν αυτό. Ετσι, ήρθε ο Γεωργιάδης από Εθνική και Ολυμπιακό με τον Αργυρούλη βοηθό. Η ομάδα ήταν κάτω από τη μέση και στο τέλος ο Πύργος με την Καλαμάτα πάλεψαν για την άνοδο. Είχαν μεγάλη κόντρα. Δύο ώρες πριν από το ματς, είδα ότι παίζουμε στο ξερό. Όταν είδα το γήπεδο είπα: «Εδώ θα γίνει συναυλία». (γέλια)
Φάγαμε πολύ ξύλο εκεί. Δεν ήξερα ότι υπάρχει ξερό. Τελικά, χάσαμε 3-0, ανέβηκε η Καλαμάτα και την επόμενη χρονιά ανεβήκαμε με 15-20 βαθμούς διαφορά από τη Γ' στη Β' και μετά από τη Β' στην Α'. Εμεινα άλλον έναν χρόνο στον Πανηλειακό στην Α' και από το καλοκαίρι του 1996 ξεκινάει άλλη ιστορία.
Θέλω να σταθώ σ' αυτό που είπες: Ότι ήρθες από τον Ερυθρό Αστέρα στον Πανηλειακό. Σου είχαν πει και ψέματα και έμεινες. Πώς βίωσες μέσα σου όλη αυτήν την αλλαγή στη ζωή σου;
Ο Ερυθρός τότε, είχε πάρει το Ευρωπαϊκό και το Παγκόσμιο μετά με την Κόλο Κόλο. Εντάξει...
Πόσες φορές είπες «φεύγω»;
Από τον Πανηλειακό; Ποτέ! Ούτε μία φορά. Από τη στιγμή που είπα «μένω», ούτε μία. Με δέχτηκαν άψογα, η ομάδα άρχισε να παίζει καλά, το γήπεδο ήταν πάντα γεμάτο. Και στα εκτός έδρας ερχόταν ο κόσμος. Μόνο την πρώτη εβδομάδα ήμουν σκεπτικός. Μετά δεν είχα κανένα πρόβλημα.
Η ομάδα έφτιαξε και προπονητικό;
Ενα χρόνο μετά έφτιαξε και το αθλητικό κέντρο. Μέχρι τότε πηγαίναμε από χωριό σε χωριό για προπόνηση και μάλιστα μας έδιωχναν πολλές φορές και δεν μας άφηναν να κάνουμε προπονήσεις. Με δέχτηκαν όμως τόσο καλά... Ήμουν και εγώ ανοιχτός στο να δεχτώ, όμως. Αυτό πρέπει να το ακούσουν και τα παιδιά που πάνε σε άλλες χώρες. Σημασία δεν έχει μόνο το πώς σε περιμένουν κάπου, αλλά και το πόσο ανοιχτός είσαι εσύ για να γίνεις μέλος μιας παρέας. Εμαθα και πολύ γρήγορα ελληνικά. Η ομάδα πήγαινε και φανταστικά. Δεν μπορώ να πω τη λέξη «τρένο». Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, ύστερα από την τραγωδία στα Τέμπη. Όλα νέα παιδιά. Τι να πεις! Η ομάδα μας πήγαινε από επιτυχία σε επιτυχία και γρήγορα άρχισαν να έρχονται οι προτάσεις. Στη Β' Εθνική ήρθε και η ΑΕΚ κι ο Ολυμπιακός. Δεν ήθελα να φύγω νωρίς όμως. Το σκεπτικό μου ήταν να παίξω κι έναν χρόνο με τον Πανηλειακό στην Α' Εθνική. Να ζήσω όλη τη διαδρομή.
Η φοβερή ΑΕΚ και ο Ολυμπιακός που... ψαχνόταν!
Α, είχες από την ΑΕΚ πρόταση και στη Β' Εθνική;
Ναι, αλλά από τη Β' να πάω στην ΑΕΚ να κάνω τι; Και η ΑΕΚ τότε είχε φοβερή ομάδα, έπαιζε με τον Μπάγεβιτς την καλύτερη μπάλα. Είχαμε παίξει ως αντίπαλοι στο Κύπελλο. Ο Ολυμπιακός ακόμη έψαχνε τα πατήματά του. Ο Παναθηναϊκός ήταν πάρα πολύ καλός.
Ο Παναθηναϊκός δεν σε ήθελε;
Δεν το ξέρω αυτό, αλλά εγώ πάντως ποτέ δεν είχα μιλήσει με κάποιον από την ομάδα. Ίσως να το συνδύαζαν λόγω του Στέλιου Γιαννακόπουλου που είχε κλείσει στον Παναθηναϊκό. Εγώ με ΑΕΚ είχα μιλήσει, με Ολυμπιακό, με ΠΑΟΚ και Ηρακλή.
Ο ΠΑΟΚ πότε ήρθε σε εσένα;
Όταν πήγε η ομάδα στην Α' Εθνική, υπήρχε στην ομάδα ένας δικηγόρος και έκανε δουλειές για την ΠΑΕ. Δεν μπορώ να θυμηθώ τώρα το όνομά του. Εκείνος μου είχε μιλήσει αρκετές φορές. Είχα πάει και στην Τούμπα αλλά ήταν πολύ νωρίς. Ήθελα να περιμένω λίγο ακόμη. Τελικά, πήγα στον Ολυμπιακό.
Ο Σταυρόπουλος τι άνθρωπος ήταν;
Δεν υπάρχουν λόγια για να τον περιγράψεις. Ενας άνθρωπος εξαιρετικός, που κρατούσε το λόγο του. Επένδυσε πάρα πολύ στην ομάδα, έδωσε πάρα πολλά και έκανε τα πάντα για τον Πανηλειακό.
Είχε το όνειρο να βγούμε και Ευρώπη. Θα τα καταφέρναμε, αν ο συγχωρεμένος ο Γεωργιάδης δεν είχε τρακάρει. Από τη Β' Εθνική ήμασταν στις ομάδες που πήγαιναν για Ευρώπη. Μετά από αυτό το συμβάν όμως αποσυντονιστήκαμε. Από εκεί και πέρα, ο κόσμος στράβωσε γιατί ο Σταυρόπουλος πούλησε και εμένα και τον Στέλιο. Βέβαια, ήρθαν άλλοι επιτυχημένοι παίκτες, όπως οι Βύντρα, Ταραλίδης, Κυζερίδης, Λάκης... Μετά πήγαν και δανεικοί οι Γκόνιας-Μπάντοβιτς. Ο κόσμος κάπως απομακρύνθηκε και αργότερα όταν ανέλαβε ο γιος και από το 2000-2001 δυστυχώς η ομάδα πήγε προς τα κάτω.
Αντώνη Γεωργιάδη πως θυμάσαι;
Εντάξει, στον Πανηλειακό όλη τη δουλειά την έκανε ο Νίκος Αργυρούλης. Ήταν το «δεξί του χέρι». Ο Γεωργιάδης ερχόταν στον Πύργο 3-4 μέρες πριν το ματς, μας έκανε καμιά ομιλία. Είχαμε σεβασμό απέναντί του. Ήμασταν νέοι και εκείνος ήταν ένας προπονητής που είχε περάσει από Ολυμπιακό και Εθνική. Ήξερε πώς να μας προετοιμάσει ψυχολογικά για το παιχνίδι.
Δηλαδή, η ομιλία του σε έκανε να νιώθεις ότι... θες να φας σίδερα. Υπήρχαν και δύσκολα διαστήματα όμως. Γιατί από τη μία στιγμή στην άλλη μπορούσε να σου βρίσει όλη την οικογένεια. Επρεπε να ήσουν πολύ δυνατός πνευματικά, γιατί τη μία στιγμή ήσουν ο καλύτερος και την άλλη ο χειρότερος. Ευτυχώς, είχαμε τον Αργυρούλη που κρατούσε τις ισορροπίες και ως ομάδα ήμασταν πολύ δεμένοι.
Στον Πανηλειακό ένιωσες ποτέ σταρ;
Σταρ δεν ένιωσα ποτέ, αλλά στον Πύργο έβλεπα την εκτίμηση του κόσμου. Όχι μόνο εγώ, αλλά όλοι οι παίκτες του Πανηλειακού, όπου πηγαίναμε δεν μας άφηναν να πληρώσουμε. Μπορεί να έπαιρνες γλυκά από ένα ζαχαροπλαστείο και να έφευγες. Θα σε «σκότωναν» αν πήγαινες να πληρώσεις. Με 500 δραχμές την εβδομάδα την έβγαζες μια χαρά. Ήταν όλοι δεμένοι μ' αυτήν την ομάδα και ήμασταν όλοι και καλά παιδιά. Σταρ εγώ ποτέ δεν ένιωσα, αλλά η αναγνώριση του κόσμου είναι κάτι που έρχεται.
«Στην παρουσίαση μου στον Ολυμπιακό είχα βάλει μέικ απ, γιατί είχε μαυρίσει το μάτι μου»
Και έρχεται το κομβικό καλοκαίρι που είναι να γίνει η μεταγραφή σου στον Ολυμπιακό. Πες μου γι αυτό, τι έγινε;
Κόπηκαν τα πόδια μου. Τι να γίνει; (γέλια). Εντάξει, εγώ προφορικά είχα συμφωνήσει με τον Ολυμπιακό. Είχαμε βρεθεί στο σπίτι του παλιού προπονητή του Ολυμπιακού, του Σταύρου Διαμαντόπουλου. Το σπίτι του ήταν στον 5ο όροφο, σε μια πολυκατοικία στο Φάληρο πίσω από το ζαχαροπλαστείο Πράπας. Είχαμε κρυφτεί εκεί για να μη μας δουν. Ο Λούβαρης τότε μου είχε πει: «Με τον Πανηλειακό δεν τα βρίσκουμε και ψάχνουμε και για δεξί μπακ». Εκεί τους είπα για τον Γιαννακόπουλο. «Ήμασταν τώρα στον Λέντζο για καφέ. Και όντως μου είπε ότι χάλασε με τον Βαρδινογιάννη γιατί δεν ήθελε να πληρώσει τόσα λεφτά». Εκείνος πίστευε ότι είχε συμφωνήσει με τον Παναθηναϊκό. Ο Λούβαρης πήρε τηλέφωνο τον Γιώργο - έτσι μου είπε - ποιον Γιώργο θα εννοούσε; Μάλλον τον Βαρδινογιάννη και του επιβεβαίωσε ότι όντως δεν προχώρησε με τον Γιαννακόπουλο. O Σταυρόπουλος τότε είχε πολύ καλές σχέσεις με τον Τροχανά μέσω του Γεωργιάδη. Τότε πηγαίναμε για προετοιμασία στα 3-5 Πηγάδια στη Νάουσα κι ο Τροχανάς ερχόταν εκεί για διακοπές. Μας έλεγε από τότε ότι θα πάρει την ΑΕΚ. Ερχόταν με τη γυναίκα του και έπαιζε τάβλι με τον Γεωργιάδη.
Προφορικά λοιπόν εγώ τα είχα βρει με τον Λούβαρη, ο οποίος μου είχε πει ότι την επόμενη μέρα είχε ραντεβού με τον Σταυρόπουλο στις 17.00. Στις 19.00 χτύπησε το τηλέφωνο. Ξέρετε τα τηλέφωνα τότε πώς ήταν; Ήθελες τσάντα για να τα μεταφέρεις. Ο Σταυρόπουλος μου είχε δώσει 4-5 Βosch. Είχα δώσει στον ατζέντη, στον δικηγόρο... Όλα τα νούμερα τελείωναν σε 60,61,62... Τότε έμενα στο σπίτι της γυναίκας μου στο Χαϊδάρι και είχα δώσει το σταθερό της τηλέφωνο. Εκείνη σπούδαζε. Χτυπάει το τηλέφωνο. Εγώ καθόμουν σε αναμμένα κάρβουνα. Μου λέει ο Σταυρόπουλος: «Ελα στα Γραφεία, να τα πούμε». Πίστευα ότι τα βρήκε με Ολυμπιακό. Από Χαϊδάρι μέχρι Ομόνοια είναι μια ευθεία. Σε 10' ήμουν εκεί! Μου λέει η γραμματέας του Σταυρόπουλου «περίμενε». Περίμενα 1-2 λεπτά. Εκείνη (σ.σ. η γραμματέας) πατούσε κάτι κουμπιά εκεί στο γραφείο της, μετά από δύο λεπτά μού είπε «μπες». Ε, μπαίνω και βλέπω μέσα τον Σταυρόπουλο, τον Τροχανά και τον Νίκο Στράτο.
Σηκώνεται ο Σταυρόπουλος από το γραφείο του και μου λέει: «Τα έχω βρει σε όλα με τον Τροχανά, απομένεις εσύ». Εγώ, πηγαίνοντας εκεί περίμενα να δω Ολυμπιακό στα γραφεία και βλέπω ΑΕΚ. Μου λένε: «Κάτσε». Τι να κάτσω; Με είχε λούσει κρύος ιδρώτας (γέλια). Ακολουθεί ο παρακάτω διάλογος:
Τροχανάς: «Τι σου δίνει ο Ολυμπιακός;»
Τζόρτζεβιτς: «Τόσα... Εχουμε συμφωνήσει προφορικά, δεν έχουμε υπογράψει».
Τροχανάς: «Σου δίνω τα διπλά».
Τζόρτζεβιτς: «Δεν μπορώ να σου απαντήσω χωρίς μάνατζερ χωρίς τίποτα».
Τροχανάς: «Φέρε μου τον μάνατζερ».
Τον παίρνει τηλέφωνο και του λέει ότι θα του δώσει κάποια δώρα, ενώ εμένα μου είχε απλώσει τα λεφτά σε δραχμές μπροστά μου.
Του λέω: «Δεν μπορώ να σας πω, δώστε μου λίγο χρόνο, να βγω έξω». Βγαίνοντας έξω, βλέπω τον Γιαννακόπουλο να έρχεται μαζί με τον πατέρα του, τον Αλέκο. Με ρωτάει ο Στέλιος «τι γίνεται;». Του απαντάω «μπες να δεις» (γέλια). Εγώ ήμουν μόνος μου, ο Στέλιος με τον πατέρα του, ήρθαν από το Παγκράτι με το μηχανάκι.
Μου λέει ο Στέλιος: «Πω, μήπως να το σκεφτούμε;». Του απάντησα: «Σκέψου το, εγώ δεν θα πάω». Επιστρέφω μέσα στο γραφείο και μου λέει ο Τροχανάς: «Σου δίνω διπλάσια». Είπα «όχι, βρε άνθρωπε δεν είναι τα λεφτά, έχω δώσει το λόγο μου». Μου λέει: «Δεν έχεις υπογράψει, σου δίνω τα τριπλάσια». Και πάλι η απάντησή μου ήταν αρνητική. Ειλικρινά, δεν ήταν θέμα χρημάτων. Την ΑΕΚ την είχα εκτιμήσει και δεν είχε να κάνει με τον Μπάγεβιτς. Από το 1994 μέχρι το 1996 έπαιζε την καλύτερη μπάλα. Όταν έρχεσαι σε μια χώρα που δεν ξέρεις τις ομάδες, βλέπεις ποιες είναι οι καλές και ονειρεύεσαι να γίνεις και εσύ μέλος αυτών. Ο Παναθηναϊκός ήταν δυνατός διοικητικά κι ο Ολυμπιακός τότε περνούσε πολλά ζόρια. Ήταν 10 χρόνια χωρίς τίτλους. Είπα όμως ότι θα πάω για να πετύχω αυτήν την αλλαγή.
Ο Λούβαρης τι σου είχε πει;
Μου είχε πει ότι θα χτίσουν μια ομάδα που θα παίρνει τίτλους. Δεν έπαιξε καθοριστικό ρόλο ο Μπάγεβιτς, πήγα γιατί θα γινόταν κάτι καλό γενικά. Ξέραμε ότι θα είναι ο Μπάγεβιτς ο προπονητής.
Τέλος πάντων, ο Τροχανάς έφτασε να μου δίνει 3,5 φορές πάνω από τα λεφτά που μου πρόσφερε ο Ολυμπιακός. «Τώρα να απαντήσεις, αύριο φεύγω γιατί έχω δικαστήριο στη Θεσσαλονίκη», μου είπε ο Τροχανάς. Του ζήτησα χρόνο μέχρι το επόμενο πρωί, του είπα ότι θα τον έπαιρνα τηλέφωνο, γιατί ήθελα να ξεφύγω απ' όλη αυτήν την πίεση. Δεν μπορούσα να βγω από το γραφείο. Τα λεφτά τα είχε σε μια μαύρη τσάντα. Τελικά, με άφησε να φύγω. Μου λέει: «Φύγε και πάρε με αύριο».
Πήγα σπίτι, στη γυναίκα... Ετρεμαν τα χέρια μου. Της λέω: «Βάλε μου ένα ουισκάκι να ηρεμήσω». Στις 11-11.30 το βράδυ χτυπάει το τηλέφωνο. Ήταν ο Λούβαρης. Μου λέει: «Είμαι εδώ με τον πρόεδρο, θέλει να σου μιλήσει». Ρωτάω «ποιον πρόεδρο;». Μου λέει: «Με τον Κόκκαλη». Μου έφυγε το ακουστικό, μαύρισε το μάτι μου. Στην παρουσίαση η γυναίκα μου, μου είχε βάλει μέικ απ, γιατί είχε μαυρίσει το μάτι μου. Όταν έρχεσαι από ένα χωριό και θέλει να σου μιλήσει ο Κόκκαλης, δεν είναι μικρό πράγμα. Το ακουστικό μου γλίστρησε και όντως μου είχε μαυρίσει το μάτι. Τα σταθερά τότε ήταν βαριά. «Παιδί μου μην ανησυχείς, αύριο το πρωί στις 9.00 θα βρεθείτε με τον Λούβαρη στο ίδιο σπίτι. Αν δεν τα βρούμε με τον Σταυρόπουλο θα πάρεις μία επιταγή ως εγγύηση, θα πάρεις και το συμβόλαιο και το δώρο από εμάς. Θα έρθεις του χρόνου σε εμάς ως ελεύθερος, γιατί σε θέλουμε πολύ. Μην ανησυχείς». Είπα «ΟΚ». Βρέθηκα το επόμενο πρωί με τον Λούβαρη, μου έδωσε και μια επιταγή ως εγγύηση γιατί δεν είχα τίποτα στα χέρια μου. Μάλιστα, μου αύξησαν ελάχιστα και τα χρήματα από την αρχική προσφορά. Τους το ζήτησα και το δέχτηκαν. Ήταν σωστοί. Εγώ έβλεπα πιο μπροστά όσον αφορά στην καριέρα μου και στη συνέχειά μου.
Στις 12.00 το μεσημέρι, πήρα τηλέφωνο τον Τροχανά όπως είχαμε συμφωνήσει. Τον ευχαρίστησα, τον εκτιμούσα πολύ αυτόν τον άνθρωπο όπως και την ΑΕΚ. Απλά η σκέψη μου ήταν η εξής: «Πήρε ο Παναθηναϊκός πρωτάθλημα, η ΑΕΚ είχε πάρει επίσης, στον Ολυμπιακό υπάρχει κάτι καινούργιο». Είχε πάρει τον Μπάγεβιτς, τον Νινιάδη, είχε κάνει καλές κινήσεις και σκοπός ήταν να φέρουμε την αλλαγή από τα πέτρινα χρόνια.
Μετά ήρθε κι ο Στέλιος. Φοβήθηκε ο Σταυρόπουλος μη του μείνουμε και φύγουμε ελεύθεροι, θα του το σφύριξε και κάποιος.
Με τον Γιαννακόπουλο ήσασταν μαζί στο διαμέρισμα για τις υπογραφές;
Ο Στέλιος πήγε πιο μετά. Αυτό ήταν το σκεπτικό μου, δικαιωθήκαμε.
Οραματιζόσουν να ηγηθείς αυτής της προσπάθειας;
Ο σκοπός ήταν να πετύχω αυτήν την αλλαγή. Τα προηγούμενα χρόνια στον Ολυμπιακό ήταν πολύ δύσκολα. Και κυνήγι έτρωγε και πολλά... Αν πήγαινα στον Παναθηναϊκό και έπαιρνα άλλο ένα πρωτάθλημα, θα έλεγα: «Ε και τι έγινε». Αν πήγαινα στην ΑΕΚ, που έπαιζε την καλύτερη μπάλα, πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα με εμένα; Ήθελα να πετύχω τον Ολυμπιακό σ' αυτήν την αλλαγή. Ετσι ζύγισα τότε την κατάσταση. Εγώ δεν ήμουν ούτε Ολυμπιακός ούτε ΑΕΚ ούτε Παναθηναϊκός. Ηρθα ως ξένος και τότε, όταν ήμουν στον Πανηλειακό, η ΑΕΚ έπαιζε μακράν την καλύτερη μπάλα και ως παιδί ονειρεύεσαι να παίξεις και εσύ εκεί. Όμως, όταν ήρθε η ώρα να αποφασίσω για την καριέρα μου μέτρησα αλλιώς τα δεδομένα.
«Αν ερχόταν ο Κόκκαλης στα στραβά, κρυβόμασταν όλοι!»
Το πρώτο ραντεβού με τον Κόκκαλη πώς το θυμάσαι;
Με τον Κόκκαλη δεν είχα ραντεβού, με τον Λούβαρη τα κανόνισα όλα. Όταν υπογράψαμε όλα τα συμβόλαια μόνο με τον Λούβαρη ήμουν. Μετά τον είδαμε σε μια παρουσίαση. Ο Κόκκαλης για να έρθει στο Ρέντη μπορεί να περνούσε κι ένας χρόνος, αλλά όταν ερχόταν και ήμασταν καλά, ήταν... καλά. Αν ερχόταν στα στραβά, κρυβόμασταν όλοι. Εντάξει, είμαι πραγματικά τυχερός και το σκέφτομαι πολύ καλά γιατί συνεργάστηκα με δύο εξαιρετικούς ανθρώπους που με βοήθησαν στην καριέρα μου. Για τον Σταυρόπουλο ό,τι και να πεις είναι λίγο και με τον Κόκκαλη, που πραγματικά έδωσε τα πάντα στον Ολυμπιακό. Κάτι ανάλογο ήταν κι ο Σταυρόπουλος, ο λόγος του ήταν συμβόλαιο. Δεν βλέπεις εύκολα τέτοιους ανθρώπους και δεν μιλάω για τώρα μόνο, αλλά και για τότε. Απλά ο Σταυρόπουλος ήταν άλλο μέγεθος, για τον Πανηλειακό όμως τεράστιος.
Από τον Κόκκαλη κάτι ωραίο που θυμάσαι;
Ο Κόκκαλης πάντα είχε τις πλάκες του... Αρκετές φορές, ως αρχηγός που ήμουν, με κοιτούσε στραβά γιατί εγώ έπρεπε να μιλήσω και να εκφράσω τη θέση των ποδοσφαιριστών. Εκείνος ήθελε να μας ταρακουνήσει, αλλά και εγώ έπρεπε να μιλήσω ως αρχηγός. Εκπροσωπούσα την ομάδα. Του έλεγα: «Εντάξει πρόεδρε, θα τα κάνουμε όλα όπως πρέπει». Μου έλεγε: «Τι εντάξει, όλο τα ίδια και τα ίδια». Εντάξει, κρυβόμασταν στις καρέκλες. Σήκωνε το φρύδι του και σε έλουζε κρύος ιδρώτας.
Δε μπορώ να ξεχάσω και την τελευταία μας συνάντηση στο σπίτι του. Είχα ήδη αποφασίσει ότι θα βάλω τέλος στην καριέρα μου και μου είπε: «Φεύγεις εσύ, ήρθε η ώρα να φύγω κι εγώ». Εναν χρόνο μετά πούλησε την ομάδα. Αυτή του η ατάκα μου έχει μείνει.
Με τον Κόκκαλη ζήσατε μαζί το απόγειο της ομάδας.
Μισό λεπτό. Ο Κόκκαλης είχε πάρει τον Ολυμπιακό πριν έρθουμε εμείς. Εχτισε την ομάδα, υπήρχαν παίκτες που ήταν μαζί 10-12 χρόνια. Βασιζόταν στον κορμό και κάθε χρόνο μετά έφερνε και... μεγάλα ονόματα. Δεν ξέρω γιατί έγινε αλλαγή προπονητή ύστερα από 3 περίπου χρόνια. Ήταν ένα κομβικό σημείο για την καριέρα όλων μας, θα μπορούσαμε να έχουμε διαφορετική εξέλιξη όλοι μας. Εκείνη η ομάδα θα μπορούσε να είχε άλλη πορεία.
Δεν έπρεπε να φύγει λες o Μπάγεβιτς;
Κατά την άποψή μου όχι. Κάπως αποσυντονιστήκαμε, μετά ήρθε ο Μπιγκόν, πολλοί άλλοι... Ζοριστήκαμε. Αυτό ήταν ένα λάθος. Τώρα γιατί έγινε δεν το ξέρω, αλλά όπως χτίστηκε εκείνη η ομάδα μ' αυτόν τον προπονητή θα μπορούσαμε να κάνουμε πολύ μεγάλα πράγματα. Κόπηκε αυτή η φόρα όμως, που αν δεν γινόταν δεν ξέραμε που θα μπορούσαμε να είχαμε φτάσει. Κυρίως αν αυτή η ομάδα είχε και το νέο «Καραϊσκάκης», γιατί και με το γήπεδο ταλαιπωρηθήκαμε. Πρώτη χρονιά παίξαμε στο παλιό Καραϊσκάκη, μετά πήγαμε για 4 χρόνια στο ΟΑΚΑ, μετά στη Ριζούπολη και το 2004 γυρίσαμε στο νέο Καραϊσκάκη που η ομάδα είχε αρχίσει να αλλάζει.
Εκεί η ομάδα έγινε πιο ευρωπαϊκή;
Ε, εντάξει, αλλάζεις επίπεδο, αλλάζει το πρεστίζ. Άλλο είναι να έρχονται ομάδες να παίζουν στη Ριζούπολη και άλλο στο "Καραϊσκάκης". Κι η ΑΕΚ τώρα έχτισε ένα ωραίο γήπεδο. Αλλιώς χαίρεσαι να παίζεις σε τέτοια γήπεδα. Εύχομαι να φτιάξουν το δικό τους σύγχρονο γήπεδο κι ο Παναθηναϊκός κι ο ΠΑΟΚ.
Στο Ρέντη όταν είχατε πάει εσείς δεν υπήρχε τίποτα;
Τίποτα... Τρεις ντουζιέρες είχε κι ο Μπάγεβιτς σε έξι μήνες έφτιαξε καινούργια αποδυτήρια. Υπήρχε ένα παγκάκι που ξεντυνόμασταν και οι ντουλάπες. Δύο - δύο να κάτσουμε δε γινόταν. Ήταν τόσο μικρά τα αποδυτήρια, υπήρχαν και δύο βοηθητικά γήπεδα. Μετά όμως δημιουργήθηκαν άλλα δύο γήπεδα, μπάνια, γραφεία. Στο εξάμηνο αυτά τα προκάτ δημιουργήθηκαν αμέσως. Και μ' αυτές τις συνθήκες ένιωθες καλύτερα. Περιμέναμε στην ουρά για να κάνουμε μπάνιο, υπήρχε ένα γραφειάκι για τον μασέρ, τον γιατρό, τον φροντιστή... Όλοι εκεί. Δε γινόταν.
Με τον Κόκκαλη συγκρούστηκες ποτέ ως αρχηγός;
Όχι. Το να έχεις διαφορετική γνώμη σε κάτι ή να διαφωνείς, δεν σημαίνει ότι έχεις συγκρουστεί κιόλας.
Στράβωσε ποτέ μαζί σου;
Αυτό το ξέρει ο ίδιος. Εγώ, απλά, έπρεπε ως αρχηγός να πω κάποιες απόψεις ως εκπρόσωπος των συμπαικτών μου. Υπήρχαν στιγμές που του άρεσαν και άλλες που δεν του άρεσαν. Όλοι όμως θέλαμε το καλό της ομάδας. Το να τραβάει ο ένας από εδώ κι ο άλλος από την άλλη, δεν βοηθάει. Συγκρούσεις πάντως δεν είχα με κανέναν.
Ο Λούβαρης τι άνθρωπος ήταν;
Ο Λούβαρης ήταν ένας πολύ σημαντικός κρίκος μεταξύ της ομάδας και του προέδρου. Κρατούσε όλες τις ισορροπίες με τα συμβόλαια, με τους παίκτες, με τις ανανεώσεις. Σε ό,τι προβλήματα σοβαρά είχαμε, υπήρχε ο Λούβαρης.
Προσωπικά πώς τον κρίνεις;
Ήταν πανέξυπνος, ωραίος άνθρωπος. Ήξερε να διαχειρίζεται τους ανθρώπους και γνώριζε το πότε χρειάζεται ο καθένας και πού. Λεπτομέρειες πολλές δεν μπορώ να σας πω, γιατί μπορούσε να περάσει κι ένας χρόνος και να μην εμφανιστεί κανένας. Ούτε ο Λούβαρης ούτε ο Κόκκαλης. Στην ομάδα, συνέχεια μαζί μας, ήταν ο Κούλης Δουρέκας. Αργότερα ήρθε ο Ίλια Ίβιτς σε ρόλο τεχνικού διευθυντή. Δεν υπήρχε αυτό που συμβαίνει τώρα, που είναι πολύς κόσμος γύρω από μια ομάδα.
«Αν δεν είχαμε τον Μπάγεβιτς, δεν ξέρω αν θα είχαμε αυτήν την εξέλιξη»
Μπάγεβιτς;
Ο Μπάγεβιτς ήταν πολύ σημαντικός για όλους εμάς τους νέους που είχαμε πάει τότε στην ομάδα και ήταν πολύ σημαντικός και για την ιστορία του Ολυμπιακού. Όπως και να το κάνουμε, ήταν κι ο μόνος τότε που θα μπορούσε μ' αυτήν την προσωπικότητα, μ' αυτήν τη δύναμη κι αυτήν την αύρα να κάνει ό,τι ήθελε για να δημιουργήσει αυτό που έχτισε.
Θα μας πεις κάποιες ωραίες ιστορίες που είχες μαζί του; Είναι ο πιο σημαντικός προπονητής που είχες μετά τον Άτσα;
Ο Ντούσαν έχει πολύ χιούμορ. Είναι πολύ σημαντικός για εμένα αλλά και όλους τους νέους που είχαν έρθει στον Ολυμπιακό, αλλά και για όλη την ομάδα. Εμένα με βοήθησε.
Και εσύ τον βοήθησες.
Αυτά είναι αμοιβαία. Αν δεν είχαμε τον Μπάγεβιτς, δεν ξέρω αν θα είχαμε και εμείς αυτήν την εξέλιξη, γιατί αυτό το χτίσιμο που έκανε στα τρία χρόνια κράτησε μετά για μια δεκαετία. Ο Ντούσαν ήθελε να δουλεύεις, να προσπαθείς, δεν ήθελε να σε πλησιάζει κανένας και να σου λέει διάφορα. Ήξερε να περιμένει και να στηρίζει τα νέα παιδιά. Εξάλλου, σε όλες τις ομάδες που έχει δουλέψει, έχει βγάλει νέους που έχουν κάνει μεγάλες καριέρες. Στον ΠΑΟΚ, στην ΑΕΚ, στον Ολυμπιακό... Κάποια πράγματα δεν αμφισβητούνται. Βέβαια, τη δεύτερη φορά που ήρθε ήταν διαφορετικός. Είχε αλλάξει πολύ.
Πώς θυμάσαι την πρώτη σας προετοιμασία με Μπάγεβιτς;
Ήταν στο Γκολφ της Γλυφάδας, μας είχαν βάλει σε έναν τοίχο. Ελεγα μέσα μου: «Πού έχω έρθει;». Τρέχαμε το πρωί μέσα στη ζέστη και εκεί γνωριζόμασταν καλύτερα. Μέχρι τότε δεν είχα επαφή μαζί του. Από εκεί και πέρα, βήμα-βήμα και με στήριξη και υπομονή, έγιναν όλα. Επαιζαν πολύ σημαντικό ρόλο αυτά.
Τον φοβόσασταν;
Πολύ... Θυμάμαι στην πρώτη προετοιμασία, τότε που κάπνιζα. Φτάνουμε στη Γερμανία και πάμε να μπούμε στο λεωφορείο. Ο Μπουρουτζίκας με πέτυχε μόνο μου. Την επόμενη μέρα, από την αίθουσα πρωινού μέχρι να πάμε στα δωμάτιά μας, περνούσαμε από έναν χώρο. Εγώ, κλασικά, είχα πάρει ένα διπλό εσπρέσο και πήγαινα στο δωμάτιό μου. Με το που τον βλέπω να έρχεται το χέρι μου όλο είχε φύγει. Ο καφές είχε χυθεί όλος (γέλια). Δεν ξέρω αν του είχε πει κάτι ο Μπουρουτζίκας. Με ρωτάει: «Πού πας με τον καφέ;», του λέω: «Στο δωμάτιό μου». Μου ξαναλέει: «Καπνίζεις;» και μόλις του είπα «λίγο», μου κάνει: «Κόψ' το». Μέχρι να πάω στο δωμάτιό μου, δεν είχε μείνει καθόλου καφές στο φλιτζάνι. Είχαμε φόβο αλλά αυτός ο φόβος ήταν από σεβασμό και εκτίμηση. Και τον ίδιο, μόλις τον βλέπεις, τον σέβεσαι. Είχε μεγάλη δύναμη ο Ντούσαν.
Οπότε, ο Μπάγεβιτς, όπως και να έχουν τα πράγματα, ήταν καθοριστικός και για την ιστορία του Ολυμπιακού, αλλά και για την εξέλιξη της καριέρας πολλών ποδοσφαιριστών.
«Ήταν τεράστια η πίεση για το πρωτάθλημα. Με κυνήγησαν με τις πατερίτσες, μου φώναζαν: "Το σέρβικο λόμπι που μαζευτήκατε εδώ. Να φύγετε όλοι"»
Πώς θυμάσαι τη χρονιά της κατάκτησης του πρώτου πρωταθλήματος;
Ο Καραταΐδης, ο Καραπιάλης, ο Αμανατίδης, ο Αλεξανδρής... Παιδιά που τα βρήκαμε στην ομάδα, όταν πήγαμε έβλεπαν σ' εμάς την ελπίδα για να ξεκινήσει η ομάδα να παίρνει τίτλους. Αυτά τα παιδιά είχαν ταλαιπωρηθεί - ας μη πούμε τώρα πως την έβγαζαν και τι τραβούσαν. Ο Ράντος, ο Στρακόσια, ο Ίβιτς... Αρκετά καλά παιδιά, που μας δέχτηκαν και μας αγκάλιασαν, ώστε να πάρουν αυτοί αυτό που άξιζαν όλα τα προηγούμενα χρόνια. Επρεπε να προσαρμοστούμε και να δώσουμε ό,τι έλειπε από την ομάδα. Και τα καταφέραμε όλοι μαζί. Ήταν μια πολύ δύσκολη χρονιά, στο παλιό Καραϊσκάκης, μέχρι να ρολάρει η ομάδα... Εγώ, ο Στέλιος, ο Νινιάδης, ο Γεωργάτος είχε πάει στην ομάδα τον χειμώνα. Εβλεπαν όλοι αυτοί ότι με εμάς μαζί θα αλλάξουν σελίδα και θα ζήσουν όσα άξιζαν. Εμείς τους ανταποδώσαμε ό,τι μας έδωσαν, πηγαίνοντας τον Ολυμπιακό στην κορυφή.
Ο Καραταΐδης ήταν ο αρχηγός που διαδέχτηκες. Πήρες στοιχεία απ' αυτόν ή και από τα άλλα παιδιά, όπως οι Καραπιάλης, Αλεξανδρής...
Εννοείται!
Δωμάτιο με ποιον ήσουν; Με τον Γιαννακόπουλο;
Όχι, με τον Νινιάδη ήμουν, με τον οποίο είμαστε συνεργάτες σήμερα αλλά και κουμπάροι. Με τον Ανδρέα είχαμε ίδιο ατζέντη και από τον Πόντο είχε κλείσει στον Πανηλειακό, αλλά τελευταία στιγμή του χάλασε τη μεταγραφή ο Γεωργιάδης και πήγε στον Εθνικό. Γνωριζόμαστε από Γ' και Β' Εθνική και όταν ερχόμουν Αθήνα βρισκόμασταν. Πήγαμε μαζί στον Ολυμπιακό, αν κι αυτός υπέγραψε 3 μέρες νωρίτερα από εμένα. Δεν πειράζει (γέλια). Και με τον Νταμπίζα κάναμε πολλή παρέα, είναι και κουμπάρος και «αδερφός». Η αρχή ήταν δύσκολη μέχρι να ρολάρουμε. Εγώ τραυματίστηκα στη Βέροια, στη 10η αγωνιστική. Τραυματίστηκε ο Ίβιτς, ο Ελευθερόπουλος, ο Γιαννακόπουλος στο φιλικό, στην αρχή της σεζόν, είχε βάλει το πόδι του στο γύψο.
Να σας πω κι ένα περιστατικό, που έγινε στο στο παλιό Καραϊσκάκης ώστε να καταλάβετε πόσο μεγάλη ήταν η πίεση για την κατάκτηση του πρωταθλήματος.
Νομίζω ήταν σ' ένα 0-0 με την Ξάνθη. Ήμουν τραυματίας και είχα πατερίτσες. Θυμάμαι να κατεβαίνω στο πάρκινγκ, και λόγω του 0-0 με πήραν στο κυνήγι οι οπαδοί. Μου φώναζαν: «Το σέρβικο λόμπι που μαζευτήκατε εδώ. Να φύγετε όλοι από εδώ». Εγώ να είμαι με πατερίτσες, να μην μπορώ να μπω στο αμάξι. Τότε, ο οδηγός του λεωφορείου με έσωσε. Πήγα να φάω ξύλο και σε ματς που δεν έπαιζα. Με προστάτευσε ο Παναγάρας, ο Παναγιώτης, μαζί με άλλους δύο. Με βούτηξαν και μου είπαν «φύγε». Και δεν έφταιγα κιόλας!
Εκεί κατάλαβες και τις απαιτήσεις...
Οι απαιτήσεις ήταν πολύ μεγάλες. Ο κόσμος ήταν αγανακτισμένος από τις αποτυχίες των προηγούμενων ετών. Το καταλάβαινα, αλλά έλεγα μέσα μου: «Με πατερίτσες είμαι, τι φταίω;». Μπαίνεις σε μια διαδικασία να σκέφτεσαι διάφορα. Και πριν τραυματιστώ είχα βάλει το πέναλτι στο ντέρμπι με τον Παναθηναϊκό, με τον Παπουτσέλη. Τότε έσπασα κάθε ρεκόρ και επέστρεψα σε τρεις μήνες. Εκανα τρεις προπονήσεις την ημέρα, δεν προλάβαινα ούτε να φάω. Κάποια στιγμή είχα πάει με βατραχοπέδιλα σε μια πισίνα που χρησιμοποιούσε ο Ολυμπιακός στα Καμίνια. Τότε, είχαν έρθει κάτι σχολεία, στις 10 το πρωί. Εγώ ήμουν στα ρηχά, εκεί που ήταν μισό - ένα μέτρο και κάποια παιδιά μού είπαν: «Κύριε, μη φοβάσαι, εδώ είναι ρηχά και μπορείς να πατήσεις. Δεν χρειάζεσαι βατραχοπέδιλα». Και εγώ είχα τα βατραχοπέδιλα, για αντίσταση ώστε να κάνω κάποιες ασκήσεις (γέλια). Τους είπα: «Βρε ξέρετε τι τραβάω; Ασκήσεις θέλω να κάνω». Στο τέλος πηγαίναμε καλά, έμεναν 4-5 αγωνιστικές, τις οποίες και πρόλαβα. Επέστρεψα κόντρα στον Παναθηναϊκό και μετά έπαιξα στο καθοριστικό ματς με την ΑΕΚ, έπαιξα και είχα και γκολ. Στην Τούμπα με τον ΠΑΟΚ αγωνίστηκα περίπου ένα τέταρτο. Με την ΑΕΚ μου είπε ο Μπάγεβιτς: «Ξεκίνα και όσο αντέξεις». Στο 60-65' του είπα ότι δεν μπορώ άλλο. Μου λέει: «Κάτσε εκεί και όσο αντέχεις». Είχα βάλει και το γκολ με πέναλτι.
Τελικά, όλα πήγαν καλα και πήραμε το πρωτάθλημα. Εμείς ήμασταν φρέσκοι και δεν είχαμε ζήσει ό,τι είχαν ζήσει εκείνοι. Η φωτογραφία με τον Καραταΐδη να κρατάει το τρόπαιο είναι αυτό που λέμε: «Μια εικόνα χίλιες λέξεις». Φαίνεται το ξέσπασμα από το άγχος και το στρες.
Ως αρχηγός, πώς έζησες τα αποδυτήρια; Υπήρχαν μεγάλες προσωπικότητες.
Όπως ανέφερα και πριν, αυτά τα παιδιά μάς αγκάλιασαν πολύ. Αμέσως ήρθε η τάξη με τον Μπάγεβιτς. Πειθαρχία, ηρεμία... Αυτά είναι στοιχεία που με τον Μπάγεβιτς δεν λείπουν από τα αποδυτήρια. Αρχισε να μπαίνει σε μια σειρά η ομάδα και οι παλιοί παίκτες μάς αγκάλιασαν με το «καλημέρα» και μας έδειξαν το τι μας περιμένει ώστε να προσαρμοστούμε όσο πιο γρήγορα γίνεται. Όταν κάτι δεν πήγαινε καλά, ο Κούλης, ο Καραπιάλης ή ο Αλεξανδρής μάς καλούσαν στο δωμάτιό τους για να μιλήσουμε μεταξύ μας - μόνο οι παίκτες. Θέλαμε να βρούμε την άκρη στο πρόβλημα, να τα δώσουμε όλα. Υπήρχε η καθοδήγηση απ' αυτούς, από τους παλιούς.
Γίνατε γρήγορα οικογένεια;
Πάρα πολύ γρήγορα. Στο εξάμηνο είχαμε γίνει οικογένεια.
«Στον Ολυμπιακό, παλιά, μπορεί να κοιτούσες τον καθρέφτη και την άλλη μέρα να το έβλεπες πρωτοσέλιδο»
Εγινες σημαία του Ολυμπιακού. Υπήρξε χρονιά που είπες: «Αυτό εδώ δεν είναι ο Ολυμπιακός που ξέρω».
Υπήρχαν πάρα πολλές φορές που πήγε να ξεφύγει η κατάσταση. Πολλές φορές! Δεν είναι εύκολο να υπάρχει πάντα ισορροπία και ηρεμία, όταν υπάρχουν 20-30 χαρακτήρες. Δεν γίνεται, είμαστε όλοι διαφορετικοί. Απλά, η προίκα που πήραμε από τους παλιούς ήταν να δίνουμε στους καινούργιους τη βοήθεια που χρειάζονταν. Ετσι μάθαμε και έτσι θεωρούσαμε ότι είναι το σωστό: Όπως αγκάλιασαν τότε οι παλιοί εμάς, έτσι κάναμε και εμείς στους νέους που ερχόντουσαν. Θέλαμε να τους αγκαλιάσουμε γιατί έτσι θα τους βοηθούσαμε και θα τους στηρίζαμε, προς όφελος όλων μας. Ειδικά όταν υπήρχε αλλαγή προπονητή, αυτόματα υπήρχε και αλλαγή 11άδας, παικτών, προσώπων. Από εκεί και πέρα όμως κρατούσαμε τις ισορροπίες και «μαζεύαμε τα σπασμένα». Ο προπονητής μπορεί να φύγει ανά πάσα ώρα και στιγμή, όχι όμως και εμείς. Αυτός είναι ένας, εμείς είμαστε 30. Δεν μπορούμε να φύγουμε σε μία μέρα.
Μπορείς να θυμηθείς μία ιστορία που είχες παρέμβει ως αρχηγός για να... μαζέψεις την κατάσταση;
Ε, εντάξει αυτό είχε γίνει πάρα πολλές φορές. Ανάλογα και τις χρονιές... Δεν μου έρχεται κάτι χαρακτηριστικό. Δεν ήμουν απ' αυτούς που θα έκανα συχνές παρεμβάσεις, αλλά όταν χρειαζόταν ταρακούνημα ή έβλεπα ότι κάτι πάει να ξεφύγει, το έκανα. Επίσης, όταν ένας παίκτης είχε πρόβλημα, ήμουν εκεί. Το να σε ψηφίζει ο συμπαίκτης σου για αρχηγό κάτι σημαίνει. Το περιβραχιόνιο είναι ωραίο για όλους αλλά έχει και ευθύνες.
Α, δεν όριζε ο προπονητής τους αρχηγούς.
Όχι, στην προετοιμασία κάναμε κανονικές εκλογές. Οι παίκτες ψήφιζαν ποιους αρχηγούς θέλουν. Είχαν δικαίωμα να επιλέξουν ως τρία ονόματα. Όταν σε ψηφίζουν, λοιπόν, έχεις κάποιες ευθύνες. Είναι ωραίο να είσαι αρχηγός, αλλά υπάρχουν και δύσκολες στιγμές. Όλο το βάρος πέφτει σε εσένα.
Εσύ πότε είπες «αμάν»; Πότε ένιωσες αυτό το βάρος;
Υπήρχαν πολλές στιγμές. Είναι πολύ βαρύ το περιβραχιόνιο του Ολυμπιακού. Εγώ ή ο Γεωργάτος περιμέναμε 5-6 χρόνια να φορέσουμε το περιβραχιόνιο. Όχι περιμέναμε γιατί ήταν αυτοσκοπός μας, αλλά άργησε να έρθει η σειρά μας. Τώρα σ' ένα ματς - κι αυτό δεν ισχύει μόνο για τον Ολυμπιακό - βλέπεις το περιβραχιόνιο να αλλάζει πόσα πρόσωπα. Δεν ξέρεις ποιος είναι ο αρχηγός. Αυτό δεν μ' αρέσει. Σ' εμάς ήταν ο Κούλης, μετά ο Αλεξανδρής. Περιμέναμε 6-7 χρόνια να φορέσουμε το περιβραχιόνιο κι όταν σε ψηφίζουν, έχεις και τις ευθύνες. Σου δείχνουν εμπιστοσύνη οι συμπαίκτες σου. Ωραίο είναι να σηκώνεις εσύ πρώτος το τρόπαιο, αλλά αυτό διαρκεί τρία λεπτά το πολύ! Τρία λεπτά είναι! Όλη η χρονιά πόσα λεπτά είναι; Τα δύσκολα είναι πολλά περισσότερα παρά αυτά τα λίγα λεπτά ευτυχίας.
Τα δύσκολα, αυτά που δεν βλέπει ο κόσμος, ποια είναι;
Είναι πάρα πολλά. Υπάρχουν τσακωμοί, διαφωνίες, άλλες απόψεις, ο ένας γκρινιάζει γιατί δεν παίζει, ο άλλος γιατί μπορεί να έχει τσακωθεί με κάποιον συμπαίκτη του. Είναι πάρα πολλά. Μπορεί να υπάρχουν κατηγορίες... Ειδικά στον Ολυμπιακό, παλιά, μπορεί να κοιτούσες τον καθρέφτη και την άλλη μέρα να το έβλεπες πρωτοσέλιδο στην εφημερίδα. Τότε οι εφημερίδες είχαν πάρα πολύ μεγάλη δύναμη. Δεν υπήρχαν οι ιστοσελίδες ή τα social media. Ό,τι έγραφαν οι εφημερίδες αυτό ίσχυε κι όταν ο Ολυμπιακός άρχισε να παίρνει τα πρωταθλήματα, τότε θες να κυνηγήσεις τον πρώτο και τον πιο δυνατό.
«Με έβγαλαν ρουφιάνο για τον Ριβάλντο, παραλίγο να φάω ξύλο»
Εσένα σε είχαν «χτυπήσει»;
Πολλές φορές. Μα και ο πρώτος που πρέπει να τα ακούσει είναι ο αρχηγός. Πιο παλιά τα είχε ακούσει ο Κούλης (Καραταΐδης) και μετά τα άκουγα εγώ. Δεν λέω ότι πρέπει να είναι έτσι, αλλά έχουμε ευθύνη. Ότι με κυνήγησαν, ναι, με κυνήγησαν.
Μπορείς να θυμηθείς μια τέτοια στιγμή;
Φυσικά και μπορώ. Τότε που ο Ριβάλντο δεν ανανέωσε τελικά με τον Ολυμπιακό, γιατί είχε μια διαφωνία με τη διοίκηση, με είχαν βγάλει σε μια εκπομπή. Νομίζω ήταν το Super Σάββατο. Εμένα γενικά δεν με έστελναν σ' αυτά. Την εκπομπή δεν την έβλεπα εγώ. Μου έδειχναν τότε κάτι αποσπάσματα και έπρεπε να σχολιάζω. Ως αρχηγός, ήξερα κάποια πράγματα παραπάνω. Με τον Ριβάλντο, η διοίκηση είχε κάποια κόντρα. Εγώ είχα πει: «Ως αρχηγός τον καλώ στη φιέστα γιατί μας βοήθησε. Το τι έχει με τη διοίκηση είναι κάτι άλλο. Θέλουμε να είναι παρών γιατί μας βοήθησε». Μετά έλεγαν ότι είμαι «ρουφιάνος του προέδρου και της διοίκησης». Εκείνο το διάστημα, υπήρχε αρκετή καθυστέρηση σε κάποιες πληρωμές. Δεν ξέρω τον λόγο, αλλά υπήρχε καθυστέρηση 6-7 μηνών. Δεν υπήρχε φόβος ότι θα χάσουμε τα λεφτά μας φυσικά. Όχι! Απλά 2-3 ονόματα είχαν καθυστέρηση 1-2 μήνες και εγώ έπρεπε να κρατάω ισορροπίες. Ελεγαν κάποιοι στα αποδυτήρια: «Γιατί έχει πληρωθεί ο Ριβάλντο;». Ελεγα: «Είναι ο Ριβάλντο, πρέπει να το σεβαστούμε και να κάνουμε υπομονή». Επρεπε να κρατηθεί η ισορροπία. Μιλάμε για έναν Παγκόσμιο Πρωταθλητή, έναν πρώην παίκτη της Μπαρτσελόνα, της Μίλαν, έναν κάτοχο Χρυσού Παπουτσιού. Είναι ο Ριβάλντο, δεν μπορούμε να είμαστε το ίδιο. Αυτά τότε δεν μπορούσα να τα πω δημοσίως. Εγώ ήξερα το λόγο που αντέδρασε έτσι, αλλά δεν γινόταν να το πω. Είχε πάρει το μήνυμα ότι δεν θα του ανανεώσουν και αντέδρασε έτσι, λογικά. Εγώ, απλά είπα ότι διαφωνώ σ' αυτό, ότι στηρίζω τη διοίκηση. Εγώ ως αρχηγός τον σεβάστηκα και τον κάλεσα γι' αυτό. Την άλλη μέρα στη φιέστα έπεσε πολύ κυνηγητό προς το πρόσωπό μου. Στην εκπομπή δεν είχαν παίξει τη δήλωσή μου όπως τα είχα πει, έκοψαν ένα κομμάτι. Εγιναν αυτά τα κλασικά στο μοντάζ. Στις ειδήσεις υπήρχε πρώτο θέμα ότι είμαι ο ρουφιάνος. Εφαγα κυνήγι στη φιέστα και ευτυχώς υπήρξε ο Μάριτς και με προστάτευσε, είχα μαζί μου και τα δύο μικρά παιδιά μου. Παραλίγο να έτρωγα και ξύλο κιόλας.
Α, μιλάς για κανονικό κυνηγητό...
Κανονικό! Αφού μπήκαν μέσα σου λέω.
Ξέρεις, δεν θα μπορούσα ποτέ να φανταστώ ότι έχει φάει κυνηγητό ο Πρέντραγκ Τζόρτζεβιτς.
Για κάποιον λόγο έπρεπε να γίνει αυτό. Μπορεί να θεώρησαν ότι θέλω να καλύψω τη διοίκηση. Δεν με ρώτησαν όμως αν τα είχα πει έτσι. Αν ήταν ολοκληρωμένες οι προτάσεις που χρησιμοποίησα. Εγώ είπα ότι δεν συμφωνώ, αλλά γιατί δεν συμφωνώ. Εγώ ήμουν ο πρώτος που είπα: «Ελα μαζί μας αύριο στη φιέστα», αλλά αυτό δεν το έπαιξαν. Και σώθηκα στο τσακ, ενώ είχα μαζί και τα παιδιά μου.
«Στο 4-0 από την ΑΕΚ, πέφταμε κάτω, παθαίναμε υπογλυκαιμίες για σχεδόν έναν μήνα»
Εκτός απ' αυτό το σκηνικό και το άλλο στο «Καραϊσκάκης» με τις πατερίτσες, σε έχουν κυνηγήσει ξανά;
Ενταση, ναι, υπήρχε. Όμως υπάρχει και μεγάλη αγάπη και όπου υπάρχει τόση αγάπη, υπάρχει και ένταση. Φάνηκαν όλα στην πορεία. Ακόμα και τότε που χάσαμε 4-0 από την ΑΕΚ, με τον Ριβάλντο, ήταν μια πολύ δύσκολη εβδομάδα. Οι τελευταίοι που έφταιγαν τότε ήταν οι ποδοσφαιριστές. Ήμασταν έτοιμοι να πέσουμε σε κώμα. Οκ, χάσαμε αλλά γιατί χάσαμε; Γιατί ήμασταν έτοιμοι να πέσουμε κάτω, είχαμε πολύ χαμηλό αιματοκρίτη. Κάπου 25-28 νομίζω...
Τι είχε γίνει τότε;
Ε, μεγάλη ιστορία... Χάναμε δυνάμεις, παθαίναμε υπογλυκαιμίες, ζαλάδες. Δεν ξέρω τι είχε γίνει.
Κι αυτό ήταν όλη την εβδομάδα του αγώνα με την ΑΕΚ;
Και μήνα... Ήταν κι ο σίδηρος πεσμένος. Οι εξετάσεις μας πήγαιναν αλλού. Μέχρι να καταλάβουμε τι είχε γίνει, έπρεπε να ξυπνήσω τον εγωισμό των παικτών και να τους απελευθερώσω. Να καταλάβουν ότι δεν φταίνε αυτοί για τα άσχημα αποτελέσματα. Εμεναν 4-5 αγωνιστικές κι ο τρόπος για να κάνουμε κάτι ήταν να ξυπνήσει ο εγωισμός μας. Δυνάμεις δεν είχαμε, ψυχολογία μηδέν, άρα η μόνη λύση ήταν να πω την αλήθεια και να τους αποκαλύψω κάποια πράγματα για να τους ξυπνήσω τον εγωισμό.
Εννοείς να τους πεις τι γίνεται με τις αιματολογικές σας;
Ναι, γιατί μετά την ήττα από την ΑΕΚ, είχε έρθει στο Ρέντη όλη η διοίκηση για να ρωτήσει τι γίνεται. Πρώτη φορά ένιωσα τόση πολλή αδικία προς τους παίκτες. Για να βελτιώσεις τις τιμές σε σίδηρο και αιματοκρίτη, χρειάζεται χρόνος και εμείς τότε δεν είχαμε χρόνο. Ενας μήνας είχε απομείνει. Τι μπορούσα να κάνω; Να τους ταρακουνήσω και να τους ξυπνήσω τον εγωισμό. Τους είπα: «Εμείς είμαστε μόνοι μας, πάμε». Και σ' έναν μήνα κατακτήσαμε το νταμπλ σε τελικό Κυπέλλου με τον Άρη. Εκεί που τα είχαμε χάσει όλα, σε τέσσερις μέρες πήραμε τα πάντα.
Η διοίκηση, κατάλαβε τι είχε γίνει με τις εξετάσεις σας;
Όταν πήραν τις εξετάσεις - και είδαν τι έγινε - κατάλαβαν.
«Δεν γίνεται να είχα το ίδιο λίπος με τον Νούνιες. Λίπος 11 ούτε τώρα δεν έχω»
Προπονητής ποιος ήταν;
Ο Λεμονής ήταν, πριν από έναν μήνα, και τον διαδέχτηκε ο Σεγκούρα. Όταν τον πήρα και του εξήγησα τι γίνεται είχε χαθεί στο τηλέφωνο. Δεν μιλούσε για δύο λεπτά. Κάποιος πήγε τα αποτελέσματα αλλού, για να μας δημιουργήσει προβλήματα. Παθαίναμε υπογλυκαιμίες και έρχονταν οι μασέρ και μας μοίραζαν πρωτεΐνες και γλυκά. Μέχρι να βγουν οι εξετάσεις και να δουν τι έχει γίνει, για 7-10 μέρες ξέρεις τι πέρασα εγώ; Πόσο κυνήγι έφαγα;
Αυτή ήταν η πιο δύσκολη περίοδός σου στον Ολυμπιακό;
Ηταν μια δύσκολη περίοδος. Θα το πω κι αυτό, γιατί έχουν περάσει πλέον τα χρόνια. Κάποια στιγμή μας κάνουν λιπομέτρηση - κι αυτό μπορεί να το επιβεβαιώσει κι ο Πατσατζόγλου γιατί ήταν μπροστά, όπως κι ο Νούνιες - μας βάζουν πάνω μας τα ψαλιδάκια, λένε: «Νούνιες, λίπος 11». Οκ μου φαινόταν λογικό. Ο «Πάτσα» ήταν στεγνός και του είπαν κι αυτού ότι έχει λίπος 11. Μου φάνηκε πολύ περίεργο. Ερχεται η σειρά μου, με μετρούν και μου λένε 11. «Εγώ σ' όλη μου την καριέρα είχα 7», τους είπα. «Ασε τις μετρήσεις που κάνατε όλα αυτά τα χρόνια», μου είπαν. Εν τω μεταξύ, 11 λίπος δεν έχω τώρα που δεν παίζω (γέλια). Είναι δυνατόν; «Ρε, που μπλέξαμε», είπα.
Αυτό το τιμ ήταν του Λεμονή;
Δεν θυμάμαι, αν ήταν πριν ή μετά τον Τάκη. Ήταν όλο αυτό το τιμ εργοφυσιολόγων. Φαντάσου μέχρι κι ο «Πάτσα» μού είχε πει: «Δεν γίνεται να έχεις το ίδιο λίπος με τον Νούνιες». Μας παρουσίαζαν έτσι για κάποιον λόγο, δεν ξέρω τι έκαναν. Εκείνη η περίοδος ήταν πολύ δύσκολη όμως. Γιατί τα έκαναν όλα αυτά και γιατί τα έκρυβαν, δεν έχω ιδέα. Όταν είσαι σε τόσο υψηλό επίπεδο κάνεις εξετάσεις κάθε τρεις μήνες. Καμία διατροφή δεν μπορεί να σου καλύψει ό,τι χρειάζεται ο οργανισμός. Οι βιταμίνες, το μαγνήσιο είναι συμπληρώματα που παίρνει ο καθένας. Είναι τα κλασικά. Για μια περίοδο κληρώθηκα -και καλά- έξι φορές σε ντόπινγκ. Σε έξι σερί παιχνίδια δεν γινόταν να κληρωθώ. Την τελευταία φορά πήγαμε να «σκοτωθούμε». Τους λέω: «Στην κλήρωση μόνο τον αριθμό 11 έχετε;». Μια φορά είχαν έρθει και στο Ρέντη και με κάλεσαν για να δώσω δείγμα. Μεγάλη ιστορία, αλλά και να θες να στήσεις κάτι τέτοιο, δεν γίνεται. Τους είχα πει μάλιστα: «Δώστε μου κάτι, να με πιάσετε, να με τιμωρήσετε και να τελειώνουμε». Εγώ σε όλη μου την καριέρα έπαιζα με βιταμίνη C, Voltaren και τσιγάρο. Κακώς, βέβαια, κάπνιζα.
Για να το ξεκαθαρίσουμε αυτό το θέμα, μπορείς να μας πεις ακριβώς τι είχε γίνει;
Δεν υπάρχει κάτι να παρεξηγηθεί. Μέσα στη χρονιά όλοι οι παίκτες σε όλες τις ομάδες παίρνουν κάποια συμπληρώματα. Όταν η βενζίνη σ' ένα αμάξι φτάνει στη ρεζέρβα δεν θα γεμίσεις; Εκείνοι μας παρουσίαζαν ότι όλα είναι καλά, ενώ δεν ήμασταν. Και όταν ξεμείναμε από μπαταρία, δεν μας... τη γέμισαν. Δεν υπάρχει καμία διατροφή που μπορεί να σου καλύψει τις ανάγκες όταν παίζεις σε τόσο υψηλό επίπεδο κάθε τρεις μέρες. Και φτάσαμε σ' ένα σημείο να πέφτουμε κάτω. Γι' αυτό και κάναμε κάθε τρεις μήνες εξετάσεις. Μας παρουσίαζαν τις εξετάσεις σ' ένα κίτρινο χαρτάκι. Δεν υπήρχαν επίσημα τα αποτελέσματα.
Σ' έναν τραυματισμό σου, θυμάμαι ότι έγραφαν για μια θεραπεία εξπρές που είχες κάνει στη Σερβία.
Ναι, είχα πάθει μια θλάση στη γάμπα το 2006-2007. Δεν θυμάμαι ακριβώς πότε. Αυτή η θλάση ήταν 7 εκατοστά και παίζαμε ντέρμπι με τον Παναθηναϊκό στο «Καραϊσκάκης». Μου λένε «20 μέρες θα είσαι εκτός». Ζήτησα άδεια να πάω στην πατρίδα μου, από τη στιγμή που δεν με υπολόγιζαν για το ντέρμπι. Εκεί, είχαν έναν άνθρωπο που, μάγος ήταν; Δεν ξέρω τι ήταν, αλλά σίγουρα ήταν Άγιος. Μου έκανε κάτι μασάζ και κάτι ασκήσεις. Στο ξενοδοχείο ανοίγει την πόρτα και μου λέει: «Τρέχα». Μπορούσα να τρέξω. Γυρίζω στην Ελλάδα και τους λέω: «Είμαι έτοιμος». Επαθαν πλάκα. Δεν ξεκίνησα σ' εκείνο το ματς, αλλά μπήκα στο δεύτερο ημίχρονο. Το σώμα μου σε τέτοιες περιπτώσεις αντιδρούσε πολύ καλά. Δούλευα και πάρα πολύ βέβαια. Τον Δεκέμβριο του 1996 όταν είχα πάθει χιαστό πρώτη φορά, έκανα για τρεις μήνες τέσσερις προπονήσεις την ημέρα. Δεν προλάβαινα ούτε να φάω. Στις 7 έκανα προπόνηση, στις 10 πισίνα, στις 15.00 στο Ρέντη και στις 19.00 στο σπίτι ασκήσεις. Το σώμα μου γενικώς πάντα επανερχόταν πιο γρήγορα από τις αρχικές προβλέψεις. Ειχαμε και καλούς γιατρούς. Κι ο Δάρρας ήταν πολύ εξυπηρετικός κι ο Μπαλίδης κι ο Άρης, ο μασέρ. Ήταν ένα τιμ που μας ήξερε πολύ καλά και μας βοηθούσε. Όμως, ψαχνόμουν και ήθελα κι άλλες βοήθειες για το κορμί μου. Ήθελα να γνωρίσω καλύτερα το σώμα μου, για να δω τι μου πάει καλύτερα. Μετά ήρθε κι ο Αναγνωστόπουλος. Ο Ολυμπιακός είχε πολύ καλό ιατρικό τιμ, γιατί πρόσεχε την περιουσία του. Οι παίκτες είναι η περιουσία της ομάδας.
«Η Λίβερπουλ ήταν η χειρότερη ομάδα του ομίλου και τελικά το πήρε. Μας παρηγόρησε αυτό»
Πάμε στο κομμάτι «Ευρώπη». Μέχρι να έρθει αυτό το ιστορικό πρώτο διπλό, νιώθατε αυτήν την πίεση;
Ουυυυ... Ήμασταν και άτυχοι, ήταν κι η κακή μας η μοίρα. Πώς να το πω! Πολλές φορές φτάναμε και δεχόμασταν γκολ στο 90', στο 91'. Ήμασταν με τα τουφέκια στον τοίχο. Αρκετές φορές ήμασταν κοντά, είχαμε πάρει 10 βαθμούς - πολύ δύσκολο για μια ελληνική ομάδα να κάνει τόσο μεγάλη συγκομιδή.
Λες για τη χρονιά με τη Λίβερπουλ...
Ναι, η Λίβερπουλ που πέρασε λόγω του γκολ του Τζέραρντ. Ήταν η χειρότερη ομάδα του ομίλου και τελικά το πήρε κιόλας. Θυμάστε πώς κατέκτησε το Champions League. Ήθελαν τρία γκολ και ο Τζέραρντ το έβαλε στο «80κάτι». Η Λίβερπουλ είναι πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα. Να χάνεις 3-0 από ιταλική ομάδα στο 60', να ισοφαρίζεις και να το παίρνεις κιόλας; Εντάξει! Μετά απ' αυτό, μας έπεσε πιο μαλακά ο αποκλεισμός.
Όταν ήρθε η νίκη με τη Βέρντερ, μας έφυγε ένα πολύ μεγάλο βάρος και γι' αυτό στο επόμενο ματς με τη Λάτσιο ήρθε κι η δεύτερή μας νίκη... καπάκια. Βέβαια, ο σημερινός Ολυμπιακός έχει κάνει πολύ μεγάλες νίκες.
Τάκης Λεμονής;
Ήταν κατ' αρχήν ένας πολύ έξυπνος προπονητής και άνθρωπος. Στην αρχή, έκατσε στην ομάδα 2,5 χρόνια, πήρε δύο πρωταθλήματα. Ο Τάκης αγαπάει πολύ τον Ολυμπιακό, ξέρει το σφυγμό και να διαχειρίζεται καλά τους παίκτες. Είναι μεγάλη υπόθεση. Εχει προσφέρει πολλά στο σύλλογο και ως παίκτης και ως προπονητής.
Πιστεύεις ότι έχει τσαλακώσει την εικόνα του, επιστρέφοντας στην ομάδα όποτε εκείνη τον είχε ανάγκη;
Πιστεύω ότι άξιζε περισσότερες ευκαιρίες. Ειδικά τη χρονιά που έφυγε και η ομάδα πήρε το πρωτάθλημα. Αξιζε να είχε συνέχεια, να του δινόταν μια καλύτερη ευκαιρία. Απλά δεν μπορείς να ξέρεις πάντα τι συμβαίνει σε μια ομάδα. Ακόμα κι εγώ που ήμουν πολλά χρόνια στον Ολυμπιακό, δεν μπορώ να ξέρω τι γινόταν. Δεν μπορείς να κρίνεις τι γίνεται γιατί δεν είσαι στα αποδυτήρια στην καθημερινότητα. Είναι αλλιώς αν είσαι στην απ' έξω και κρίνεις μόνο το αποτέλεσμα του αγώνα. Αν δεν είσαι εκεί, να βλέπεις καθ' όλη τη διάρκεια της εβδομάδας τι έχει γίνει... Ακόμη κι εγώ που γνωρίζω πώς αναπνέει ο Ολυμπιακός, ποια είναι η φιλοσοφία του, η νοοτροπία, του δεν είναι εύκολο να κρίνω κάτι αν δεν είμαι από κοντά για να τα ζω.
«Από τη στιγμή που είχε έρθει ο Ζιοβάνι, δεν θα έπρεπε να έρθει κι ο Ζάχοβιτς»
Τη χρονιά που έρχονται Ζιοβάνι και Ζάχοβιτς, πώς το δέχτηκες αυτό; Είπες, ως αρχηγός, ότι «μ' αυτούς τους παίκτες είναι ευκαιρία να κάνουμε το κάτι παραπάνω στην Ευρώπη»;
Μπερδευτήκαμε πάρα πολύ γιατί ήταν δύο πολύ μεγάλες μεταγραφές. Ο Ζιοβάνι από Μπαρτσελόνα κι ο Ζάχοβιτς από Πόρτο. Νομίζω ότι από τη στιγμή που είχε έρθει ο Ζιοβάνι, δεν θα έπρεπε να έρθει κι ο Ζάχοβιτς. Θα έπρεπε να είχε έρθει άλλη μεταγραφή. Όπως το σκέφτομαι τώρα, ίσως θα έπρεπε να έρθει για παράδειγμα ένα στόπερ. Ήταν κι οι δύο στην ίδια θέση και θα έπρεπε να παίζουν κι οι δύο. Ετσι είναι, ξεκινάς με τις μεταγραφές σου την 11άδα. Η ομάδα άλλαξε το στιλ της εντελώς. Από εκεί που παίζαμε από τα άκρα, ξαφνικά έπρεπε να παίζουμε από τον άξονα, γιατί ο κόσμος αν δεν έβλεπε τον Ζιοβάνι να παίρνει τη μπάλα, θα αντιδρούσε. Ήθελε να δει τον Ζίο, τον Ζάχοβιτς, με αποτέλεσμα να μπερδευτούμε και να αλλάξουμε το στιλ που είχαμε τα προηγούμενα τρία χρόνια. Μπερδευτήκαμε πάρα πολύ, γιατί η μπάλα δεν πήγαινε από τα πλάγια. Ζοριστήκαμε πάρα πολύ και γι' αυτό δεν έπρεπε να γίνει η μεταγραφή, ίσως, του Ζάχοβιτς. Όχι ότι δεν ήταν καλός παίκτης, προς Θεού! Απλά, μετά ξεκίνησαν και τα προβλήματα με τις αντιδράσεις και τις φασαρίες του. Κι ο ίδιος ήρθε με το ζόρι, αυτό είναι αλήθεια. Ο Ζιοβάνι ήρθε συνειδητοποιημένα, ο Ζάχοβιτς ήρθε για να φύγει. Απλά ίσως ο πρόεδρος της Πόρτο του είπε: «Πρέπει να φύγεις, έχουν έρθει τρελά λεφτά». Ήταν σαν ξένος στην ομάδα.
Του είχες μιλήσει εσύ;
Ναι, πολλές φορές. Του είχα μιλήσει για να μην υπάρχουν προβλήματα μέσα στην ομάδα. Και με τον Μπιγκόν μετά ξέρουμε τι έγινε, τα είδατε όλοι. Υπήρξε δυσκολία μαζί του. Κομβικό ήταν το σημείο και με την αλλαγή του Μπιγκόν γιατί εκεί που η ομάδα έπαιζε 4-4-2 ή 4-5-1, ξαφνικά παίζαμε 3-5-2. Σε μια νύχτα έγινε αυτό, όχι σταδιακά. Αυτό το σύστημα ήθελε! Προσπαθούσε να τους βολέψει όλους, δεν ήξερε κανέναν παίκτη. Με το 3-5-2 η ομάδα δεν «προχωρούσε» με τίποτα.
Εσύ έπαιζες όλη την πλευρά;
Και όλη την πλευρά και μέσα. Γινόταν χαμός! Γιατί κι ο Γεωργάτος έπαιζε αριστερά. Αντε έμπαινα εγώ μέσα έπαιζε ο Γρηγόρης αριστερά. Στα δεξιά ήταν ο Μαυρογενίδης, έπαιζε κι ο Στέλιος (Γιαννακόπουλος) δεξιά. Άρα ο ένας κόβεται... Ο Στέλιος μετά έπαιζε 10άρι ή χαφ. Το θέμα δεν είναι τι θέση θες να παίζεις. Και εγώ μπορεί να θέλω να παίξω τερματοφύλακας, αλλά δεν θα πάρω τη θέση του Νικοπολίδη. Το θέμα είναι να μπορείς κιόλας. Στο τέλος ποιους θα κυνηγάνε; Εμάς θα κυνηγάνε. (γέλια)
«Ο Μπάγεβιτς ήταν στον Ολυμπιακό και είχε μπλοκάκι της ΑΕΚ»
Με την ΑΕΚ, ξέρεις, έχεις τις περισσότερες νίκες και τις περισσότερες ήττες στην καριέρα σου.
Με την ΑΕΚ, ανοίξαμε μια κόντρα λόγω του Μπάγεβιτς και όταν πηγαίναμε στην παλιά Ν. Φιλαδέλφεια...
Θυμάσαι το πρώτο ματς του Μπάγεβιτς στη Νέα Φιλαδέλφεια.
Όχι, ήμουν τραυματίας. Κι η ΑΕΚ άνοιξε αυτόν τον πόλεμο με τον Μπάγεβιτς, ήθελε να τον νικήσει με κάθε κόστος. Ο Μπάγεβιτς, πάντα ήταν κύριος και όπως αγάπησε την ΑΕΚ δεν αγάπησε καμία άλλη ομάδα. Αυτή είναι η αλήθεια. Και στον Ολυμπιακό που ήταν, στα καινούργια αποδυτήρια που μας φώναζε στο γραφείο του για να μας μιλήσει, είχε μπλοκάκι της ΑΕΚ. Προπονητής του Ολυμπιακού και είχε μπλοκάκι της ΑΕΚ! Τώρα γιατί έφυγε και δεν πήρε θέση, ίσως αυτό ο κόσμος το παρεξήγησε. Ίσως να μην ήθελε να δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα στην ΑΕΚ.
Και τον Ολυμπιακό τον σεβάστηκε.
Ναι, ναι φυσικά. Εννοείται, το είπαμε και πριν. Ήταν ο μόνος που μπορούσε να κάνει τέτοια δουλειά. Απλά, λέω ότι και για την ΑΕΚ, ποτέ δεν μίλησε για να μην κάνει μεγαλύτερο κακό. Με τη δύναμη που είχε, ο κόσμος της ΑΕΚ θα τους έδιωχνε όλους και θα κρατούσε μόνο αυτόν.
Μήπως ήταν γεμάτος στην ΑΕΚ;
Όταν είσαι εκεί που αγαπάς, δε γεμίζεις ποτέ. Ήταν ήρεμος, είχε επιτυχίες. Απλά, δεν μίλησε ανοιχτά για να μη δημιουργήσει μεγαλύτερα προβλήματα.
Αυτό το ποδοτένις το γούσταρες εσύ;
Εκείνος το είχε εφαρμόσει, αλλά εμένα δεν μου άρεσε πολύ. Δεν ήμουν τόσο καλός σ' αυτό. Σ' αυτά τα παιχνιδάκια δεν ήμουν καλός, ήμουν πιο πολύ της δουλειάς. Ήταν ένα τρόπος χαλάρωσης και αποκατάστασης μετά το παιχνίδι. Και πλάκες κάνεις με τους παίκτες, βάζεις και στοιχήματα, είναι κάτι ευχάριστο. Κάνεις κόντρες, ποιος θα πληρώσει το χαμένο στοίχημα...
Σε ποια στοιχήματα ήσουν καλός;
Γενικώς δεν βάζω και ούτε στοίχημα παίζω. Δεν είμαι καλός. Παλιά στη Γιουγκοσλαβία έπαιζα πόκερ αλλά το έκοψα.
Όχι, λέω αν έβαζες στοιχήματα στις προπονήσεις.
Όχι, όλοι ήταν καλύτεροι από εμένα, δεν έβαζα.
Ως αρχηγός έκανες πλάκες;
Στα επιτρεπόμενα ναι. Δεν μπορώ να σταθώ σε μία δύο πλάκες. Κάναμε πολλές. Εγώ κυρίως ήμουν στην απέξω γιατί περίμενα να τελειώσουμε την προπόνηση να πάω να κάνω το τσιγάρο μου.
«Περίμενα εγώ, περίμενε κι ο Νικοπολίδης... Τα είδα όλα σε εκείνο το πέναλτι. Όλη η χρονιά ήταν σ' ένα χτύπημα μέσα στη Λεωφόρο»
Μπορείς να θυμηθείς ένα ματς που είπες μέσα σου «πρέπει να το πάρουμε αυτό το ματς» για δικό σου, προσωπικό λόγο;
Στα 13 χρόνια με τον Ολυμπιακό έζησα πολλές ωραίες στιγμές και κυρίως πιο ευχάριστες. Προσπαθούσα πάντα με τον τρόπο μου να βοηθήσω την ομάδα. Ακόμη και στη χρονιά που ανέφερα, με τον Σεγκούρα, είναι λογικό να σου βγει όλη η ένταση αν πάρεις σημαντικά αποτελέσματα μέσα σε τέσσερα ματς. Το να κατακτάς double με τον Ολυμπιακό... είναι μεγάλη η ένταση. Κάποιο συγκεκριμένο ματς... Πάντα υπήρχαν κόντρες με ΑΕΚ, Παναθηναϊκό. Ενταση είχε το ματς στη Λεωφόρο με το πέναλτι που σφύριξε ο Ευθυμιάδης στο 93'. Αν το έχανα, θα χανόταν και το πρωτάθλημα. Εκεί χτυπάς και τελειώνει το πρωτάθλημα. Ήταν καθαρό πέναλτι.
Ότι έγινε φασαρία μετά, είναι κάτι άλλο. Εκεί έχεις όλη τη χρονιά στα πόδια σου και κρίνεται μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. Ενα χτύπημα είναι. Βλέπουμε και στα Παγκόσμια ότι σε μια απόκρουση κρίνονται οι τίτλοι! Εκείνη τη στιγμή δεν είχα χρόνο. Βέβαια όλη την εβδομάδα μελετούσα αν θα πάρουμε πέναλτι στο τέλος τι θα γίνει.
Α, είχες το προαίσθημα.
Μα, σε εκείνο το ματς αν χάναμε, θα χάναμε και το πρωτάθλημα. Αν νικούσαμε σε 4-5 ματς θα παίρναμε τον τίτλο και θα είχαμε την τύχη στα πόδια μας. Άρα, παίζεις όλη τη χρονιά. Ο Νικοπολίδης είναι απέναντι και αποφασίζω να τον περιμένω. Λέω θα φύγει νωρίτερα και θα μου δώσει την πλευρά. Επειδή είναι και νορμάλ σωματικά, για να προλάβει την πλευρά θα φύγει νωρίτερα. Περιμένω εγώ, περιμένει κι αυτός. Εκεί τα είδα όλα. Ευτυχώς ήταν καλό το χτύπημα παρόλο που έπεσε σωστά. Τσίμα τσίμα πέρασε η μπάλα, ξυστά από τα δάχτυλά του, μπήκε γκολ και τελείωσε το παιχνίδι. Για 10-15 μέρες δεν μπορούσα να κοιμηθώ. Δεν μπορούσα να ηρεμήσω. Ξυπνούσα στις 2 τα ξημερώματα με 140 - 150 σφυγμούς. Η καρδιά μου πήγαινε να βγει από το στήθος. Απίστευτο πράγμα, δεν μπορούσα να ηρεμήσω.
«Αν κρατιόταν ο Ζιοβάνι στη φάση με τον Κυργιάκο...»
Υπάρχει ένα πρωτάθλημα με τον συγχωρεμένο Νίκο Αλέφαντο που θα το παίρνατε μέσα στη Λεωφόρο. Πώς θυμάσαι αυτό το ματς;
Έγιναν κάποια λάθη. Κυρίως με τον Ζιοβάνι και με τον Κυργιάκο. Η φάση ήταν υπέρ του Ζιοβάνι. Κακώς αντέδρασε. Ο διαιτητής είδε αυτή τη φάση με αποτέλεσμα να μας κοστίσει το πρωτάθλημα. Έγινε ό, τι έγινε. Τώρα καλό είναι να μην μπαίνουμε στο ήθελε, δεν ήθελε. Δεν μπορούμε να τα ζυγίσουμε αυτά και να τα βάλουμε σε μια σειρά. Λάθος που κι ο Ζίο αντέδρασε σε αυτή τη φάση και τον χτύπησε.
Περάσαν τόσα χρόνια. Αν κρατιόταν, ίσως τα πράγματα να ήταν διαφορετικά. Εκεί χάσαμε το πρωτάθλημα και τέσσερις μέρες αργότερα χάσαμε και το Κύπελλο στη Νέα Σμύρνη, πάλι από τον Παναθηναϊκό. Στράβωσε η χρονιά...
Ο Αλέφαντος τι τύπος ήταν;
Δεν μου αρέσει να μιλάω για ανθρώπους που έχουν φύγει. Ήταν γνώστης και είχε καλές προπονήσεις. Το θέμα ήταν πως δεν μπορούσε να περάσει τις απόψεις του και αυτά που ήθελε μέσα στο γήπεδο. Για παράδειγμα, ο Μπάγεβιτς μπερδευόταν αρκετές φορές και δεν μπορούσε να εξηγήσει στην προπόνηση αυτά που ήθελε. Ωστόσο, αυτά που ζήταγε, τα πέρναγε μέσα στους αγώνες. Ο Αλέφαντος ήταν γνώστης, αλλά επηρεαζόταν πολύ εύκολα και μπορούσε να αλλάξει απόψεις στο δευτερόλεπτο.
Το είχε κάνει και με τον Γεωργάτο...
Άσχετα με το πώς πήγαινε, τον έκανε αλλαγή για γούρι, νομίζοντας πως έτσι θα πάμε καλά. Δεν είναι έτσι τα πράγματα. Είχε διάφορα γούρια, πίστευε στις μαύρες γάτες. Για παράδειγμα θυμάμαι ένα παιχνίδι που έβαλε τον Γεωργιάδη στο 70' και τον έβγαλε στο 75' - 80' αλλαγή στην αλλαγή. Και στον Γρηγόρη (Γεωργάτο) το είχε κάνει. Δεν είναι εύκολο αυτό.
Ο Γρηγόρης έχει πολλή πλάκα. Κάποια στιγμή κάναμε προπόνηση, ήταν έξω δεξιά και εγώ έξω αριστερά, από πίσω έπαιζε ο Πάντος. Ο Γρηγόρης εκείνη την μέρα δεν είχε όρεξη, βαρούσε μπάλες, έχανε. Κάποια στιγμή ο Αλέφαντος φοβόταν να του μιλήσει και έβαλε τον Πάντο. «Ρε Πάντο μίλα του. Πες του "μόνος του". Μη του δίνεις την μπάλα στην πλάτη αντιπάλου. Μίλα του». Ο Πάντος πήρε την μπάλα, έφτασε στο ένα μέτρο του Γρηγόρη, την άφησε μπροστά του και είπε «μόνος».
Τον Βενετίδη τον φώναζε Νεντίδη. Τον μπέρδευε με έναν παίκτη που ήταν παλιά στην Καλαμαριά και στον Ολυμπιακό.
«Νεντίδη κλείσε εδώ».
«Κύριε Νίκο, Βενετίδης».
«Συγγνώμη σε μπερδεύω με τον άλλον από την Καλαμαριά», του έλεγε.
Είχαμε πολλά. Ήταν στιγμές επικίνδυνες και δύσκολες. Αν δεν είσαι δυνατός χαρακτήρας μπορεί εύκολα να χαθείς. Α! Να σου πω κι άλλο ένα ωραίο: Με τον κυρ Νίκο τα διπλά στις προπονήσεις δεν τελείωναν αν δεν νικούσαν οι βασικοί. Μία φορά χάναμε από τους αναπληρωματικούς με 3-0. Είχε νυχτώσει και δεν μπορούσαμε με τίποτα να σκοράρουμε. Σε μια φάση βάζει ένα ωραίο γκολ ο Ζιοβάνι και φωνάζει ο Αλέφαντος: «Αυτό μετράει για τέσσερα, φεύγουμε». (γέλια)
Εσένα σου έκαναν πλάκες ή σε σεβόντουσαν;
Βέβαια. Όταν κάνεις, πρέπει να είσαι ανοιχτός και να δέχεσαι. Με όλους ήμουν ανοιχτός και έκανα και μου έκαναν.
Ένιωσες ποτέ να μη σε σέβονται στα αποδυτήρια;
Όχι. Ποτέ. Προσπαθούσα πάντα να είμαι ο εαυτός μου. Πιστεύω πήρα σεβασμό από όλους, αλλά έδωσα και σεβασμό σε όλους, από τον μικρότερο μέχρι τον μεγαλύτερο. Και στα παιδιά που ερχόντουσαν από τις ακαδημίες. Στον Ματσούκα, στον Κατσικογιάννη, στον Σοϊλέδη, στον Σιδεράκη, στον Παναγόπουλο. Προσπαθούσα να μιλήσω και να συμβουλεύσω όλα τα παιδιά. Από εκεί και πέρα, είναι δικό τους θέμα τι θα κάνουν. Μερικοί ήρθαν μετά από χρόνια και μου είπαν πως δεν καταλάβαιναν τότε αυτά που τους έλεγα. Είναι λογικό. Όταν είσαι νέος και παίζεις στον Ολυμπιακό ένα παιχνίδι, είσαι μετά πρωτοσέλιδο και δεν είναι εύκολο να κρατήσεις τις ισορροπίες. Ήρθαν μετά από τρία - τέσσερα χρόνια και μου έλεγαν πως είχα δίκιο. Και εγώ έφαγα ξύλο από προπονητές, επειδή δεν μπορούσα να καταλάβω, αλλά μετά το παραδέχτηκα το δίκιο τους. Προσπαθείς να κρατάς ισορροπίες. Ήμουν κάθε μέρα αυτός που ήμουν με όλους. Βέβαια παρέα δεν μπορείς να κάνεις με όλους, με 25 άτομα. Άλλος μένει Κηφισιά, άλλος από εδώ, άλλος από εκεί. Η Αθήνα είναι τεράστια και ο χρόνος λίγος. Μπορώ να κάνω παρέα με δύο - τρεις αυτό, δεν σημαίνει πως είναι κλίκα. Απλά το παρουσίαζαν έτσι. Δεν μπορώ να κάνω με 25-30 άτομα ταυτόχρονα. Με κάποιον ταιριάζω με άλλον όχι αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν τον εκτιμάω ή δεν τον σέβομαι. Αυτά γινόντουσαν όταν δεν πήγαινε η ομάδα καλά.
«Δύο φορές πήρα τηλέφωνο δημοσιογράφο...»
Πήρες ποτέ δημοσιογράφο να του πεις «τι είναι αυτά που γράφεις»;
Πήρα δύο φορές επειδή έγραφε υπερβολικά καλά και του είπα πως με εκθέτει. Μου έλεγε πως το πιστεύει και του εξηγούσα πως με αυτά που έγραφε, θα με θεωρούσαν ρουφιάνο του. Δεν έχω πάρει για κανένα άλλο λόγο. Υπήρχε κι άλλος ένας που ξεπερνούσε το όριο σε κάποια πράγματα και τον πήρα να του πω να με κατηγορήσει, να με μειώσει και να με προσβάλει, αλλά να μην αναφερθεί σε οικογενειακά θέματα. Ειδικά τότε που οι εφημερίδες είχαν πολύ μεγάλη δύναμη, που έπαιρνες την εφημερίδα την επόμενη ημέρα και έλεγες «σε άλλο παιχνίδι ήμουν;».
Υπήρχαν ρουφιάνοι στα αποδυτήρια του Ολυμπιακού;
Από κάπου έβγαιναν πληροφορίες...
Τους μίλησες για αυτό;
Σε κάποιους ναι. Όταν ήμουν σίγουρος 100%. Από εκεί και πέρα, δεν έχεις αποδείξεις. Δεν είναι εύκολο να πιάσεις τον άλλον να του πεις «τι κάνεις εκεί;». Μια φορά, σε όλη την καριέρα μου, είχα γνωστό δημοσιογράφο, που είχαμε πιει καφέ παρέα. Ήμουν σπίτι, χτύπησε το κινητό μου και το μήνυμα του έλεγε... «Μου το είπε ο Τζόλε». Τον πήρα τηλέφωνο και τον ρώτησα σε ποιον επιβεβαιώνει την πληροφορία. Κατά λάθος έστειλε το μήνυμα σε εμένα. Ποτέ δεν επιβεβαίωσα τίποτα. Θεωρούσαν πως αν έλεγαν «Μου το είπε ο Τζόλε» η πληροφορία τους είχε άλλη βαρύτητα. Υπήρχαν στιγμές που ήμουν πολύ ζορισμένος και προσπαθούσα από κάπου να πιαστώ. Ήξεραν τους τρόπους όταν ήταν να σε στηρίξουν, να σε φτιάξουν, να σε βοηθήσουν, αλλά έπρεπε να τους πεις κάτι. Κάποιες στιγμές που ορισμένα πράγματα ήταν φανερά, μίλησα σε παιδιά και τους είπα να μην προσπαθούν να ευνοηθούν από τους δημοσιογράφους.
«Πες μου μια μεγάλη ομάδα που δεν έχει ευνοηθεί»
Όταν έπαιζες σε ενοχλούσε να διαβάζεις πως ο Ολυμπιακός έπαιρνε τα πρωταθλήματα λόγω της παράγκας;
Όχι. Πες μου μια μεγάλη ομάδα που δεν έχει ευνοηθεί. Ο Ολυμπιακός είχε πάρα πολύ καλή και επιθετική ομάδα. Όταν στο 70-75% είσαι στην περιοχή της άλλης ομάδας, δεν θα γίνουν φάσεις; Υπήρχαν φάσεις που ευνοηθήκαμε αλλά σε άλλες αδικηθήκαμε. Πες μου μια μεγάλη ομάδα παγκοσμίως που δεν έχει ευνοηθεί κόντρα σε μικρομεσαίες ομάδες και δεν έχει πάρει ένα φάουλ παραπάνω. Με εμάς ο Ρομπέρτο Κάρλος έκανε απόκρουση στο «Μπερναμπέου» καλύτερη από τερματοφύλακα.
Τι να κάνουμε; Να καθόμαστε να κλαίμε; Είχαμε καλή ομάδα, πολύ επιθετική. Ο Γεωργάτος γύρισε μπακ, ο Γιαννακόπουλος γύρισε μπακ,ο Μαυρογενίδης ήταν χαφ και γύρισε μπακ. Δεν ήταν κλασικά μπακ, αλλά ο Μπάγεβιτς ήθελε αυτό το πράγμα. Τώρα κάνουν δυο - τρεις ευκαιρίες και λένε πως έπαιξαν φανταστικά. Εμείς κάναμε 20-25 φάσεις σε κάθε ματς. Ήμασταν πολύ καλοί. Κάτω από 15 δεν κάναμε σε κανένα ματς. Έχει αλλάξει το σύστημα.
Τι θα απαντούσες σε αυτούς που έλεγαν πως έβαζες τόσα γκολ επειδή εκτελούσες τα πέναλτι;
Δεν έχω τίποτα να απαντήσω. Πάντα προσπαθούν να σε μειώσουν με κάποιο τρόπο.
Δεν υπάρχει μεγάλη ομάδα που δεν έχει ευνοηθεί. Ήμασταν πολύ καλοί και δημιουργούσαμε πολλές φάσεις. Τότε ήταν και οι άλλοι καλοί. Η ΑΕΚ είχε δυνατή ομάδα, αλλά ήταν επηρεασμένη με την υπόθεση Μπάγεβιτς και ήθελαν απλά να νικήσουν τον Ολυμπιακό. Άνοιξαν κόντρα με τον Μπάγεβιτς και μετά είχαν διοικητικά προβλήματα. Ο Παναθηναϊκός είχε καλή ομάδα με δικά του νέα παιδιά και έκανε μεγάλο λάθος που τη διέλυσε μετά την Ριζούπολη. Ήταν όλοι ένας και ένας. Αν έμενε αυτή η ομάδα θα είχαμε σοβαρά προβλήματα. Όχι μόνο εμείς. Θα έπαιρναν το πρωτάθλημα για πολλά χρόνια. Μετά από δύο - τρία χρόνια προσπάθησαν να τους μαζέψουν ξανά. Για ένα παιχνίδι στη Ριζούπολη. Δεν θέλω να βάλω σε ζυγαριά αν εμείς παίζαμε σε καλύτερες συνθήκες ή χειρότερες. Μέσα στον αγωνιστικό χώρο δεν πρέπει να γίνονται αυτά σε κανέναν.
«Ξέρετε σε πόσα ματς πήγε ο Ολυμπιακός που δεν έπρεπε να ξεκινήσουν;»
Ο αντίλογος είναι πως αυτό το παιχνίδι δεν έπρεπε να γίνει ποτέ...
Ξέρετε πόσα παιχνίδια δεν έπρεπε να γίνουν ποτέ; Σε πόσα πήγε και έφυγε ο Ολυμπιακός με κλούβα; Και στη Λεωφόρο τι έχουμε τραβήξει; Ξέρετε με πόσα ανοιχτά κεφάλια έχουμε φύγει; Από Τούμπα και Χαριλάου έχουμε φύγει τουλάχιστον τρεις φορές με κλούβα. Ο οδηγός... γκάζωνε μη μας έριχναν καμιά βόμβα! Δεν μπορούμε να το ζυγίσουμε. Μέσα στον αγωνιστικό χώρο ήμασταν πολύ καλύτεροι.
Το μεγαλύτερο λάθος του Παναθηναϊκού ήταν που διέλυσε αυτή την ομάδα. Όλοι ένας και ένας, με τους περισσότερους Έλληνες. Καραγκούνης, Φύσσας, Λυμπερόπουλος, Κωνσταντίνου, Γκούμας, Μπασινάς. Όλοι. Θα είχαμε προβλήματα με αυτή την ομάδα. Δύσκολα θα παίρναμε τόσα πρωταθλήματα. Ειδικά όταν θα έπαιρναν εμπειρίες. Ήταν νέοι και όλοι χρειάζονται χρόνο. Τώρα αν μπούμε σε διαδικασία ποια ματς ήταν ακατάλληλα, ο Ολυμπιακός ήταν πάντα στο στόχαστρο επειδή ήταν στην κορυφή και πάντα προσπαθείς να ρίξεις τον πρώτο. Σε ένα λεπτό μπορώ να σου αναφέρω 90% των ακατάλληλων γηπέδων που παίξαμε. Σε αυτό το κομμάτι που λέμε «παράγκα» εμένα η δουλειά μου ήταν ο αγωνιστικός χώρος, όχι το παρασκήνιο. Δεν με απασχολούσε, ούτε με επηρέαζε.
«Το ματς με τον... αέρα έπρεπε να το πάρουμε. Στην ήττα με 7-0, στην αρχή κοιταζόμασταν και λέγαμε "τους έχουμε"...»
Πώς θυμάσαι το ματς με τη Γιουβέντους;
Το ματς με τον... αέρα έπρεπε να το πάρουμε. Στο 70-75' ο Αμανατίδης έκανε κεφαλιά από δύο - τρία μέτρα αλλά το έβγαλε ο τερματοφύλακας.
Αυτό το παιχνίδι ήταν να το πάρουμε. Γινόταν χαμός από 80.000 κόσμο. Ήμασταν καλύτεροι, αλλά έπρεπε να ήμασταν πιο προσεκτικοί όταν τελείωνε το ματς. Από τη φύση μας ήταν να φύγουμε στην επίθεση. Δεν ήμασταν αμυντικογενής ομάδα και το πληρώσαμε πολύ στην Ευρώπη. Δεν ξέραμε να αμυνόμασταν. Είχε πάρα πολύ αέρα, πάρα πολύ κρύο. Η μπάλα έφευγε προς το δεύτερο δοκάρι και ξαφνικά σταμάτησε και έπεσε σαν βολίδα, σαν πέτρα και από τις κόντρες ο Κόντε μας έβαλε το γκολ και χάσαμε την πρόκριση για τον ημιτελικό με την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Αν είχαμε την εύνοια της τύχης θα μπορούσαν τα πράγματα να ήταν αλλιώς.
Την ήττα με 7-0;
Ήταν καταιγίδα. Διαφορετικό παιχνίδι. Θέλαμε ισοπαλία και νίκη. Ξεκινήσαμε τόσο καλά στο πρώτο τέταρτο που όλοι πιστεύαμε πως θα νικήσαμε. Στο 10' ο Καστίγιο είχε τετ α τετ, μετά ο Μπουφόν απέκρουσε δικό μου σουτ. Αισθανόμασταν πως τους έχουμε, όμως μετά ό, τι σουτ έκαναν, έμπαινε γκολ! Υπάρχουν παιχνίδια που μπορεί να μη σου βγει τίποτα και άλλα που μπορεί να σου βγουν όλα. Εκείνη τη μέρα, κάθε επαφή μέσα στην περιοχή, σουτ και σέντρα, έγινε γκολ. Ήταν μια κακή στιγμή στην ιστορία μας. Ήταν δύσκολη φάση. Εκείνη τη στιγμή παρακαλάς να μην υπάρχει διακοπή για καμία εθνική. Θες να παίξεις γρήγορα το επόμενο παιχνίδι. Η διακοπή μετά από ήττα ήταν ό,τι χειρότερο. Δεν περνούσε με τίποτα.
Υπήρχε τέτοιο παιχνίδι;
Πολλά. Παρακαλούσαμε να μη χάσουμε πριν από διακοπή. Δεν μπορούσαμε να βλέπουμε ο ένας τον άλλο στο Ρέντη. Θέλαμε να παίξουμε όσο πιο γρήγορα γίνεται, να νικήσουμε για να το «μπαλώσουμε» και να ηρεμήσουν τα πνεύματα.
Ήσουν και «ψυχολόγος» στα αποδυτήρια;
Εννοείται πως πρέπει να ψυχολογείς τον συμπαίκτη σου. Πότε χρειάζεται μια αγκαλιά και πότε «κυνήγι». Μιλούσαμε στα αποδυτήρια. Πρέπει να τους ψυχολογείς και να τους διαβάζεις. Κάποιον μπορεί να τον επηρεάσει μια αποδοκιμασία και να βγει στο δεύτερο ημίχρονο σκοτωμένος και άλλος να πορώνεται όσο πιο πολύ τον βρίζουν. Πρέπει να έχεις την ισορροπία. Άλλοι θέλουν να τους τραβήξεις το αυτί και να τους ταρακουνήσεις. Είναι μέρος του παιχνιδιού.
Η νίκη κόντρα στην Γιουβέντους στο Παλέρμο με 2-1;
Ήταν μεγάλη νίκη. Είχα βάλει δύο γκολ. Ήταν ρεβάνς της ήττας μας με 3-1. Μας έπιασαν δυο φορές με γρήγορες εκτελέσεις φάουλ. Έπαιζε και ο Ντάρκο (Κοβάσεβιτς) τότε. Αναγκάσαμε την Γιουβέντους να πετάει την μπάλα στα τελευταία λεπτά και να κάνει καθυστερήσεις. Κάναμε ένα λάθος με τον Άντζα και άνοιξαν το σκορ, αλλά ισοφαρίσαμε πριν το ημίχρονο. Στο δεύτερο μέρος κάναμε φοβερό παιχνίδι και προηγηθήκαμε και θέλαμε ένα γκολ για παράταση. Αν πηγαίναμε στην παράταση, θα περνούσαμε σίγουρα. Στα τελευταία λεπτά παίκτες όπως ο Ντελ Πιέρο πετούσαν μπάλες στην κερκίδα για να κρατήσουν το αποτέλεσμα.
«Όταν αποσύρθηκα, πήγαινα Γλυφάδα για καφέ και το αμάξι πήγαινε μόνο του στο Ρέντη»
Ποιες ήταν οι πρώτες σου σκέψεις στο σπίτι σου μετά την τελευταία σου φιέστα;
Το τελευταία ματς ήταν με την ΑΕΚ στο Κύπελλο, που ήρθαμε 4-4 και πήγαμε στα πέναλτι. Ατελείωτο παιχνίδι και από τα ωραιότερα που έχουν γίνει.
Είχα χαρεί και επειδή από το 2003-04 είχαν κοπεί οι μετακινήσεις των οπαδών στα ντέρμπι. Είναι άλλη αίγλη με οπαδούς και των δύο ομάδων σε ένα μεγάλο παιχνίδι. Στο τελευταίο ματς που έπαιξα, είχε κόσμο και από τις δύο πλευρές και έγινε ένα εξαιρετικό παιχνίδι, με απίστευτες ανατροπές. Είχε γίνει χαμός με τον κόσμο. Μου φύλαξε ο Θεός να χαρώ τόσο πολύ τον τελευταίο μου αγώνα. Όλο το παιχνίδι. Από εκεί και πέρα, έπεσαν οι κουρτίνες. Ο πρώτος 1-1,5 χρόνος δεν ήταν εύκολος. Πήγαινα Γλυφάδα για καφέ και ήταν σαν το αμάξι να πήγαινε μόνο του στον Ρέντη. Είναι δύσκολο να ανακαλύπτεις νέες συνήθειες για να γεμίσεις τον χρόνο. Εκείνο το καλοκαίρι έκανα μόνο διακοπές. Όταν η ομάδα πήγε προετοιμασία, ήταν δύσκολο. Μέχρι να βρεις νέα απασχόληση είναι δύσκολο μεταβατικό στάδιο.
Η οικογένεια σου πόσο σημαντικό ρόλο έπαιξε;
Είναι το παν. Ευτυχώς όλα αυτά τα χρόνια ήταν ήρεμα για την οικογένεια μου. Ήταν δίπλα μου, με στήριζε, με βοηθούσε. Με απελευθέρωνε από πολλά άλλα πράγματα για να είμαι συγκεντρωμένος στο ποδόσφαιρο. Η οικογένεια μπορεί να σε ανεβάσει αλλά και να σε κατεβάσει. Η δική μου ευτυχώς με ανέβαζε.
Η γυναίκα σου είναι από τον Πύργο;
Την γνώρισα όταν έπαιζα με τον Πανηλειακό στη Γ' Εθνική και αυτή ήταν φοιτήτρια. Μετά από 1-1,5 χρόνο από όταν πήγα στον Πύργο γνωριστήκαμε με την Έλενα και από τότε είμαστε μαζί.
Τα παιδιά σου, μεγαλώνοντας, καταλάβαιναν για την αναγνώριση του πατέρα τους, του Τζόλε του Ολυμπιακού;
Όταν ήταν μικροί δυσκολευόντουσαν. Μετά, σιγά-σιγά με την πορεία, με τις ακαδημίες, τους έπαιρνα μαζί στο λεωφορείο για να καταλάβουν κάποια στιγμή. Τα παιδιά με βλέπανε μια στο σπίτι και πέντε έξω. Πήγαινα άλλαζα βαλίτσες και έφευγα. Κάποια στιγμή έλεγαν πού είναι ο μπαμπάς; Έπρεπε να καταλάβουν τι δουλειά κάνω για να ηρεμήσουμε. Ήταν δύσκολο να εξηγήσεις στα παιδιά αυτά τα πράγματα.
Τα παιδιά ήθελαν να ασχοληθούν με τον αθλητισμό;
Ασχολήθηκαν λίγο, μέχρι τα 15-16. Ο μεγάλος πήγε στο Λονδίνο για σπουδές, ο μικρός πριν λίγες ημέρες τελείωσε από φαντάρος. Μέσα από συζητήσεις και με τον κορονοϊό που ήμασταν στο σπίτι μαζί έβγαλαν παράπονα επειδή τους συνέκριναν με εμένα. Εγώ το ξέρω, αλλά δεν μπορούσα να κάνω κάτι. Ασχολήθηκαν με τις ακαδημίες, ήταν στην Άρσεναλ και στον Πανιώνιο μέχρι ένα σημείο. Εμένα με ενδιέφερε να ασχοληθούν με τον αθλητισμό. Από εκεί και πέρα θα έκαναν ό,τι ήθελαν οι ίδιοι. Ερχόντουσαν όταν ήταν 13 και 14 ετών να δουν αν είναι σαν τον μπαμπά. Αυτά τα είχαμε. Είχαν αυτά τα... τραύματα και μου τα παρουσίασαν τώρα. Με καλή διάθεση, έρχονταν και οι γονείς να δουν τα παιδιά, αν θα ήταν καλύτεροι ή χειρότεροι. Κάποια στιγμή πήγα τον μικρό Ραφαήλ σε μια ακαδημία στα 12 του και του έδωσε ο προπονητής το πρώτο Σαββατοκύριακο, στο πρώτο παιχνίδι, το περιβραχιόνιο επειδή ήμουν εγώ. Του έλεγα πως έκανε κακό στο παιδί. Όντως ήταν καλός αλλά υπάρχουν παλιότεροι. Μου έλεγε πως άξιζε. Ο Ραφαήλ κοιμόταν με το περιβραχιόνιο. Το φορούσε μέρα-νύχτα και δεν το έβγαζε. Στην πορεία τού έκανε κακό. Ήταν παιδάκι. Πήγαινε στο σχολείο με περιβραχιόνιο. Δεν μπορείς να αποφύγεις αυτές τις συγκρίσεις, αλλά τους έβαλε βάρος.
«Μόνο στις φιέστες, στα μπουζούκια, κάπνιζα ελεύθερα»
Τις φιέστες και τα μπουζούκια τα «γουστάρατε»;
Ήμασταν τυχεροί επειδή πήραμε πολλά πρωταθλήματα και πήγαμε πολλές φορές στα μπουζούκια, είχαμε και τα πούρα. Μόνο εκεί κάπνιζα ελεύθερα. Ακόμα και προς το τέλος, δεν μου έβγαινε να καπνίσω μπροστά σε οποιοδήποτε προπονητή. Πριν λίγα χρόνια, πήγαμε με τον Μπάγεβιτς για φαγητό και δεν ένιωθα άνετα. Από σεβασμό. Δεν φοβόμουν κάτι. Δεν μου έβγαινε ακόμα και μπροστά σε παλιό προπονητή. Κάπνιζα στα κρυφά. Ήταν κακό βέβαια. Έχω κόψει 4-5 χρόνια το τσιγάρο και όταν το έκοψα κατάλαβα τη διαφορά. Δεν είχα πρόβλημα με τη φυσική κατάσταση, αλλά θα ήμουν 10% καλύτερος. Αυτή η κατάσταση επηρεάζει σφυγμούς και συγκέντρωση. Άλλο να είσαι στους 140 σφυγμούς και άλλο στους 90. Είχα την τρέλα.
Κάπνιζες πολύ;
Αρκετά. Από τα 14 κάπνιζα. Συμβουλεύω όλους να μείνουν μακριά. Αν θέλουν για τη νικοτίνη, να πάρουν ένα πουράκι σε ένα φαγητό. Εγώ ήμουν ο πρώτος φαν του τσιγάρου αλλά δεν κάνει καλό. Όσο πιο πολύ με κυνηγούσαν να το κόψω τόσο περισσότερο έκανα τις στραβές μου. Μου ήρθε μια μέρα, ξύπνησα το πρωί, έφτιαξα τον καφέ μου, έκανα δυο τζούρες τσιγάρο και από τότε δεν το έπιασα ξανά.
Τι μάρκα έκανες;
Ε, Marlboro κόκκινο. Όσο πιο δυνατό. Άστα να πάνε. Στο τέλος της καριέρας μου στον Ολυμπιακό, έκανα πιο ελαφριά. Το Marlboro ήταν πολύ βαρύ. Τώρα είμαι καλά.
Από μπουζούκια πού σου άρεσε να πηγαίνεις; Είχες αγαπημένο τραγουδιστή ή αγαπημένο σχήμα;
Είμαι φίλος με αρκετούς όλα αυτά τα χρόνια. Η Νατάσα Θεοδωρίδου είναι μία και μοναδική. Είναι εξαιρετική και είμαστε φίλοι. Γνωριζόμαστε από παλιά, όταν κατέβηκε με τον Ρέμο και τον Λιβιεράτο, αλλά τα τελευταία 2-3 χρόνια έχουμε καλές σχέσεις και έχουμε γίνει γείτονες. Ο Αντώνης είναι ο Αντώνης, ο Μαζωνάκης, ο Σφακιανάκης. Ο Νότης και ο Γιώργος είναι Ολυμπιακοί αλλά δεν το πάω σε αυτό το κομμάτι. Είναι εξαιρετικοί και σαν άνθρωποι. Αυτή που δεν ξέρω σαν άνθρωπο, αλλά είναι εξαιρετική σαν τραγουδίστρια, είναι η Άννα Βίσση. Αυτοί οι 4-5 είναι φοβεροί. Τα πρώτα μπουζούκια που πήγα όταν ήρθα στην Ελλάδα, τον Δεκέμβριο του 1992, με τον συμπαίκτη μου τότε, τον Γιώργο Στράντζαλη, ήταν στη Θεσσαλονίκη σε σχήμα με Καρρά και Αλκαίο. Δεν καταλάβαινα τίποτα. Στην πορεία έγινα γείτονας με τον θείο του Αλκαίου. Γενικά δεν είμαι πολύ φαν των μπουζουκιών. Θα πάω, μου αρέσει, αλλά προτιμώ τα κλαμπ.
Έχεις πάει ποτέ πριν από παιχνίδι;
Ποτέ, δυο - τρεις μέρες μετά το παιχνίδι. Μερικές φορές έβγαινα Κυριακή ή Δευτέρα και κρατούσαν την πληροφορία για Πέμπτη ή Παρασκευή. Εγώ έβγαινα μετά από το παιχνίδι ή τη Δευτέρα που είχαμε ρεπό. Παλιά, Κυριακή βράδυ και Δευτέρα, ήταν φοβερή η Αθήνα. Ήταν τότε και τα κλαμπ στις παραλίες. Ειδικά, αν ήταν άνοιξη και είχαμε εξασφαλίσει το πρωτάθλημα, είχα έναν λόγο παραπάνω. Αν έβγαινα δύο - τρεις μέρες μετά το παιχνίδι, στις 24:00 ήμουν στο σπίτι.
«Δεν ήμουν τέλειος, είχα τις παραξενιές μου»
Στον Ολυμπιακό τα έλεγχαν αυτά νομίζω...
Είχε ανθρώπους. Για να δίνουν πληροφορίες υπάρχουν πολλοί καλοθελητές, αλλά δεν υπήρχαν τόσα κινητά και φωτογραφίες. Δεν κρυβόμουν. Μου άρεσε να βγαίνω και να πίνω μ' ένα μέτρο. Ότι μ' άρεσε, μ' άρεσε. Μην περάσουμε και το μήνυμα ότι ήμασταν τέλειοι. Είχα και εγώ τα παράξενά μου, με τους φροντιστές, τους μασέρ. Υπήρχε γκρίνια, μουρμούρα για να μου έχουν τις κάλτσες και τα παπούτσια όπως ήθελα.
Ήσουν περίεργος μ' αυτά;
Ουυυ, πολύ περίεργος και γκρινιάρης. Ο Ρηγούτσος κι οι άλλοι φροντιστές το ξέρουν αυτό. Είχα τις περιέργειές μου.
Ποιες ήταν;
Ήθελα συγκεκριμένη θέση στο πού θα κάτσω, τα ρούχα κι οι κάλτσες μου να είναι συγκεκριμένο νούμερο. Είχα και εγώ τα στραβά μου. Μη νομίζει ότι ο κόσμος ότι ήμουν τέλειος. Και με τους συμπαίκτες μου υπήρξαν παρεξηγήσεις, δεν ήμουν «χρυσός». Είχα και εγώ περίεργες στιγμές. Ήμουν γκρινιάρης. Με τους γυμναστές... Στον προπονητή δεν μπορείς να λες ό,τι θες, οπότε στους γυμναστές με τους οποίους περνάς πιο πολλή ώρα, περνάς και τα μηνύματα που θες.
«Με τον Μπουρουτζίκα είπαμε πολλά μεταξύ μας μέχρι να με πείσει ότι χρειάζομαι έξτρα προπονήσεις για να ξεμπλοκάρω»
Αρα στον Μπουρουτζίκα πέρασες πολλά μηνύματα (γέλια)
Ο Μπουρουτζίκας είναι ένας εξαιρετικός γυμναστής και άνθρωπος. Και ψυχολόγος και φίλος και με βοήθησε και σε αποκαταστάσεις. Αντε να πω κι ένα περίεργο μαζί του. Κάποια στιγμή, στη δεύτερη χρονιά, μου βγήκε όλη η κούραση από τον τραυματισμό που είχα. «Δεν βλεπόμουν». Και μάλιστα, υπήρξε τόση ένταση προς τον Μπάγεβιτς που σ' ένα ματς με τον Πανελευσινιακό στην Ελευσίνα μού είπε: «Δεν μπορώ να σε βάλω, δεν βλέπεσαι». Του απάντησα: «Το ξέρω». Ύστερα από έναν τόσο σοβαρό τραυματισμό που είχα εγώ, σου βγαίνει κάποια στιγμή όλη αυτή η κούραση. Φαντάσου ότι στα τρία μέτρα έκανα λάθος πάσα, το σώμα δεν πήγαινε. Τέλος πάντων, με βάζει στο δεύτερο ημίχρονο και κάνω γκολ. Εκείνο το διάστημα, ο Μπουρουτζίκας μου είπε ότι χρειαζόμουν επιπλέον προπόνηση. Εγώ δεν μπορούσα να περπατήσω, νόμιζα ότι ήθελα ξεκούραση και ζήτησα μάλιστα άδεια. Εκείνος επέμενε ότι ήθελα επιπλέον προπόνηση. Για μία εβδομάδα, μετά από κάθε προπόνηση, με έβαζε να τραβάω έλκυθρα και να κάνω ανοίγματα. Εξτρα πρόγραμμα για μισή ώρα με τρία τέταρτα, με αποτέλεσμα να με ξεμπλοκάρει σε δέκα μέρες. Είχε δίκιο, δεν μου έφταναν οι προπονήσεις που κάναμε. Είχα μπλοκάρει. Για δύο μέρες το τι είχαμε πει, δε λέγεται. Μέχρι να με πείσει για το ότι ήθελα παραπάνω προπόνηση. Όντως, με έκανε να είμαι «καινούργιος». Είχα δοκιμάσει τα πάντα και δε μου έβγαινε τίποτα. Εχουμε περάσει πολλά, είναι εξαιρετικός. Εχει βοηθήσει πάρα πολλά παιδιά με την εμπειρία και τις γνώσεις του.
Ανέφερες ότι είχες κόντρες με τους συμπαίκτες σου. Αντιλαμβάνομαι ότι αυτό συνέβαινε γιατί είσαι απαιτητικός. Σωστά;
Μου αρέσει το τέλειο.
«Δεν ένιωσα ποτέ ηγέτης»
Πότε ένιωσες ότι είσαι ο ηγέτης της ομάδας;
Δεν το ένιωθα αυτό. Όχι! Ποτέ δεν είπα: «Εγώ είμαι ο ηγέτης, δώστε μου τη μπάλα».
Βέβαια, μέσα στο γήπεδο δεν κρυβόσουν.
Αυτό είναι άλλο κομμάτι. Απλά, ποτέ δεν είπα στον εαυτό μου «είσαι ηγέτης». Αυτό είναι στην κρίση του κόσμου και των δημοσιογράφων. Εγώ είμαι μαθημένος, όπως σας είπα και στην αρχή της συνέντευξης, πως από τη Σερβία έπαιρνα πρωτοβουλίες, ήθελα να ζητάω μπάλα. Μ' άρεσε. Ήξερα πως όταν δεν ήμουν σε καλή μέρα, θα μπορούσα να κάθομαι στα πλάγια, να κάνω πάσες και να μην κάνω λάθη για να μη με κράζει ο κόσμος. Δεν μπορούσα να το κάνω αυτό όμως. Mου άρεσε να παίρνω εγώ τη μπάλα, να έχω αυτήν την πρωτοβουλία. Κάποια στιγμή είπα: «Μα γιατί το κάνεις αυτό; Ξέρεις ότι μπορείς να κάνεις μια πάσα στον διπλανό σου. Δε σου βγαίνει το παιχνίδι, μπορείς να προφυλάξεις τον εαυτό σου». Όταν πατούσα το χορτάρι όμως έφευγε αυτό. Ακόμα κι οι συμπαίκτες μου, ερχόντουσαν και μου έλεγαν: «Πάρε μπάλα, βγες μπροστά». Ετσι έχω εκπαιδευτεί. Εκανα 10 λάθη, την 11η φορά θα περνούσε. Υπήρχαν φορές που ο κόσμος αγρίευε και με το δίκιο του. Εγώ δεν σταματούσα όμως. Ήταν κι η θέση μου αυτή. Αν ήσουν στόπερ δεν μπορούσες να το κάνεις. Εγώ ήμουν μεσοεπιθετικός και έπαιρνα τη πρωτοβουλία. Ήθελα να νικάω. Θέλω τη νίκη. Τη μάνα και τον πατέρα μου να είχα απέναντί μου, θα πήγαινα να τους «πατήσω». Ήθελα τη νίκη. Τελειώνει το παιχνίδι, εκεί τελειώνουν όλα.
«Ζήλεψα που δεν έπαιξα στο 1-4 στη Λεωφόρο και με την Λίβερπουλ στο νέο Καραϊσκάκης»
Ενα ματς που ζήλεψες γιατί δεν το έπαιξες;
Η πρεμιέρα με τη Λίβερπουλ στο Champions League στο νέο Καραϊσκάκης. Το 1-4 στη Λεωφόρο με τον Παναθηναϊκό, δεν το έπαιξα γιατί ήμουν με την εθνική Σερβίας. Ζήτησα να μ' αφήσουν να παίξω με τον Ολυμπιακό αλλά δεν με άφησαν. Βλακείες. Και δεν έπαιξα κιόλας (γέλια). Ή έπαιξα; Δεν θυμάμαι! Υπάρχουν κάποια ματς στα οποία ήμουν τραυματίας ή έχασα. Με τη Λίβερπουλ, το έβλεπα από την εξέδρα. Αναφέρθηκε σ' αυτό ο Στολτίδης στο Gazzetta κι αυτό που είπε για την ένταση και τη φωνή του κόσμου, είχε δίκιο. Δεν υπάρχει αυτό! Κάτι ανάλογοζήσαμε και εμείς στο Λίβερπουλ στο 3-1. Αυτή η έδρα, στο μισό μέτρο δεν ακούει κανείς τίποτα. Σε... πνίγουν. Το πιο δύσκολο είναι όταν είσαι απ' έξω. Όταν παίζεις, έχεις τη δυνατότητα να κάνεις κάτι και να βοηθήσεις την ομάδα σου. Υπήρχαν στιγμές που πραγματικά μέσα στο παιχνίδι, είχα τη δυνατότητα να ανατρέψω κάτι. Όταν είσαι στην εξέδρα ως τραυματίας ή τιμωρημένος, δεν μπορείς να αλλάξεις κάτι και μπαίνεις σε ακόμα μεγαλύτερο άγχος και πίεση. Αν ήμουν μέσα, κάτι θα έκανα. Καλό ή κακό. Δεν ξέρω...
Ο Πέτρος Πασσαλής, μας έχει πει στο Gazzetta, ότι όταν τελείωσε το ματς με στο Ζάγκρεμπ με την Κροάσια έκλεισε την τηλεόραση, δεν μπορούσε να βλέπει εσάς να πανηγυρίζετε κι εκείνος να μην είναι μαζί σας. Ήταν εκτός αποστολής γιατί είχε σπάσει το πόδι του. Εσύ αυτό το ματς πώς το έζησες;
Σ' αυτό το ματς μέσα στην Κροατία συναντήσαμε μια θερμοκρασία -20. Πέφταμε κάτω σαν τα κοτόπουλα. Δεν είχαμε και τα κατάλληλα παπούτσια. Ευτυχώς, η ομάδα μπάσκετ έπαιζε με την Τσιμπόνα και μας έφερε τα κατάλληλα παπούτσια. Αλλά και πάλι, αν δεν τα έχεις συνηθίσει, είναι δύσκολα. Μας χτύπησαν, μας έκαναν πληγές. Βγήκαμε στον αγωνιστικό χώρο και είχε -18, δεν μπορούσαμε να πάρουμε ανάσα. Ο μόνος που στάθηκε λόγω του βάρους και του ύψους, ήταν ο Νινιάδης. Ήταν κι από Ρωσία και ήξερε αυτές τις καιρικές συνθήκες. Ήταν και ελαφρύς και ήταν σαν να μην πατούσε στον αγωνιστικό χώρο. Εμείς γλιστράγαμε και θυμάμαι ότι στο πρώτο ημίχρονο έπεσα στα πόδια του Ζάετς, που τότε ήταν προπονητής στη Ντιναμό. Ακόμη και σήμερα, αν γυρίσω τη φάση αυτή πίσω, νιώθω τον πόνο να περνάει από μέσα μου. Αν στο πρώτο ημίχρονο είπαμε «άντε καλά είναι», στο δεύτερο ήταν χειρότερο. Δεν μπορούσαμε ούτε να περπατήσουμε. Να τρέξουμε; Δεν υπήρχε περίπτωση, αλλά ευτυχώς σταθήκαμε καλά και περάσαμε στον επόμενο γύρο.
«Δεν γίνεται να μην είμαι Ολυμπιακός»
Δεν σε έχω ρωτήσει για τον Στέλιο Γιαννακόπουλο.
Ο Στέλιος ήρθε έξι μήνες μετά από εμένα στον Πανηλειακό. Εγώ είχα πάει το χειμώνα κι εκείνος ήρθε το καλοκαίρι. Ήμασταν μαζί δέκα χρόνια. Τρία χρόνια στον Πανηλειακό και επτά στον Ολυμπιακό. Τον είδα πρόσφατα και τα είπαμε.
Εντάξει, με τον Στέλιο περάσαμε πολλά μαζί. Ερχόταν η μητέρα του, η κυρά Φλώρα και μας μαγείρευε. Ήμασταν παιδάκια. Ο Στέλιος ήταν δεμένος με τον Παναθηναϊκό, αλλά στην πορεία έγινε Ολυμπιακός λόγω και της καριέρας του. Εγώ δεν μπορώ να πω ότι ήμουν Ολυμπιακός.
Σήμερα είσαι όμως...
Μα δεν γίνεται να μην είμαι! Ο Ολυμπιακός είναι ο Ολυμπιακός. Εχω ζήσει κι έχω περάσει τόσες στιγμές. Δεν γίνεται να αλλάξω ομάδα στα γεράματα. Τα πάντα αλλάζεις, αλλά όχι ομάδα. Με τον Στέλιο έχουμε πολύ καλές οικογενειακές σχέσεις. Ο ένας γνώριζε τον άλλον και μέσα στο παιχνίδι.
«Εξαιρετικός άνθρωπος ο Ζιοβάνι»
Για τον Ζιοβάνι δεν σε ρώτησα.
Ο Ζίο είναι ένας εξαιρετικός άνθρωπος. Πολύ καλό παιδί. Δεν του άρεσαν πολύ οι φωνές και ειδικά με τον Μπάγεβιτς. Όταν έκανε μια ενέργεια παραπάνω, δεν ήθελε να του φωνάζεις. Όταν γινόταν αυτό, στεναχωριόταν και πηγαίναμε από πάνω του. Η τεχνική που είχε «δεν υπήρχε». Δεν ξέρω που έμαθε αυτήν τη μπάλα! Εμένα μου άρεσε να συνεργάζομαι μαζί του. Ήξερα ότι αν του έδινες τη μπάλα, θα έκανε κάτι πολύ όμορφο.
Θα ήθελα πάρα πολύ να δω πως ήταν μια προπόνησή σας. Πόσο πιο απελευθερωμένα θα παίζατε...
Ου, σκοτωμός γινόταν. Επεφτε «πλάκωμα», ένταση, όλοι ήθελαν να κερδίζουν. Οι βασικοί με τους αναπληρωματικούς. Οι αναπληρωματικοί να βαράνε για τη θέση. Κι ο Μπάγεβιτς έβρισκε την ισορροπία, γιατί στο διάλειμμα άλλαζε φανελάκι σε 3-4 και τους πήγαινε στους βασικούς. Οπότε, αν πήγαινες καλά στις προπονήσεις, σε έβαζε και βασικό στο ματς. Πάντα ήσουν σε ετοιμότητα και δεν ήξερες τι σε περιμένει. Δεν υπήρχε μουρμούρα, δεν έλεγες ποτέ ότι βρέξει-χιονίσει θα είναι αυτή η 11άδα.
Είχαμε καλούς παίκτες, σε καλη ηλικία και είχαν όλοι πολλή ποιότητα. Από τον τερματοφύλακα, τα μπακ, τα στόπερ... όλοι. Κι ο Στολτίδης που ήρθε πιο μετά... Πραγματικά, ο Άκης, δεν έδινε απλά τη ψυχή του. Δεν σταματούσε. Του είχα πει κάποια στιγμή: «Κουράστηκα να σε βλέπω να τρέχεις». Κοκκίνιζε, αλλά δεν σταματούσε, συνέχιζε. Και τα μπακ μας δεν ήταν απλά γρήγορα, είχαν και ποιότητα. Ο Αντζας, αλλά κι ο Πατσατζόγλου, που ήταν φοβερός, πολύ σύγχρονος. Μπορούσε να παίζει στόπερ, μπακ, αμυντικό χαφ και χαφ. Απλά δεν έφτασε στο επίπεδο που μπορούσε λόγω του τραυματισμού. Αν δεν του είχε συμβεί αυτό, θα μπορούσε να παίξει σε όποια ομάδα ήθελε. Απίστευτα προσόντα: Αλμα, ταχύτητα, τεχνική, αριστερό, δεξί, κεφάλι, ντρίμπλα. Τα πάντα! Αν έχεις παίκτες όπως ο Πατσατζόγλου κι ο Στολτίδης, που θεωρητικά είναι αμυντικογενείς και σου φέρνουν 6 και 8 γκολ, ξέρεις τι σημαίνει αυτό για μια ομάδα; Και δεν λέμε για τους πιο μπροστά παίκτες. Ο Γρηγόρης, ο Μαυρογενίδης... Ο «Πάτσα» μου άρεσε πάρα πολύ, απλά στην καλύτερή του ηλικία ήρθε αυτός ο τραυματισμός. Είχε πολλή ατυχία. Όσον αφορά αυτό το χάιδεμα στην μπάλα, ο Ζιοβάνι ήταν απίστευτος. Ο Ριβάλντο τρομερός εκτελεστής κι αν δεν ήταν εγωιστής δεν θα γινόταν αυτό που έγινε. Αυτά τα φάουλ κι αυτά τα τελειώματα που είχε... Δεν είναι τυχαίο ότι έχει πάρει Χρυσή Μπάλα. Καμιά φορά δεν ήταν τόσο συνεργάσιμος, αλλά μια χρονιά τη βγάλαμε με τα φάουλ του Ριβάλντο. Από τα 30-40 μέτρα χτυπούσε τη μπάλα, σηκωνόταν και έπεφτε στα αντίπαλα δίχτυα. Ειδικά μια χρονιά που δεν ήμασταν καλά, κοιτούσαμε να παίρνουμε κανένα φάουλ γιατί ξέραμε ότι θα κάνει γκολ ο Ριβάλντο. Από τα φάουλ αυτά κλειδώναμε τη νίκη. Υποσυνείδητα δεν παίζαμε και καλή μπάλα γιατί ξέραμε ότι ο Ρίμπο θα καθαρίσει τα ματς.
Βέβαια, στον Ολυμπιακό υπήρχε πάντα η ατομική ποιότητα, η οποία έφερνε νίκες.
Μπορεί σε ένα ματς να έπαιρνα μια πρωτοβουλία εγώ, σ' ένα άλλο ο Ζίο, σ' ένα άλλο ο Γεργάτος, ο Ρίμπο, ο Αλεξανδρής εξαιρετικός γκολτζής, ο Ίβιτς, ο Γκόγκιτς ο οποίος έκανε τρομερή δουλειά ανοίγοντας μας χώρους από πίσω, ο Νινιάδης, ο Λουτσιάνο. Ο Μπάγεβιτς ήταν ο πρώτος που έβαλε τον Τσιάρτα έξω δεξιά, με το αντίθετο πόδι. Και λέγαμε «τι κάνει» τη σεζόν 1994-1995. Κι αυτό έκανε με τον Λουτσιάνο, για να συγκλίνει. Αυτή είναι η αλήθεια και δεν το λέω έτσι.
Ετσι έγινε μόδα η φαλάκρα...
Αυτό με τις... φαλάκρες πώς έγινε μόδα;
Είχαμε πάει διακοπές στη Μήλο μεγάλη παρέα. Εγώ, ο Γρηγόρης, ο Νταμπίζας, ο Νινιάδης, ο Σαπάνης, ο Πασσαλής, ο Πουρσανίδης. Διακοπές εμείς πηγαίναμε νωρίς το καλοκαίρι, γιατί μετά είχαμε προετοιμασία. Η Μήλος τότε δεν ήταν ανεπτυγμένη, όπως σήμερα. Μιλάμε για το 1997-1998. Και πάμε Μήλο 20-30 άτομα, μαζί με τις κοπέλες μας που αργότερα έγιναν γυναίκες μας. Είχαμε το ξενοδοχείο, την παραλία και μια ταβέρνα. Δεν είχε τίποτα άλλο. Τα μαλλιά μου είχαν μακρύνει και δεν υπήρχε κανένα κομμωτήριο. Ετσι, ρώτησα τον Γεωργάτο αν έχει καμία ξυριστική μηχανή μαζί του. Μου είπε ότι είχε μία για τα πόδια του και του την πήρα. Πήρα όσα πήρε η μηχανή. Φοβόμουν να με κοιτάξω στον καθρέφτη έτσι όπως είχα γίνει. Μετά, με το μπάνιο και με όλα αυτά, τα έπαιρνα όλο και περισσότερο. Μετά άρεσε στον Γρηγόρη, μετά και στον Στέλιο και μετά έγινε η μόδα με τους καραφλούς. Σιγά σιγά έπεφταν τα μαλλιά και είπα κάποια στιγμή «πάρε τα όλα να τελειώνεις».
«Μόνο η πρόταση της Βαλένθια με έκανε να σκεφτώ να φύγω»
Ο Γρηγόρης στην Ίντερ, ο Πατσατζόγλου είχε πρόταση από τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Εσύ;
Εγώ είχα προτάσεις. Και από τη Γιουβέντους και γενικά... Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Λάτσιο... Η Βαλένθια με έκανε να το σκεφτώ όμως. Τη σεζόν 1999-2000 όταν πούλησε στην Ίντερ τον Κίλι Γκονζάλες, είχα επίσημη πρόταση. Πήγα στα γραφεία του Κόκκαλη στην Ιντρακόμ στον Κηφισσό. Δίνω το χαρτί με την πρόταση στον Κόκκαλη κι εκείνος το πήρε και το πέταξε στον καταστροφέα χαρτιών. «Δεν σε πουλάω, δεν φεύγεις». Η πρόταση ήταν 10-12 εκατ. δολάρια. «Θέλω να μείνεις, πόσα θες;». Του είπα με πόσα θα ήμουν ευχαριστημένος και μου είπε: «Οκ, πήγαινε στα γραφεία να υπογράψεις». Αυτό έγινε 3-4 φορές και όταν περνάει ο καιρός, μετά δένεσαι αλλιώς και μπαίνουν στη μέση τα συναισθήματα. Δεν μετάνιωσα που δεν έφυγα. Όχι, δεν μετάνιωσα. Βέβαια, το να μείνεις και τόσα χρόνια σε μια ομάδα δεν είναι και εύκολο γιατί κι ο κόσμος του Ολυμπιακού είναι απαιτητικός. Όσα πρωταθλήματα και να πάρεις δεν αρκούν. Με το που πάρεις τον έναν τίτλο από την επόμενη μέρα ξεκινάει η προσπάθεια για το επόμενο. Από την επόμενη μέρα κιόλας. Υπάρχει μεγάλη πίεση!
Και τα έπαιρνες κιόλας. 13 χρόνια έμεινες στην ομάδα 12 πρωταθλήματα....
Μέχρι να παγώσει το ένα Κύπελλο έμπαινες στην προσπάθεια για το επόμενο. Αυτό ήταν το δύσκολο κάποιες φορές, να βρεις το κίνητρο. Σε κάποιες κακές χρονιές ζοριζόμουν. Ήξερα τα πάντα στην ομάδα και κάποια στιγμή, ύστερα από τόσα χρόνια, αποσυντονίζεσαι και χάνεσαι. Όταν κάνεις μια καριέρα πρέπει να έχεις και το κίνητρο. Όμως, δεν μετάνιωσα γιατί μου φέρθηκαν άψογα. Και εγώ από την πλευρά μου πιστεύω ότι τους δικαίωσα για την επιλογή τους. Δεν τους πρόδωσα ποτέ κι ο Ολυμπιακός είναι το δεύτερό μου σπίτι πάντα. Αυτό δεν αλλάζει ποτέ! Ό,τι και να γίνει. Όσον αφορά στους αντιπάλους, τους σεβάστηκα όλους και ποτέ μου δεν τους προκάλεσα. Δεν πρόσβαλα ποτέ, δεν έκανε χειρονομίες με αποτέλεσμα αυτό να το εισπράττω μετά το τέλος της καριέρας μου.
Σε ενόχλησε αυτό που είπε ο Καστίγιο για εσένα στο Gazzetta; (σ.σ. ο Καστίγιο είχε πει: «Εγώ ήρθα να παίξω στη θέση ενός ανθρώπου που ήταν παικταράς, πολύ καλός παίκτης, αλλά όταν έβλεπε ότι κάποιος τον ανταγωνίζεται... Εμένα για παράδειγμα με άλλαξαν θέση. Με έβαλαν πίσω από τη θέση του Ζίο». Ο Τζόρτζεβιτς ήταν παικταράς, αλλά γιατί οι δημοσιογράφοι δεν έγραφαν: "γιατί δεν έβαλαν τον μικρό αριστερά"; Κατάλαβες;»).
Όχι δεν με ενόχλησε. Ξέρουμε όλοι τον Καστίγιο, είπε αυτό που πιστεύει, είναι άποψή του. Στο μόνο που θα μπορούσα να σταθώ είναι ότι θα μπορούσε να το πει αυτό πιο νωρίς κι όχι μετά από 15 χρόνια. Θα μπορούσε να το πει και τότε. Μου φάνηκε ότι έβγαλε ένα απωθημένο. Το να αρέσω σ' όλους πάει να πει ότι κάτι δεν πάει καλά μ' εμένα. Απλά, νομίζω, ότι κι εκείνος δεν έχει καταλάβει αγωνιστικά ποια ήταν η πιο σωστή θέση για τον ίδιο. Εγώ νομίζω ότι προσπάθησα να τους βοηθήσω όλους. Με τον Νέρι κάναμε και παρέα και ψώνιζα τα ψαρικά μου από το μαγαζί που είχε. Μπορώ να δικαιολογήσω αυτό που είπε, γιατί είχε κάποιον λόγο να το κάνει. Πέρασε και μια δύσκολη περίοδο, γιατί στον Ολυμπιακό ήταν μόνο του το παιδί. Ήταν μόνο με τον αδερφό του. Σ' ένα πολύ μικρό χρονικό διάστημα έχασε και τους δύο γονείς του και πέρασε δύσκολα. Γενικά, τον δικαιολογώ. Τώρα αν έπαιρνε η ομάδα παίκτες ή όχι ή αν του έτρωγα τη θέση, τι να πούμε... Τόσοι παίκτες, τόσοι προπονητές και τόσα μέλη στο τεχνικό επιτελείο πέρασαν όλα αυτά τα χρόνια που ήμουν στον Ολυμπιακό. Ας πει ένας αν ανακατεύτηκα ποτέ ή αν έκανα υποδείξεις για το ποιος θα παίξει ή όχι. Οποιοσδήποτε προπονητής κι αν ήταν, παρόλο που έβλεπα ότι είχα αυτή τη δύναμη να το κάνω. Όμως η δουλειά μου δεν ήταν αυτή. Αν μπεις σ' αυτήν τη διαδικασία χάνεσαι και μπερδεύεσαι. Εμένα η δουλειά μου ήταν άλλη. Αυτό έχω να πω για τον Νέρι και όπως και να έχει, εγώ τον αγαπάω. Αλήθεια το λέω. Δεν έχω λόγο να απολογηθώ για κάτι.
«Πρώτη φορά μιλάω για την τοιχογραφία μου, που σβήστηκε στο Καραϊσκάκης. Δεν ήξερα τι να πω στα παιδιά μου...»
Όταν έμαθες ότι αφαιρέθηκε η τοιχογραφία σου από το Καραϊσκάκης, πώς ένιωσες; Υπήρξε κάτι;
Ε, προφανώς και υπήρξε. Δεν έχω μιλήσει ποτέ γι' αυτό το θέμα, δεν έχει ακουστεί ποτέ η άποψή μου. Και πριν πω, θέλω να ξεκαθαρίσω ότι δεν πρέπει να μπερδεύουμε τη διοίκηση με τον Ολυμπιακό. Είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Η διοίκηση αποτελείται από πρόσωπα κι ο Ολυμπιακός είναι ένας και μοναδικός. Όλοι είμαστε περαστικοί, ο Ολυμπιακός είναι πάντα εκεί όμως. Το αν έχω γράψει εγώ ιστορία ή όχι, ας το κρίνουν οι άλλοι. Δεν με ενδιαφέρει αυτό. Εμένα με ενδιαφέρει μόνο ο Ολυμπιακός.
Το μόνο, λοιπόν, που μπορώ να σκεφτώ είναι ότι ίσως ενόχλησε η υπόθεση του νέου συμβολαίου του Ανδρέα Γιαννιώτη. Ενα-δύο άτομα από τη διοίκηση - όχι ο Μαρινάκης - μπήκαν σε διαπραγματεύσεις με τον Γιαννιώτη. Και σε μένα μπροστά και στο παιδί είχαν πει ότι θα τον στηρίξουν και δεν θα πάρουν έμπειρο τερματοφύλακα και τελευταία στιγμή ήρθε ο Σα. Ίδια ηλικία, ίδια όλα κι ο Μαρτίνς τον ξέρει. Κάποια στιγμή βγαίνει ο Ανδρέας, ενώ ήταν να τον στηρίξουν - όπως είχαν πει και τις προηγούμενες τρεις σεζόν με τον Πανιώνιο και τον Ατρόμητο όπου ο Ανδρέας αναδείχτηκε δύο φορές καλύτερος τερματοφύλακας-. Είχαμε πει «ΟΚ, γυρίζουμε πιο έτοιμοι και ώριμοι». Από εκεί και πέρα, ξεκίνησε μια διαπραγμάτευση. Τη Δευτέρα ήταν το ραντεβού και την Κυριακή έμεινε ο Ανδρέας εκτός 11άδας. Εγινε η πρώτη κουβέντα Οκτώβριο-Νοέμβριο. Ήμασταν μακριά οικονομικά. Εμείς ποτέ δεν είπαμε ότι δεν θα υπογράψουμε στον Ολυμπιακό, αλλά να είμαστε ικανοποιημένοι κάπου, από τη στιγμή που δεν έπαιζε. Ο Ανδρέας ήθελε να παίζει. Αν δεν ήθελαν, φεύγαμε μόνοι μας. Δεν θα περιμέναμε από άλλους να μας το πουν. Και κάπου εκεί, όσο πλησίαζε ο Δεκέμβριος, υπήρχε μια ένταση χωρίς λόγο. Το παλιό του συμβόλαιο - και τώρα μπορώ να το πω αυτό - αν τα βάζαμε κάτω, έβγαινε καλύτερο από οικονομικής πλευράς. Εμείς δεν είπαμε ποτέ ότι δεν θέλουμε να υπογράψουμε, απλά ο Ανδρέας δεν είχε την ευκαιρία να ξαναπαίξει. Προς το τέλος Δεκεμβρίου, στις τελευταίες συζητήσεις πριν τις γιορτές, η απόσταση στο οικονομικό ήταν ένα 10%. Δηλαδή, τίποτα! Κατεβήκαμε εμείς, ανέβηκαν από τη διοίκηση. Γίνονται αυτά. Ζήτησα ραντεβού, μέσω συγκεκριμένων ανθρώπων, από τον πρόεδρο. Τελικά, πήρα αρνητική απάντηση από τους ίδιους ανθρώπους. Δεν ήθελα να πάρω απευθείας τον Μαρινάκη και να παρακάμψω αυτούς με τους οποίους μιλούσα. Δεν το θεωρούσα σωστό. Ωστόσο, δεν θα αποποιηθώ των ευθυνών μου. Ευθύνες έχουν κι οι δύο πλευρές. Το θέμα είναι ότι βγήκαμε εκτός ομάδας από την 1η Ιανουαρίου - έξι μήνες πριν το τέλος του συμβολαίου. Εκεί άρχισε να γίνεται πιο δύσκολη η κατάσταση για τον Ανδρέα. Εμείς δεν είχαμε τεράστιες απαιτήσεις, απλά θέλαμε ένα συμβόλαιο λίγο καλύτερο από το παλιό. Κι η οικονομική διαφορά ήταν ελάχιστη. Από τον Μάρτιο - Απρίλιο και με τον Ανδρέα να είναι εκτός ομάδας, ψάξαμε για κάτι άλλο.
Μακάμπι;
Μακάμπι, όπου πήρε και τα διπλά απ' όσα έπαιρνε στον Ολυμπιακό. Όμως, το θέμα δεν ήταν οικονομικό. Μόνο αυτό μπορώ να σκεφτώ ότι ενόχλησε. Δεν ξέρω όμως τι μετέφεραν στον πρόεδρο και τι του είπαν. Σίγουρα, όμως, ευθύνες έχουν κι οι δύο πλευρές. Ίσως τώρα το διαχειριζόμουν διαφορετικά.
Θα έπαιρνες τηλέφωνο απευθείας τον Μαρινάκη;
Όχι, όχι. Δεν μου αρέσει να προσπερνάω αυτόν με τον οποίο μιλάω. Το μόνο αρνητικό που μπορεί να μου βρει κάποιος είναι αυτό. Από εκεί και πέρα δεν έχω κάνει κανένα κακό. Είμαι ατζέντης και δεν θέλω με το ζόρι να μένει ο παίκτης μου κάπου. Σε κανέναν δεν υπάρχει όφελος. Ο Ανδρέας, για παράδειγμα, είναι ένα παιδί που θέλει να παίζει. Είμαστε μαζί 10 χρόνια, δεν γνωριστήκαμε χθες. Φωστήρας, ΠΑΣ Γιάννινα, Γλυφάδα... Απλά θέλει να παίζει. Ο Ανδρέας δεν ντράπηκε να πάει δανεικός. Από τον Ολυμπιακό πήγε 3-4 φορές, αλλά έπρεπε να παίξει κάποια στιγμή. Με τον Χάσι, τελευταία στιγμή μας πήραν να μας πουν ότι παίρνουν τον 34χρονο Προτό. Στις 31 του μήνα. Ε, αυτό είναι μόνο. Ποτέ δεν συγχρονιστήκαμε να τα πούμε από κοντά με τον πρόεδρο.
Δεν τα έχετε πει ποτέ από κοντά με τον Μαρινάκη;
Βρεθήκαμε πρόσφατα, χαιρετηθήκαμε. Με τον πρόεδρο δεν έχουμε μιλήσει ποτέ για να έχουμε κάτι. Παρουσιάζουν ότι έχουμε κόντρα, αλλά δεν ισχύει. Με τον κύριο Μαρινάκη σε 4-5 συναντήσεις που είχαμε, για άλλα θέματα, τα βρίσκαμε αμέσως. Και για τον Ανδρέα παλιότερα και για άλλους παίκτες. Σε πέντε λεπτά τα βρίσκαμε. Τώρα εδώ τι έγινε και τι του είπαν, δεν ξέρω.
Για τη φωτογραφία δεν ξέρω τι έγινε. Το καλοκαίρι το έμαθα από τα παιδιά μου. Αυτό με στεναχώρησε. Δεν είμαι φυτό για να πω ότι δεν με στεναχώρησε.
Τον Αύγουστο που μας πέρασε, ο Ολυμπιακός είχε ένα ματς για τα προκριματικά. Είμαι στο σπίτι με τα παιδιά και εγώ είμαι πάνω στο δωμάτιό μου να αλλάξω. Μου φωνάζουν: «Μπαμπά έσβησαν τη φωτογραφία σου». Ετσι το έμαθα.
Ναι, ε;
Επειδή ασχολούνται με την τεχνολογία, μού έδειξαν ότι μπήκαν στη θέση μου ο Καμπιάσο κι ο Ντομίνγκες. Αυτή η φάση ήταν δύσκολη γιατί δεν μπορούσα να εξηγήσω στα παιδιά μου για ποιο λόγο έγινε όλο αυτό. Δεν μπορούσα να βρω τα λόγια για να τους εξηγήσω.
Και μετά ήρθε κι η φωτογραφία σου με τον Γεωργάτο με την πετσέτα του Ολυμπιακού, που πολλοί το σύνδεσαν με το ότι σας αφαίρεσαν από το «Καραϊσκάκης».
Νομίζω πέρασε ένας χρόνος απ' αυτό και βρεθήκαμε με τον Γρηγόρη (Γεωργάτο) στο εξοχικό μου. Είχα πιάσει ένα ψάρι και του είπα να το βάλουμε στα κάρβουνα και να έρθει να το φάμε. Όντως, μαζευτήκαμε στο σπίτι μεγάλη παρέα. Τα παιδιά μου έχουν πετσέτες του Ολυμπιακού. Αφού αυτή είναι η ομάδα μας! Ε, είχαμε την πετσέτα και βγάλαμε τη φωτογραφία αυτή. Αυτό το συνδύασαν κάποιοι, κάποια site το εκμεταλλεύτηκαν και έγινε χαμός. Όμως, ειλικρινά δεν έχω τίποτα με τον πρόεδρο, αλλά ούτε και μ' αυτά τα άτομα από την τότε διοίκηση. Όμως, γιατί το πήγαν τόσο μακριά δεν ξέρω. Δεν μπαίνω σ' αυτήν τη διαδικασία να σκεφτώ τι άλλο μπορεί να έχει γίνει. Λογικό είναι να στεναχωρηθείς μ' αυτό που συνέβη, αλλά ως εκεί. Στον Ολυμπιακό όλοι είμαστε περαστικοί. Ήμουν 13 χρόνια και έφυγα, ήταν ο Κόκκαλης, ήταν τα πέντε αδέρφια Ανδριανόπουλοι, τώρα είναι ο Μαρινάκης... Ο Ολυμπιακός μένει. Υπάρχει μια συνέχεια κι αυτό δεν θα σταματήσει ποτέ. Αυτό έγινε και δεν λύθηκε ποτέ. Δεν υπάρχει κάτι άλλο που μπορούμε να πούμε γι' αυτό το θέμα.
«Παθιασμένος με τον Ολυμπιακό ο Μαρινάκης, μεγαλώνει την ομάδα»
Ως φίλος του Ολυμπιακού πώς βλέπεις τον Μαρινάκη;
Κατ' αρχάς δεν χρειάζεται εγώ να τον κρίνω. Εγώ αυτό που βλέπω είναι ότι αγαπάει πάρα πολύ τον Ολυμπιακό. Ζει την ομάδα πολύ παθιασμένα και μεγαλώνει τον Ολυμπιακό. Και το Ρέντη το έχει κάνει πολύ σύγχρονο, πολύ μοντέρνο. Εμείς τότε είχαμε 2-3 βοηθητικά γήπεδα, αν πας τώρα χάνεσαι. Το θεωρώ από τα καλύτερα κέντρα στην Ευρώπη. Εχει σκοπό να φτάσει την ομάδα πολύ ψηλά στην Ευρώπη. Αρκετές φορές έκανε σημαντικές πορείες και το παλεύει για το κάτι παραπάνω. Είναι αλήθεια ότι μεγαλώνει την ομάδα.
Ο Τζόλε έχει θέση στην ομάδα, όπως ο Καρεμπέ;
Αν θεωρηθεί ότι μπορώ να βοηθήσω, ναι. Εντάξει, το ότι έγινε αυτή η παρεξήγηση, είναι κάτι που λύνεται. Εκτός αν πιστεύουν ότι έχω κάνει και κάτι άλλο που δεν το ξέρω ούτε εγώ ο ίδιος. Αυτό όμως έχει να κάνει με τα πρόσωπα, όχι με τον Ολυμπιακό και όχι με τον Μαρινάκη. Καμία σχέση. Το κεφάλαιο του Ολυμπιακού πάντα θα είναι ανοιχτό. Ο Ολυμπιακός για μένα δεν θα σβήσει ποτέ. Αν θεωρηθεί ότι μπορώ να βοηθήσω, εγώ θα είμαι εκεί να το συζητήσω. Η αλήθεια είναι όμως ότι δεν μπορούμε να είμαστε εκεί. Ο Κριστιάν είναι εκεί. Δεν γίνεται να είμαστε και 15 άτομα. Αν θεωρηθεί ότι μπορώ να είμαι εκεί, θα το συζητήσουμε. Δεν πάω εκεί όμως για να είμαι μια φωτογραφία.
«Είχα φέρει τον Αντρίγια Ζίβκοβιτς, όταν ήταν μικρός, στον Ολυμπιακό αλλά υπήρχε τότε πρόβλημα με τα χαρτιά του»
Ως ατζέντης ποιες είναι οι κινήσεις σου;
Έχω τον Γιαννιώτη, είχα τον Σιμάο, τον Καράμπελα, τον Γκέκα. Γενικά κάνουμε δουλειά χωρίς να φωνάζουμε. Τον Αντρίγια Ζίβκοβιτς τον είχα στο γραφείο μου. Τον είχα ανακαλύψει 13 χρονών και τον είχα μια οκταετία. Ήταν ο πρώτος μου. Μετά, όταν πήγε στην Μπενφίκα ήθελε να αναλάβει ο πατέρας του μόνος. Στεναχωριέμαι, επειδή αυτός ο παίκτης αν ακολουθούσε το πρότζεκτ που είχαμε, θα έπρεπε να είναι σε μία από τις πέντε μεγαλύτερες ομάδες της Ευρώπης. Εκεί στην Μπενφίκα εγκλωβιστήκαμε, μετά ανέλαβε ο πατέρας του, έμεινε ελεύθερος και ήρθε στον ΠΑΟΚ. Είχαμε πολύ μεγάλες προσδοκίες. Τον Ανδρέα τον ξέρουμε. Τον έχω δέκα χρόνια. Το 2010-11 σταμάτησα και ο πρώτος μου ήταν ο Αντρίγια, τον είχα φέρει μικρό στον Ολυμπιακό να δοκιμαστεί μια εβδομάδα, αλλά τότε υπήρχε θέμα με τα χαρτιά επειδή ήταν εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μετά φύγαμε από την Παρτιζάν και πήγαμε στην Μπενφίκα, όπου δεν έπρεπε να το κάνουμε κατά τη γνώμη του. Είχαμε πολύ καλύτερες προτάσεις όσον αφορούσε την προοπτική του αλλά ο πατέρας του αποφάσισε με αποτέλεσμα να εγκλωβιστούμε στην Μπενφίκα και μετά από ένα χρόνο σταματήσαμε τη συνεργασία μας για να καταλήξει στον ΠΑΟΚ. Οι προσδοκίες ήταν να είναι στις Top 5 κορυφαίες ομάδες της Ευρώπης και είχαμε στο χαρτί γραμμένο τον δρόμο που θα ακολουθούσαμε. Τέλος πάντων. Όλα καλά. Του εύχομαι να είναι καλά. Αυτά συμβαίνουν.
Έχουμε τον Γιαννιώτη, τον Πούγγουρα στον Παναθηναϊκό, κάποια παιδιά στις ακαδημίες, στον ΠΑΟΚ έχουμε παίκτες, Λεβαδειακό, Αστέρα, τον Ιανουάριο πήγαμε τον Τσιουγγαρή, πιτσιρικά του 2007, στην Μπολόνια. Είμαστε ομάδα με σκάουτερ. Εγώ με τον Ανδρέα έχουμε την εταιρεία και από εκεί και πέρα έχουμε μια πυραμίδα συνεργατών από κάτω. Μας αρέσει να δημιουργούμε και να βλέπουμε την εξέλιξη των ποδοσφαιριστών. Να ανεβαίνουν, όπως ο Φώτης (Ιωαννίδης) τελευταία, στον οποίο εύχομαι σε όποια ομάδα βρίσκεται να πηγαίνει καλά και φυσικά σε όλα τα παιδιά. Έχω καλή σχέση με όλες τις ομάδες. Είναι θέμα δουλειάς. Υπάρχει εξέλιξη φοβερή. Περιμένουμε τους νέους. Έχουμε δύο παιδιά και στη Σερβία, ο Σάβλιεβιτς του 2001, που είναι στην ομάδα που ξεκίνησα επειδή είχε κάποια ατυχήματα πέρυσι και o Kάμπτις του 2004, ο οποίος είναι στην Βοϊβοντίνα και είναι από τα μεγαλύτερα ταλέντα στη Σερβία. Έχουμε καλή συνεργασία με όλες τις ομάδες και προσπαθούμε να καθοδηγήσουμε τα παιδιά, να βελτιώνονται και να είναι αθλητές και να δουλεύουν πάνω τους. Όπως πάει ο αθλητισμός, αν δεν δουλεύεις εξτρά με τον εαυτό σου δύσκολα θα ακολουθήσεις. Πλέον είναι τόσα παιχνίδια, θέλει ταχύτητα, δύναμη και αντοχές. Πρέπει να είσαι αθλητής. Ένα παράδειγμα του αθλητή είναι ο Κριστιάνο Ρονάλντο. Εγώ δεν είμαι φαν του, αλλά είναι 37 ετών και βλέπεις πως είναι. Δεν είναι τυχαίο αυτό. Δουλεύει πάνω του. Ασχολείται με τον εαυτό του. Ίσως να μην έφτανε σε αυτό το επίπεδο αν δεν είχε ασχοληθεί τόσο πολύ.
Ο στόχος σου είναι μέσα από την εταιρεία σου να αναδεικνύεις αθλητές;
Ακριβώς. Να γίνονται καλύτεροι και να μπορούν να κάνουν μεγάλες καριέρες, επειδή πιστεύω πως έχουν τις δυνατότητες. Είναι μεγάλη χαρά όταν ένα παιδί βγαίνει στον αφρό. Συνήθως ξεκινάμε με νέους για να έχουμε την ευκαιρία να δουλέψουμε μαζί τους. Φυσικά δεν αποκλείουμε και παίκτες που είναι 30 και 35 ετών για να κάνουμε μια δουλειά. Η βάση μας είναι παιδιά από 14-17 ετών για να τα καθοδηγήσουμε με σωστές διατροφές, μετρήσεις και έξτρα προπονήσεις για να βοηθήσει τον εαυτό του και να γίνει ποδοσφαιριστής. Πρόσφατα διάβασα πως κάποιος συμπαίκτης του Ρονάλντο από τη Μάντσεστερ βγήκε και είπε πως δεν έχει δει ξανά ποδοσφαιριστή με τέτοια διάθεση να δουλέψει. Παρόλο που δεν έπαιζε, δεν υπήρχε μια μέρα που να μην είχε όρεξη να δουλέψει. Είναι επαγγελματίες. Αυτό πρέπει να καταλάβουν τα παιδιά, να δουλεύουν και να έχουν εξέλιξη. Αυτή είναι η χαρά μας.
Ο Πρέντραγκ Τζόρτζεβιτς απαντά στο quiz του Gazzetta:
Ευχαριστούμε το Riviera Coast για τη φιλοξενία
Φωτογράφιση: Λάμπρος Στοιχειός
Art direction / γραφικά : Χρήστος Ζωίδης / Ευαγγελία Λώλου
Built with Shorthand