Κατερίνα Στεφανίδη στο Gazzetta: «Μετά από 11 μετάλλια, δεν χρειάζεται να αποδείξω κάτι»

Κάποιες φορές τα κλισέ είναι αναγκαία, είναι τόσο αναγκαία που γι’ αυτό έχουν καταντήσει να είναι κλισέ. Δεν μπορείς να τα παραλείψεις, δεν μπορείς να μην τα αναφέρεις, δεν γίνεται να τα προσπεράσεις.

Το βράδυ της 20ής Αυγούστου του 2016 είναι ένα από αυτά, όπως είναι και από μόνο του το να μιλάς για αυγουστιάτικα βράδια και όνειρα θερινής νυκτός. Όμως ήταν πράγματι ένα όνειρο θερινής νυκτός, με όλη τη σημασία αυτής της τόσο κλισέ φράσης.

Πώς είναι δυνατόν να ακούσει κανείς το όνομα της Κατερίνας Στεφανίδη και να μην σκεφτεί το χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο που είχε κατακτήσει στο Ρίο; Τι νύχτα! Κάθε άλμα σε εκείνον τον τελικό ήταν ένας μικρός πανηγυρισμός. Συγκρατημένος στα πιο χαμηλά ύψη, λίγο πιο έξαλλος όσο ανέβαινε ο πήχης και ξανά συγκρατημένος αφού ήρθε το πρώτο άκυρο. Μία κάλτσα μπλε, μία κάλτσα λευκή, ένα βλέμμα γεμάτο εξυπνάδα και το γνωστό σούφρωμα στα χείλη, λίγο πριν εκτελέσει το άλμα. Περνάει τον πήχη, χοροπηδά στο στρώμα και χαιρετάει. Και εμείς από τον καναπέ του σπιτιού την χαιρετούσαμε πίσω, λες και ήμασταν εκεί. “Θα το πάρει”, σκεφτόμασταν και όσο έφτανε εκείνη η ώρα φαινόταν όλο και πιο φοβερό. Για την Ελλάδα το Ολυμπιακό μετάλλιο έχει διαφορετική αξία, είναι κάτι τόσο μοναδικό, κάτι ανυπέρβλητο. Είναι αυτό που σε τοποθετεί για πάντα στο πάνθεον της αθλητικής ιστορίας, σε μία κορυφή από την οποία δεν μπορεί να πέσεις ποτέ, παρά μόνο να αποκτάς συνεχώς νέα παρέα γιατί η κορυφή είναι όμορφη αλλά η μοναξιά κλέβει από την αξία της.

Ο πήχης στα 4.90μ. Η Στεφανίδη έχει εξασφαλίσει μετάλλιο, είμαστε όλοι περήφανοι. Τι μεγάλη επιτυχία! Ρίχνει τον πήχη τρεις φορές, έχει απογοητευτεί που δεν κατάφερε να το περάσει αλλά τι πειράζει; Έχει εξασφαλίσει μετάλλιο. Η Αμερικανίδα Σάντι Μόρις έχει δύο άκυρες στο 4.90μ., η Στεφανίδη στην άκρη τυλιγμένη με τη σημαία περιμένει με αγωνία, ο Μιτς Κρίερ (σ.σ. σύζυγος και προπονητής της) στα κάγκελα έτοιμος να μπει μέσα στο στάδιο να πανηγυρίσει ένα μετάλλιο του οποίου ακόμη “ψάχναμε” το χρώμα. Η Μόρις τρέχει για το χρυσό, βάζει κοντάρι, ανεβαίνει και… το πέρασε; Ο πήχης έπεσε. Η Κατερίνα είχε κερδίσει.

«Στην πραγματικότητα δεν άλλαξε τίποτα μετά το χρυσό», θα πει αν τη ρωτήσει κανείς. Για τους υπόλοιπους, όμως, άλλαξε κάτι. Πλέον είχαμε να θαυμάζουμε μία σπουδαία αθλήτρια, που θα μας χάριζε πολλές ακόμη τέτοιες στιγμές, γεμάτες χρυσό και χαμόγελα. Μία τεράστια αθλήτρια που όλοι θα φωνάζαμε απλά "Κατερίνα". Απλά, όπως ζει και η ίδια την πραγματικότητα. Και αφού θα περνούσαν 10 ολόκληρα χρόνια, εκείνη θα βρισκόταν ακόμη στα βάθρα. Διάρκεια. Πόσο μεγάλη σημασία έχει η διάρκεια τελικά... Τα χρόνια είναι πολλά, οι αθλήτριες στους τελικούς και τα βάθρα αλλάζουν αλλά η Κατερίνα Στεφανίδη παραμένει εκεί. Έγινε αυτό που λέμε “σταθερή αξία”. Πολύ μεγάλη αξία.

Αλλά… Στην Ελλάδα δυστυχώς βάζουμε πολλά «αλλά». Κυρίως στα καλά και τα όμορφα. «Είναι καλή αλλά είναι μεγάλη, γιατί συνεχίζει; Κέρδισε στο Ρίο αλλά ήταν τέταρτη στο Τόκιο», έχουν πει διάφοροι. Διάφοροι που ξέχασαν τις στιγμές που η Κατερίνα έχει χαρίσει σε όλους μας απλόχερα, κυριολεκτικά απλόχερα. «Ναι, παίρνει μετάλλια αλλά πότε θα κάνει παιδιά;», “νοιάστηκαν” να ρωτήσουν άλλοι. Μα δες πόσα αλλά...

Έντεκα μετάλλια κορυφαίων διοργανώσεων μετά, περίπου 20 χρόνια αργότερα από τότε που η junior Κατερίνα έπιανε κοντάρι στα χέρια της και ονειρευόταν να διασκεδάζει κάνοντας επί κοντώ, είναι ακόμα εδώ. Η Κατερίνα Στεφανίδη μίλησε στο Gazzetta για το σήμερα.

«Είχα σταματήσει! Αν δεν είχε ασχοληθεί κανείς ποτέ με τα κιλά μου, απλά θα τα είχα χάσει μεγαλώνοντας όπως και έγινε»

Δεν είναι ούτε εύκολο ούτε απλό να κάνει κανείς πρωταθλητισμό. Η Κατερίνα Στεφανίδη είχε δείξει από πολύ μικρή ηλικία, περίπου στα 11 της, πως είναι ένα μεγάλο ταλέντο στο επί κοντώ. Στα 20 χρόνια θα ήταν απίστευτο αν δεν είχε υπάρξει ούτε μία φορά που να έχει θελήσει να σταματήσει, να έχει μπουχτίσει τόσο που να μη θέλει ξανά να πιάσει κοντάρι στα χέρια της. Έχουμε κι αυτό στην Ελλάδα, την άποψη για όλα. Όταν ήταν μικρή, ξεκίνησαν τα σχόλια για τα κιλά της. Είχε παχύνει, θα καταστρεφόταν, πως θα πηδούσε μετά; Τόσες πολλές κουβέντες, που την έφτασαν στο να σκέφτεται τι θα φάει και τι θα πιεί καθημερινά γιατί αυτό θα έκρινε αν θα μπορέσει τελικά να πάει στα μεγάλα πρωταθλήματα…

Υπήρξαν στιγμές που σκέφτηκες να σταματήσεις;

«Είχα σταματήσει! Είχα σταματήσει το 2006. Τότε είχα πιάσει το όριο για το Παγκόσμιο πρωτάθλημα νεανίδων, ήμουν κορασίδα ακόμη και την προηγούμενη χρονιά είχα κερδίσει και το Παγκόσμιο των κορασίδων. Συγκεκριμένα, θυμάμαι να παίρνω τηλέφωνο έναν φίλο μου τότε και να του λέω: «Πρέπει να αποφασίσω αν θα πάω στο Παγκόσμιο γιατί από αυτό εξαρτάται τι θα φάω για πρωινό». Δηλαδή αν θα έτρωγα ό,τι ήθελα για πρωινό ή αν θα έτρωγα πρωινό δίαιτας, για να μπορέσω να πάω στο πρωτάθλημα. Στο μεταξύ, ήταν πάρα πολύ σημαντικό που εκείνη τη χρονιά συγκεκριμένα είχα πάρει 2-3 κιλά τα οποία ίσως και να ήταν υγιές που τα είχα πάρει. Εκείνο το καλοκαίρι σταμάτησα, δεν πήγα στο Παγκόσμιο και μόνο έβγαινα για τρέξιμο μόνη μου, δεν έκανα προπόνηση επί κοντώ, τίποτα. Σταμάτησα τότε γιατί δεν ευχαριστιόμουν αυτό που έκανα, διότι έδινα αγώνες εκείνη τη χρονιά και νομίζω είχα κάνει 4.10μ. στα 15-16 μου. Όμως, όλα γύρω μου "έλεγαν" πως καταστράφηκαν τα πάντα και πως δεν θα μπορέσω να ξανακάνω επί κοντώ. Τώρα όταν κορίτσια τέτοιας ηλικίας πηδούν τέτοια ύψη πανηγυρίζουμε, και σωστά πανηγυρίζουμε.

Τον Φεβρουάριο του 2007 ξεκίνησα με την Γωγώ την Τσιλιγκίρη. Και τότε φάνηκε πως δεν έχουν σημασία τα κιλά. Γιατί εκείνο το καλοκαίρι με την Γωγώ, βγήκα δεύτερη στο Παγκόσμιο κορασίδων, όντως έχοντας κάποια παραπάνω κιλά, με 4.25μ. που είναι υψηλή επίδοση για κορασίδα αλλά όλα τα συγκρίναμε με 1-2 χρόνια πριν που έκανα μεγαλύτερα άλματα. Τώρα, πιστεύω πως αν τότε δεν είχε ασχοληθεί κανείς με τα κιλά μου απλά θα είχα μείνει 2-3 κιλά παραπάνω, δεν θα υπήρχε αυτό το πρόβλημα και κάποια στιγμή όταν θα έφτανα στα 18 ή στα 21, δεν ξέρω, τα κιλά αυτά θα έφευγαν μόνα τους. Όπως και έγινε αργότερα που ανεβοκατέβαινα 10 κιλά. Δέκα κιλά!

Καταρχάς, μου φαίνεται ηλίθιο όταν καθόμαστε και ασχολούμαστε με τα κιλά ελίτ αθλητών. Τώρα, ακόμη και τώρα, που τυχαίνει να είμαι 1-2 κιλά λιγότερα επειδή είχα ένα στομαχικό πρόβλημα, με βλέπουν και μου λένε πως είμαι πολύ καλά (σ.σ. στα κιλά). Ναι, μπορεί να φαίνεται πως είμαι πολύ καλά αλλά εγώ δεν μπόρεσα να κάνω 4.30μ. (σ.σ. στο Filothei Women Gala 2023). Άρα καταλαβαίνουμε πως δεν έχει καμία σημασία, κανένα συσχετισμό στα κιλά και στο πόσο fit είναι κάποιος με το πως θα αγωνιστεί. Φυσικά, υπάρχει ένα όριο προφανώς και προς τις δύο κατευθύνσεις γιατί ούτε και πολύ ελαφρύς δεν μπορείς να είσαι, ειδικά σε ένα αγώνισμα όπως το επί κοντώ που κατά έναν τρόπο έχουμε μάθει να χρησιμοποιούμε και το βάρος μας ώστε να λυγίσει και το κοντάρι. Δεν μπορεί κανείς δηλαδή να χάσει ξαφνικά 10 κιλά και να περιμένει πως όλα τα υπόλοιπα θα είναι τα ίδια».

Τα δάκρυα που έγιναν χαμόγελο στις ΗΠΑ: «Χρειαζόμουν να φύγω από την Ελλάδα, η πίεση ερχόταν από παντού»

Έχει ακουστεί αυτή η ιστορία, πως πήγες στις ΗΠΑ κυριολεκτικά κλαίγοντας. Είναι αλήθεια;

«Αλήθεια είναι. Τότε είχα μία σχέση εδώ στην Ελλάδα και γενικότερα ποτέ δεν ήταν το όνειρό μου εμένα να πάω στην Αμερική, σε αντίθεση με την αδερφή μου (σ.σ. Γεωργία Στεφανίδη) που έλεγε πως κάνει επί κοντώ για να φύγει για τις ΗΠΑ. Δεν είχα στόχο το να φύγω αλλά καταλάβαινα πως αν φύγω θα ηρεμήσω λίγο, θα έφευγε η πίεση από πάνω μου. Τότε οι γονείς μου και η Γεωργία είχαν κάνει ένα μικρό ταξίδι εκεί, είχαν πάει Νέα Υόρκη, Λας Βέγκας και Καλιφόρνια και εγώ δεν το έκανα όλο αυτό μαζί τους αλλά πήγα κατευθείαν στο Σαν Φρανσίσκο. Ήταν η πρώτη φορά που πήγαινα στην Αμερική, δεν είχα πάει ποτέ ξανά, και θυμάμαι να κατεβαίνω και να κλαίω, να τους λέω πως θέλω να πάω σπίτι. Θυμάμαι συγκεκριμένα να μου λένε τότε «Περίμενε μισή ώρα» και όταν, μετά από αυτή τη μισή ώρα, φτάσαμε στο πανεπιστήμιο και μπήκα από τον κεντρικό δρόμο εκεί που είχε κάτι φοίνικες και τέτοια είπα πως «Εντάξει, δεν είναι και τόσο κακά τελικά».

Είχε δυσκολίες αλλά μου ταίριαξε, κατευθείαν νομίζω. Χρειαζόμουν να φύγω από την Ελλάδα και την οικογένειά μου γιατί η πίεση ερχόταν από παντού. Να πάρω κάποιες επιλογές από μόνη μου δηλαδή. Και τότε ήταν η δεύτερη φορά που πήγα να σταματήσω. Την πρώτη μου χρονιά στο πανεπιστήμιο πήρα πολλά κιλά, τότε ήταν που άρχισα να ανεβοκατεβαίνω 10 κιλά μέσα σε έναν χρόνο, κάποιες φορές μέσα σε έναν μήνα… Η πρώτη χρονιά γενικά είναι δύσκολη και όχι μόνο μένα που μου μετρούσαν τις μπουκιές, αλλά και οι ίδιοι οι Αμερικάνοι το λένε πως την πρώτη χρονιά παίρνουν όλοι κιλά. Εγώ τότε τα πήγα καλά άσχετα που είχα κάποια κιλά, όμως υπήρχαν άλλα προβλήματα. Ο προπονητής μου τότε ήταν προπονητής δεκάθλου, τεχνικά δεν μπορούσε να με βοηθήσει, κάναμε προπόνηση δεκάθλου ενώ εγώ πήγα με πολύ συγκεκριμένη προπόνηση επί κοντώ την οποία έκανα από τα 10 μου και δεν είχαμε ταιριάξει. Το καλοκαίρι εκείνης της χρονιάς έψαχνα να δω αν υπάρχει κάποιος τρόπος να βρω αλλού υποτροφία, γιατί τα δίδακτρα μαζί με τη ζωή εκεί κόστιζαν κάπου στα 50 χιλιάδες δολάρια. Δηλαδή πλέον ήθελα να μείνω εκεί αλλά να μην συνεχίσω το επί κοντώ. Δεν έβρισκα, ήταν και πολύ δύσκολο φυσικά, αλλά τότε έγινε μία προπονητική αλλαγή. Ήρθε ο ασημένιος Ολυμπιονίκης της Αθήνας (σ.σ. Τόμπι Στίβενσον), ο οποίος μου άρεσε πολύ όταν ήμουν μικρή και κάπως έτσι βρήκα ξανά ένα κίνητρο».

«Με τον Μιτς ήμασταν αρχικά συναθλητές αλλά έπειτα φύγαμε μαζί»

Πώς προέκυψε η συνεργασία με τον Μίτσελ Κρίερ;

«Γενικά θεωρώ πως στη ζωή μου, σε άσχετους χρόνους, έχουν μπει άνθρωποι που μου έχουν δώσει ένα κίνητρο και με θεωρώ τυχερή σε αυτό και θεωρώ πως η τύχη ήθελε να βρεθεί ο κάθε ένας άνθρωπος εκεί για να με βοηθήσει. Κάθε προπονητική αλλαγή που έκανα ήταν πολύ σημαντική, γιατί όταν ήρθε ο Στίβενσον με έκανε να μη θέλω να σταματήσω. Μετά, όταν πήγα στο Φίνιξ, που άλλαξα ξανά προπονητή και ήμασταν μαζί με τον Μιτς (σ.σ. Μίτσελ Κρίερ) συναθλητές, ήταν πολύ καλό. Σε εκείνον τον προπονητή άρεσε να κάνει βαριά προπόνηση, κάτι δηλαδή που εγώ δεν το είχα κάνει και εκείνα τα δύο χρόνια έβαλα μία πολύ καλή προπονητική βάση. Δεν θα το ξαναέκανα ποτέ βέβαια (γέλια), το θεωρώ υπερβολικό αλλά είδα και πόσα μπορεί να κάνει το σώμα μου. Μετά, βέβαια, η πολλή προπόνηση μου έφερε κάποιους τραυματισμούς και τότε αποφασίσαμε να φύγουμε με τον Μιτς και να συνεχίσουμε παρέα.

Οπότε, το 2015 με τον Μιτς ήμασταν αρχικά συναθλητές σε ένα γκρουπ που ήμασταν πέντε αθλητές που κάναμε επί κοντώ με τα πανεπιστήμιά μας ακόμη. Αυτόν τον προπονητή τον πληρώναμε και ο Μιτς για να μην τον πληρώνει είχε κάνει μία συμφωνία μαζί του να προπονεί κάποια από τα δικά του παιδάκια. Οπότε ήδη προπονούσε ο Μιτς και, παλαιότερα, σε μικρή ηλικία ήταν προπονητής baseball γιατί έτσι μεγάλωσε κιόλας, το ξεκίνησε το επί κοντώ μεγάλος. Έτσι καταλήξαμε μαζί».

«Δεν αισθάνομαι πως χρειάζεται να αποδείξω κάτι αλλά με πειράζει που ένα παιδάκι ίσως σκεφτεί πως η τέταρτη θέση στους Ολυμπιακούς είναι αποτυχία»

«Κάποια πράγματα έγιναν πιο εύκολα, άλλα έγιναν πιο δύσκολα αλλά στην ουσία δεν άλλαξε τίποτα», λέει η Στεφανίδη όταν τη ρωτάμε τί άλλαξε μετά το χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιo στο Ρίο 2016. Όμως κάτι άλλαξε. Όταν ο κόσμος γνώρισε την Κατερίνα Στεφανίδη ως τη χρυσή Ολυμπιονίκη, που κυριάρχησε στο επί κοντώ και ανέβηκε στο ψηλότερο σκαλί του βάθρου στην κορυφαία διοργάνωση του κόσμου, δεν θέλησε να της επιτρέψει να πέσει ποτέ ξανά από το πρώτο σκαλί. Σα να τράβηξε μία κόκκινη γραμμή μετά την τρίτη θέση, που δίνει μετάλλιο, και αν “έπεφτε” από αυτή τη γραμμή το κοινό την “τιμωρούσε” με σκληρές κουβέντες. Σα να έχασε το δικαίωμά της να είναι άνθρωπος, έπρεπε να είναι μία μηχανή που απλά κάνει άρτια άλματα και κερδίζει αγώνες. Μάλιστα, το κοινό φρόντιζε με κάθε τρόπο -από τον καναπέ του σπιτιού τους- να κάνει αυτά τα σχόλια να φτάσουν στα αυτιά της. Να μάθει πως τους απογοήτευσε ή πως δεν την θεωρούν άξια πια και πως της προτείνουν να σταματήσει. Γι’ αυτό η ίδια απέδειξε την αξία της ξανά. Και ξανά, και ακόμη μία φορά και άλλη μία και το παλμαρέ της γέμιζε ασφυκτικά. Έντεκα μετάλλια σε Ολυμπιακούς, Παγκόσμια και Ευρωπαϊκά πρωταθλήματα -χωρίς αυτά από τα ηλικιακά πρωταθλήματα- και συνεχίζει. Πόσες ακόμη φορές χρειάζεται να αποδείξει τον εαυτό της; Καμία.

Η συνήθεια της να “μαζεύει” μετάλλια ξεκίνησε από το 2005 ακόμη, όταν είχε κερδίσει το Παγκόσμιο πρωτάθλημα Κ18. Συνέχισε με ένα ακόμη αργυρό στην ίδια διοργάνωση, δύο χρόνια μετά, χάλκινο στο Παγκόσμιο Κ20 το 2008, χάλκινο στην παγκόσμια γυμνασιάδα το 2011 και ένα αργυρό στο Ευρωπαϊκό Κ23 την ίδια χρονιά. Το 2012 έκανε το ντεμπούτο της στα Ευρωπαϊκά πρωταθλήματα ανοιχτού Α/Γ, την επόμενη χρονιά στα Ευρωπαϊκά κλειστού και το 2014 ήρθε το πρώτο μετάλλιο. Στο Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα της Ζυρίχης η Κατερίνα Στεφανίδη ήταν δεύτερη με 4.60μ.. Το πρώτο “μεγάλο” μετάλλιο που έβαζε στη συλλογή της. Πολύ σύντομα θα το στρίμωγνε ανάμεσα σε άλλα εξίσου σημαντικά και άξια.

Το 2015 πήρε το πρώτο της ευρωπαϊκό μετάλλιο στον κλειστό, όταν βγήκε δεύτερη στην Πράγα με 4.75μ όμως, όπως εξηγεί και η ίδια, δεν κατάφερε να μπει στον τελικό του Παγκοσμίου πρωταθλήματος στο Πεκίνο εκείνο το καλοκαίρι. Το 2016 πήρε το πρώτο της παγκόσμιο μετάλλιο, αφού στο Παγκόσμιο κλειστού στο Πόρτλαντ ήταν χάλκινη με 4.80μ., ενώ το καλοκαίρι κέρδισε το πρώτο της χρυσό όταν υπερέβη τα 4.81μ. στο Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα του Άμστερνταμ.

Περίπου 40 μέρες αργότερα, έγινε η χρυσή Ολυμπιονίκης με 4.85μ. και έβαλε ξανά τον ελληνικό στίβο στον παγκόσμιο αθλητικό χάρτη.

Η καριέρα της εκτοξεύτηκε, στα 26 της είχε τόσα μετάλλια όσα άλλοι, τεράστιοι αθλητές μπορεί να μην είχαν καταφέρει να κατακτήσουν ποτέ. Και είχε συνέχεια.

Το 2017 κέρδισε τον ευρωπαϊκό τίτλο στον κλειστό, με 4.85μ. στο Βελιγράδι ενώ το καλοκαίρι εκείνης της χρονιάς ξεπέρασε για πρώτη φορά τα 4.90μ. και με 4.91μ. ήταν για ακόμη μία χρονιά η καλύτερη στον κόσμο, ένα δεδομένο που “σφράγισε” όταν αναδείχθηκε Παγκόσμια πρωταθλήτρια στο Λονδίνο. Χρυσή Ολυμπιονίκης, πρωταθλήτρια Ευρώπης σε ανοιχτό και κλειστό, Παγκόσμια πρωταθλήτρια ανοιχτού.

Το 2018 στο Παγκόσμιο κλειστού του Μπέρμιγχαμ κατέκτησε ακόμη ένα μετάλλιο, χάλκινο αυτή τη φορά με 4.80μ. ενώ το καλοκαίρι αναδείχθηκε για δεύτερη φορά πρωταθλήτρια Ευρώπης (4.85μ.), όταν στο Βερολίνο είχε μοιραστεί το βάθρο με την Νικόλ Κυριακοπούλου που είχε κατακτήσει το αργυρό και αμφότερες μας είχαν προσφέρει μία απίστευτη στιγμή. Την επόμενη χρονιά, κατέκτησε άλλο ένα μετάλλιο -το τρίτο- σε Παγκόσμιο πρωτάθλημα όταν στη Ντόχα πέταξε πάνω από τα 4.85μ. και ανέβηκε στο τρίτο σκαλί του βάθρου.

Το 2021 η Κατερίνα Στεφανίδη ήταν η μοναδική από τις τρεις μεταλλιούχους των Ολυμπιακών του Ρίο 2016 που κατάφερε να βρεθεί στον τελικό των Ολυμπιακών Αγώνων του Τόκιο 2020. Τότε, η Ελληνίδα Ολυμπιονίκης με 4.80μ. κατέκτησε την τέταρτη θέση. Το 2022, οχτώ χρόνια μετά το πρώτο, προσέθεσε ακόμη ένα μετάλλιο στη συλλογή της. Στο Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα του Μονάχου ήταν δεύτερη με 4.75μ. και κατέκτησε το 11ο (!) μετάλλιο της καριέρας της, στην κατηγορία των γυναικών. Μιας καριέρας που ξεκίνησε, ουσιαστικά, το 2005 και το 2023 ακόμη δεν έχει φτάσει στο τέλος της.

Δέχεσαι κακεντρεχή σχόλια, που αφορούν κυρίως στην ηλικία σου. Πώς τα αντιμετωπίζεις; Μπαίνεις στη διαδικασία να απαντήσεις;

«Έχω φτάσει σε ένα σημείο που δεν αισθάνομαι πως χρειάζεται να αποδείξω κάτι. Πραγματικά δεν με πειράζει καθόλου αυτό γιατί δεν το αφήνω πλέον να με ενοχλεί. Με πειράζει όμως που θα το δει ένα παιδάκι και θα σκεφτεί πως η τέταρτη θέση στους Ολυμπιακούς Αγώνες είναι αποτυχία. Για το ίδιο το παιδί είναι κακό. Με εκνευρίζει, επίσης, που μία τέτοια δήλωση μπορεί να τη δει ο οποιοσδήποτε που έκανε την υπερπροσπάθεια για να πάει στους Ολυμπιακούς, να τρέξει μία κούρσα ίσως, να μπει στον ημιτελικό ή να μην μπει κιόλας. Και λες σε αυτόν τον άνθρωπο, που ίσως βγήκε 30ός, ότι η τέταρτη θέση είναι αποτυχία; Αυτό με ενοχλεί πραγματικά αλλά όχι σε προσωπικό επίπεδο, μετά από τόσα χρόνια. Μετά από 11 μετάλλια αν άκουγες τον κάθε έναν που λέει τα δικά του… Εδώ ακούμε διάφορα όταν παίρνουμε τα μετάλλια.

Το έχω αντιμετωπίσει διαφορετικά, σε διαφορετικές περιόδους. Πλέον έχω κάνει περιορισμό σε όσα θα δω. Καταρχήν, αν δεις και στους λογαριασμούς μου στα social media θα ποστάρω πολύ λιγότερο σε σχέση με παλαιότερα, δεν ξέρω αν είναι και λόγω ηλικίας που δεν είμαι πια 20 ετών να έχω την όρεξη να κάνω βιντεάκια ας πούμε.

Τα κακεντρεχή σχόλια δεν έρχονται μόνο όταν δεν τα πηγαίνεις καλά αλλά έρχονται και στις επιτυχίες. Δες ένα παράδειγμα άσχετο, πολύ άσχετο με τον αθλητισμό… Όταν γυρνούσα από το Ρίο, μία κυρία μου έστειλε μήνυμα: «Ω, είσαι παντρεμένη με ξένο και αυτοί οι γάμοι ποτέ δεν πηγαίνουν καλά γιατί έχετε διαφορετικές κουλτούρες». Σε βλέπει ένας άνθρωπος να έχεις μία αθλητική επιτυχία, σε προπονεί ο άνδρας σου και κάθεται να σκεφτεί αυτό; Δεν ήταν καν σχόλιο, ήταν προσωπικό μήνυμα στο Facebook για να σιγουρευτεί ότι θα το δω, να το γνωρίζω. Δηλαδή το σκέφτεσαι αυτό αλλά πως το στέλνεις; Τότε γινόταν ένας χαμός από σχόλια και δεν προλάβαινα να κάνω τίποτα, δεν θυμάμαι αν είχα απαντήσει αλλά δες τι ζόρι τραβάει ο καθένας. Τώρα θα ήθελα να μπορώ να το βγάλω δημόσια αυτό το μήνυμα και να πω… Τέλος πάντων. Γιατί η κακεντρέχεια του «Είσαι μεγάλη» άντε πάει στο καλό, έτσι αισθάνθηκε -που δεν θα έπρεπε- αλλά το λέει στην αποτυχία. Ο άλλος πως σκέφτηκε κάτι τόσο άσχετο, στην επιτυχία σου κιόλας; Δηλαδή σκέφτηκε “Τι κακό να βρω να πω;” (γέλια)».

Σε ενοχλεί που σε ρωτάνε πότε θα κάνεις παιδί;

«Με ενοχλεί πάρα πολύ και όχι μόνο για το ηλικιακό κομμάτι, γιατί είναι ξεκάθαρο ότι με ρωτούν λόγω ηλικίας διότι στα 26 μου δεν με ρωτούσε κανείς. Αλλά πού ξέρεις ότι εγώ δεν προσπαθώ να κάνω παιδιά; Είναι τόσο αδιάκριτη ερώτηση αυτή που κάποια στιγμή είχα σκεφτεί πως πρέπει να αρχίσω να απαντάω αλλιώς. Τη θεωρώ πάρα πολύ αδιάκριτη ερώτηση και ελληνική, γιατί αυτό δεν συμβαίνει πουθενά αλλού στον κόσμο, πουθενά. Πού ξέρεις αν θέλεις να κάνω παιδιά;».

Το ντόπινγκ και η ατάκα «Κανένας δεν είναι καθαρός, όλοι παίρνουν»…

Μέσα σε αυτά τα σχόλια υπάρχουν και εκείνα που υπαινίσσονται πως κάνετε χρήση απαγορευμένων ουσιών, με την κλασική ατάκα «Όλοι σε αυτό το επίπεδο παίρνουν». Σε ενοχλεί;

«Κάποια στιγμή έπεσε ξαφνικά μία σκιά στον στίβο, λόγω ντόπινγκ, για αρκετά χρόνια και συνεχόμενα με αποτέλεσμα να χάσουμε αθλητές.

Εδώ ήμασταν, πριν από τους Ολυμπιακούς του Ρίο, και ένας κύριος με αναγνώρισε χωρίς να είμαι και ιδιαίτερα αναγνωρίσιμη τότε, δηλαδή είχα κερδίσει μόνο δυο ευρωπαϊκά. Και μου έλεγε ότι αυτός είναι από το μπάσκετ και συζητούσαμε κτλ. και κάποια στιγμή μου είπε «Να προσέχεις». Κι εγώ στην αρχή σκέφτηκα πως εννοεί να προσέχω να μην τραυματιστώ και μου λέει «Όχι, όχι. Να προσέχεις!» και μου έκλεινε το μάτι. Και έκανα έναν τσακωμό μες τη μέση της πλατείας της Αγίας Παρασκευής… Γιατί ο καθένας πιστεύει πως αυτό που έχει ζήσει ο ίδιος, και από ένα άλλο άθλημα κιόλας, ότι ισχύει παντού. Και τώρα πρόσφατα τιμωρήθηκε ένας Κενυάτης, ελίτ αθλητής και διάβαζες κάποια πράγματα, σχόλια όπως «Μα ποιος πιστεύει πως σε αυτό το επίπεδο δεν παίρνουν;». Αυτό με εκνευρίζει. Άσχετα από τους ελέγχους που περνάμε, πιστεύω πως αυτοί που τα λένε αυτά ίσως ήταν άτυχοι και ήταν σε ένα πολύ κακό περιβάλλον που προφανώς τους έλεγε ο προπονητής τους πως όλοι οι ελίτ το κάνουν αυτό.

Αλλά αυτό που με τρομάζει είναι πως αυτοί μπορεί να γίνουν γυμναστές και να λένε στα παιδάκια που γυμνάζουν πως όλοι οι ελίτ παίρνουν αναβολικά. Κοντά στο 2016 και το 2017 εκνευριζόμουν πάρα πολύ με αυτό αλλά πλέον το έχω ξεπεράσει γιατί τί μπορώ να πω σε έναν αθλητή που πιστεύει πως όλοι οι ελίτ το κάνουν αυτό; Πως να τον κάνω να μην το πιστεύει; Αν ο άλλος δεν μπορεί να δει σε δύο σώματα, ειδικά σε γυναίκες, πως το ένα είναι καθαρό σώμα και το άλλο δεν είναι τότε εγώ δεν μπορώ να κάνω κάτι παραπάνω. Νομίζω όσοι ξέρουν, ξέρουν και δεν θέλει και κανένας να τον πείσεις για κάτι αντίθετο από ό,τι νομίζει».

Θεωρείς πως τα μέσα σας στηρίζουν όσο χρειάζεται; Γιατί έχουμε ακούσει συχνά τη φράση από πολλούς ελίτ αθλητές πως τα ΜΜΕ σας θυμούνται κάθε τέσσερα χρόνια, στους Ολυμπιακούς…

«Ναι… Για παράδειγμα η Άννα (σ.σ Κορακάκη) γύρισε με παγκόσμιο μετάλλιο και δεν την περίμενε ούτε ένας δημοσιογράφος στο αεροδρόμιο.

Στο Diamond League στην Ντόχα φέτος, που εγώ βγήκα τέταρτη, είχε το καλύτερο γκρουπ γυναικών σε αγώνα επί κοντώ που έχει υπάρξει ποτέ. Δεν πανηγύριζα τυχαία δηλαδή εγώ στο 4.55μ., κατάφερα να κερδίσω την Ολυμπιονίκη, τη νικήτρια του τελικού του Diamond League, κτλ. Ο κόσμος δεν καταλαβαίνει ότι αγωνιζόμαστε σε "Ολυμπιακούς Αγώνες" κάθε εβδομάδα. Ο κόσμος δεν φταίει βέβαια, ο δημοσιογράφος τους το περνάει αυτό γιατί αν κερδίσω αύριο το Diamond League έχω νικήσει τις καλύτερες, και ενώ είμαστε όλες τόσο κοντά εκείνη τη μέρα νίκησα εγώ.

Κανείς δεν αγωνίζεται μία φορά στα τέσσερα χρόνια αλλά αισθάνομαι πως έτσι αντιμετωπιζόμαστε. Εγώ, για να πω την αλήθεια, ήμουν λίγο τυχερή όπως και ο Μίλτος (σ.σ Τεντόγλο), η Άννα (σ.σ Κορακάκη), ο Λευτέρης (σ.σ. Πετρούνιας) γιατί εμείς παίρνουμε και μία φορά τον χρόνο από ένα μετάλλιο σε Ευρωπαϊκό και Παγκόσμιο οπότε για μία εβδομάδα μας ακούνε και λίγο. Κάποιος θα πει ότι στο ποδόσφαιρο έχει πάρα πολλά παιχνίδια γι’ αυτό προβάλλεται περισσότερο. Όμως και ο στίβος έχει.

Το θέμα είναι να υπάρχει μία στήριξη στους αθλητές που ίσως να μην πάρουν ποτέ μετάλλιο ή που ο στόχος τους είναι να μπουν στον τελικό. Γιατί όλοι αυτοί κάνουν εξίσου δύσκολη προπόνηση με αυτή που κάνω εγώ, κάποιοι και περισσότερο από μένα. Εκεί φαίνεται πλέον η ασέβεια νομίζω».

Θα συνέχιζες να κάνεις επί κοντώ επαγγελματικά αν δεν είχες αποκτήσει όλη αυτή τη φήμη;

«Σίγουρα θα έκανα γιατί τώρα συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Ο κόσμος λέει να σταματήσω και «Γιατί ντροπιάζεις τον εαυτό σου, εσύ που ήσουν η καλύτερη και τώρα δεν είσαι η καλύτερη;». Στον αθλητισμό καταρχάς αν έχεις κερδίσει μία φορά, δεν επιτρέπεται να ξαναχάσεις. Εγώ πριν κερδίσω τους Ολυμπιακούς Αγώνες, δεν μπήκα τελικό στο Παγκόσμιο της προηγούμενης χρονιάς, το 2015. Για να καταλάβεις δηλαδή… Αλλά ο κόσμος δεν το σκέφτεσαι αυτό, δεν μπορεί να συνειδητοποιήσει ότι είχες μία κακή χρονιά και θα ξαναέχεις μία κακή χρονιά και θα έχεις κι άλλη κακή χρονιά. Παλιότερα είχα γράψει για την World Athletics, ένα Letter to my younger self (γράμμα στον νεότερο εαυτό μου) και είχα γράψει πως σε αντίθεση με αυτό που πιστεύει ο κόσμος ότι ο πρωταθλητισμός είναι ένας μαραθώνιος ή ένα σπριντ, στην πραγματικότητα είναι μία πεζοπορία. Έχει πάνω και κάτω συνέχεια. Πιστεύω πως, αυτή την περίοδο, αν δεν ήμουν γνωστή ίσως να έκανα καλύτερες επιδόσεις γιατί δεν θα είχα αυτή την παραπάνω πίεση. Καθόλου δεν μπορώ να πω πως με βοήθησε αυτό το κομμάτι, το ότι ήμουν γνωστή και ότι μου έδωσε αυτό αυτοπεποίθηση. Το ότι κέρδιζα μου έδωσε αυτοπεποίθηση, ότι τα πήγαινα καλά, ότι πηδούσα ψηλά και όχι ότι με αναγνώριζε ο κόσμος. Δεν είναι από τα αγαπημένα μου κομμάτια…».

Αν υποθέσουμε πως η ελληνική πραγματικότητα είναι τόσο σκληρή και σε κάθε τι που θεωρεί αποτυχία το κοινό θα αντιδρά άσχημα, πρέπει να δούμε αν αυτό είναι καθόλικο και αν εφαρμόζεται σε όλες τις περιπτώσεις. Αν η αντίδραση κρύβει σεξισμό και αν τα πολιτικά "πιστεύω" μπορούν να παίξουν ρόλο σε μία αντίδραση για κάτι τέτοιο. Ένα μετάλλιο που δεν είναι χρυσό, ο κόσμος το βλέπει σαν ίσο όταν το κερδίζει άνδρας και όταν το κερδίζει γυναίκα; Μπορεί μία επιτυχία να χρησιμοποιηθεί για σκοπιμότητες τρίτων;

Η Κατερίνα Στεφανίδη εξηγεί...

«Το αργυρό μετάλλιο (Παγκόσμιο ανοιχτού 2022) του Μίλτου το έζησα λίγο διαφορετικά, δηλαδή άκουσα πως «Ω πήγε και βγήκε δεύτερος;». Δηλαδή, κάτσε… Κέρδισε πέρυσι τους Ολυμπιακούς και τώρα είναι δεύτερος στον κόσμο. Αν ήταν ένας Μίλτος που δεν είχε κερδίσει στο Τόκιο και πήγαινε στο Παγκόσμιο και έβγαινε δεύτερος, θα το πανηγυρίζαμε σαν ένα μεγάλο θέμα αλλά δεν είδα να έγινε τόσο μεγάλο θέμα ενώ ήταν το μοναδικό μετάλλιο που πήραμε. Στη Ντόχα το 2019, που πήρα εγώ το χάλκινο, ένιωσα πως φάνηκε λίγο περισσότερο», εξηγεί η Στεφανίδη, συγκρίνοντας δύο μεγάλες επιτυχίες στον στίβο και συνεχίζει σχολιάζοντας πως πολλές φορές η πολιτική ματιά στα πράγματα παίζει ρόλο:

«Νιώθω πως υπάρχουν και πολιτικά κίνητρα από πίσω. Γιατί και εγώ και ο Μίλτος θα πούμε αυτό που σκεφτόμαστε, δεν θα το κρύψει κανείς μας, και ορισμένες φορές αυτό ακούγεται σα να μιλάμε κατά της κυβέρνησης και να κάνουμε αντιπολίτευση. Ο καθένας πολιτικοποιεί και κομματικοποιεί ό,τι θέλει και όπως θέλει κάθε φορά. Εμείς λέμε «στάζει το ΟΑΚΑ» και ο καθένας θα σκεφτεί τι κόμμα ψηφίζω εγώ που το λέω αυτό. Ό,τι κόμμα κι αν ψηφίζεις, όμως, το ΟΑΚΑ θα στάζει και πάλι, αυτό συμβαίνει από όταν ήμουν 13 ετών ας πούμε».

Υπάρχει διαφορά ανάμεσα σε γυναίκες και άνδρες;

«Νομίζω υπάρχει μία διαφορά. Είναι δύσκολο, γιατί έχει να κάνει και με την προσωπικότητα και έτσι είναι δύσκολο να συγκρίνεις την επιτυχία. Αλλά θεωρώ πως υπάρχει μία πατριαρχική αντίληψη πως ο άντρας είναι παλικάρι, όπως λένε, και θεωρώ πως ως ένα σημείο υπάρχει αυτό. Αλλά παίζει ρόλο η προσωπικότητα. Αν συγκρίνεις για παράδειγμα Πετρούνια, Τεντόγλου και Καραλή με μένα και την Κορακάκη ας πούμε, που εγώ ντρέπομαι όταν μου λένε ότι είμαι η καλύτερη αθλήτρια στην Ελλάδα γενικά γιατί η Άννα (Κορακάκη) έχει εξίσου μεγάλες επιτυχίες και είναι και έξι χρόνια μικρότερή μου. Δηλαδή μέχρι να φτάσει στην ηλικία μου, θεωρώ πως θα έχει και περισσότερες επιτυχίες από ό,τι έχω εγώ αλλά και τώρα έχει δύο Ολυμπιακά μετάλλια κι εγώ ένα- αν και είναι δύσκολο να συγκρίνεις δύο αθλήματα μεταξύ τους. Όμως δες εμένα και την Άννα, που έχουμε επιτυχίες, πως μας αντιμετωπίζουν. Δεν μας αντιμετωπίζουν με τον ίδιο τρόπο πιστεύω και θεωρώ πως έχει να κάνει το φύλο.

Νομίζω είναι δύσκολο να βρεις ισορροπία γενικά αλλά θα σου απαντήσω ακριβώς στην ερώτησή σου αν είμαι φεμινίστρια. Στην Παγκόσμια ομοσπονδία, στις επιτροπές αθλητών που ήμουν κι εγώ μέλος, προσπαθούσαν να είναι 50-50 σε άνδρες και γυναίκες. Κάποια στιγμή, επειδή τα μίτινγκ τύχαινε να είναι στις 4 τα ξημερώματα για μένα, είπα πως δεν μπορώ να συνεχίσω και να ξυπνάω μέσα στο ξημέρωμα κάθε τόσο. Τότε μου είπαν πως είναι ΟΚ αλλά για να διατηρηθεί το 50-50, γιατί έτυχε αυτός που θα με αντικαθιστούσε να ήταν άνδρας και άρα θα άλλαζε τα νούμερα, το όνομά μου θα έμενε στις λίστες. Αυτό, που είναι μόνο για το φαίνεσθαι, μου φαίνεται χειρότερο. Ας είναι 10 άνδρες που «κυβερνούν» την ομοσπονδία για παράδειγμα, αλλά να κάνουν τα πράγματα σωστά. Αυτό με νοιάζει, να έχει την κάθε θέση αυτός ο άνθρωπος που του αξίζει να έχει τη θέση γιατί το φύλο του δεν με ενδιαφέρει. Να είμαστε ίσοι άνδρες και γυναίκες και να αντιμετωπιζόμαστε το ίδιο, να παίρνουν τις θέσεις οι γυναίκες επειδή είναι καλύτερες σε αυτό που κάνουν από έναν άνδρα, δίκαια. Να υπάρχουν ίσες ευκαιρίες. Αυτό».

Το θάρρος της γνώμης της

Αν ένα πράγμα, εκτός του επί κοντώ, χαρακτηρίζει την Κατερίνα Στεφανίδη αυτό είναι το θάρρος της γνώμης της. Ποτέ δεν έχει διστάσει να μιλήσει ανοιχτά για κάτι που σκέφτεται, για κάτι που την ενόχλησε ή για κάτι που την εξυπηρέτησε και την έκανε χαρούμενη. Παράλληλα, ποτέ δεν έχει διστάσει να ρωτήσει και να ζητήσει βοήθεια για κάτι που δεν γνωρίζει ή να πει πως δεν έχει γνώση επί κάποιου θέματος. Είτε από κοντά, είτε μέσα από τα social media, είτε σε μία συνέντευξη, είτε σε κάποια μεικτή ζώνη. Η Στεφανίδη θα πει πάντα αυτό που πιστεύει και δεν θα μιλήσει μόνο για όσα απασχολούν την ίδια, αλλά και για τους άλλους. Χειμαρρώδης, με επιχειρήματα και λόγους ακόμη και στα αμφιλεγόμενα ζητήματα όπως αυτό της συμμετοχής των τρανς γυναικών και DSD αθλητριών (αθλήτριες με υπερανδρογονισμό, με μεγάλα επίπεδα τεστοστερόνης) στους διεθνείς αγώνες και την κατηγορία των γυναικών.

Πώς είδες εσύ την απόφαση της World Athletics για τις τρανς γυναίκες και τις DSD αθλήτριες;

«Η απόφαση για τις τρανς γυναίκες είναι ξεκάθαρη για μένα. Θεωρώ, όμως, πως με τις DSD αθλήτριες η αλήθεια είναι κάπου στη μέση και αισθάνομαι πως όποιος δεν είναι κάπου στη μέση, χάνει κάτι. Δεν ξέρω αν υπάρχει μία σωστή άποψη και προφανώς πρέπει να παρθεί μία απόφαση, που προς όποια κατεύθυνση και αν είναι κάποιο λάθος θα έχει. Παρ’ όλα αυτά, συνεχίζω να θεωρώ πως ναι ίσως να είναι λίγο άδικο να αγωνίζομαι με μία αθλήτρια που έχει πέντε φορές την τεστοστερόνη που έχω εγώ αλλά είναι εξίσου άδικο που η Μούρτο, που με κέρδισε πέρυσι στο Ευρωπαϊκό, είναι... τόσο πολύ ψηλότερη από μένα. Δηλαδή υπάρχουν κάποια πράγματα που αυτά σε κάνουν καλύτερο αθλητή. Προφανώς, θα χρειάζεται να υπάρχει ένα όριο αλλά από 'κει και πέρα μπαίνεις και σε ένα θέμα ανθρωπίνων δικαιωμάτων όταν πρέπει να ζητήσεις σε έναν άνθρωπο να πάρει ένα φάρμακο για να κατεβάσει την τεστοστερόνη του. Και οι δύο πλευρές είναι σωστές και οι δύο είναι άδικες, δεν νομίζω πως θα υπάρξει και ποτέ σωστή άποψη.

Είχε γίνει μία έρευνα, στα Παγκόσμια πρωταθλήματα του 2013 και του 2015, που από όσα αντιλαμβάνομαι λόγω που προέρχομαι από τη βιολογία και το ακαδημαϊκό κομμάτι, ήταν πολύ κακή λόγω του τρόπου που είχε γίνει η στατιστική. Το 2013 και το 2015 υπήρχε μία επανάληψη στις αθλήτριες, πάνω από 80%, αφού θα αγωνιστούν σχεδόν οι ίδιες αθλήτριες σε τόσο κοντινά πρωταθλήματα. Οπότε δεν είναι ότι έκαναν έρευνα με 30 και ακόμη 30 αθλήτριες άρα 60 αθλήτριες, αλλά έκαναν σε 30 και μετά ας πούμε σε πέντε ακόμη καινούργιες. Αυτό δεν είναι μεγάλο γκρουπ γι’ αυτό που θέλουν να κάνουν και τότε ήταν που πήραν εκείνη την απόφαση να απαγορεύσουν στις DSD αθλήτριες να τρέχουν από το 400μ. μέχρι το μίλι, αλλά 100μ. και 200μ. μπορούσαν να τρέξουν. Κάποιος που ξέρει βιολογία θα ρωτήσει πως γίνεται να μη σε βοηθά η τεστοστερόνη στα 200μ.; Μάλιστα, βάσει εκείνων των δύο ερευνών και των marginal αποτελεσμάτων σε επί κοντώ και σφυροβολία, οριακά δεν μπήκαν στην ίδια κατηγορία με τις αποστάσεις και αυτά τα δύο αγωνίσματα ώστε να απαγορευτούν και εκεί οι DSD. Αλλά τελικά δεν ασχολήθηκε κανείς με αυτό. Θεωρώ πως ήταν κάπως στοχευμένο που απέκλεισαν συγκεκριμένα αγωνίσματα, δηλαδή αν το σκεφτείς και λίγο καλύτερα όλη η World Athletics κυβερνάται από Άγγλους, οι Άγγλοι έχουν παράδοση στις μεσαίες αποστάσεις και ξαφνικά έχαναν οπότε αυτό ήταν και μία "λύση" για εκείνους».

Γενικά, όπως και σε αυτό το θέμα που είναι αμφιλεγόμενο, ποτέ δεν θα διστάσεις να πεις τη γνώμη σου δημόσια…

«Για θέματα στα οποία έχω καλή γνώση, δεν έχω κανένα λόγο να διστάσω όπως και δε διστάζω να πω πως για κάποιο θέμα δεν γνωρίζω και άρα δεν έχω άποψη. Είναι καλύτερο αυτό δηλαδή, από το να πω μία βλακεία για κάτι στο οποίο δεν έχω και δεν μπορώ να έχω γνώση. Δεν βρίσκω τίποτα κακό στο να βγουν οι αθλητές να πουν την άποψή τους όταν ειδικά έχουν γνώση σε θέματα, γιατί εγώ τύχαινε να είμαι και σε πόσες επιτροπές. Γι’ αυτό νομίζω πως σε κάποια πράγματα, παρ’ ότι γίνεται μία επίθεση όταν τα λέμε, καταλαβαίνουν πως ξέρουμε τι λέμε. Μπορεί να διαφωνούμε αλλά κατανοούν αυτό που λέμε.

Μερικές φορές, όμως, νομίζω θα πούμε κάτι που δεν το λέμε για εμάς αλλά για τους υπόλοιπους. Θυμάμαι και ο Λευτέρης είχε πει στην περίοδο της πανδημίας πως δεν έχουν πληρώσει τον ίδιο και τους συναθλητές του και δε νομίζω ο Λευτέρης να περίμενε εκείνον τον μισθό αλλά το είπε για τους συναθλητές του. Πολλές φορές, μερικά παράπονα τα κάνουμε για τους άλλους γιατί εμείς έχουμε το βήμα να τα πούμε αλλά φαίνεται μετά πως είναι σα να παραπονιόμαστε. Και άλλοι αθλητές μου έχουν πει κάτι παρόμοιο, ότι εμείς πρέπει να ζητάμε τα αυτονόητα όχι για εμάς αλλά για τους άλλους αθλητές. Βγαίνει κακό αλλά αν ήμουν «οι άλλοι», οι συναθλητές μου, θα ήθελα κάποιος που είναι στη δική μου θέση να το κάνει αυτό για μένα».

«Αλλάζεις κοντάρι στο επί κοντώ και σκέφτεσαι “Τώρα πρέπει να κάνω κάτι διαφορετικά;”»

Το επί κοντώ είναι ένα αγώνισμα περίεργο, που δεν ξέρεις τι μπορεί να δεις, δεν μπορεί να προβλέψεις πως θα είναι ένας αγώνας και συνήθως δεν ξέρεις ποιος θα κερδίσει. Στο επί κοντώ γυναικών, αυτή τη στιγμή, οι θέσεις στο βάθρο δεν είναι ούτε δεδομένες ούτε προβλέψιμες και κάθε αγώνας αποτελεί ένα μίνι Παγκόσμιο πρωτάθλημα. Από την άλλη, στο επί κοντώ ανδρών το χρυσό είναι κατοχυρωμένο στο φαινόμενο από την Σουηδία, Μόντο Ντουπλάντις, και άρα τελειωμένη υπόθεση όμως οι άλτες όλο και ανεβαίνουν και, όπως φαίνεται, σύντομα τα βάθρα θα γεμίζουν από εξάμετρους.

Πώς βλέπεις το επίπεδο στο επί κοντώ των ανδρών και των γυναικών; Στους άνδρες, πια, το club των έξι μέτρων όλο και μεγαλώνει με πρωτοπόρο τον Μόντο Ντουπλάντις.

«Δεν είναι μόνο ο Μόντο που έχει «ξεφύγει», είναι όλοι. Και ο Μπούμπκα όταν πηδούσε το 6.15μ. ήταν εντυπωσιακό, δεν είναι πως δεν το έχουμε ξαναδεί αυτό αλλά είναι διαφορετικό. Η αίσθηση που έχει ο Μόντο θεωρώ πως είναι διαφορετική από αυτή που είχε ο Μπούμπκα αλλά και όλο το επί κοντώ των ανδρών έχει ξεφύγει. Δηλαδή να δούμε φέτος να φτάνουν στα 5.85μ. για να μπουν στον τελικό, θα δούμε όλα τα μετάλλια στα 6 μέτρα; Αυτό, για μένα, είναι πιο εντυπωσιακό γιατί κάθε 10 χρόνια θα βρεις ένα θαύμα της φύσης από δω και από ‘κει αλλά τώρα έχεις πολλούς που έχουν ανέβει.

Στις γυναίκες, όμως, το χρυσό δεν έχει αλλάξει τόσο. Στο Παγκόσμιο πέρυσι 4.85μ το χρυσό, στο Ευρωπαϊκό 4.85μ., στον κλειστό 4.80μ.. Η κορυφή δεν έχει αλλάξει όπως έχει αλλάξει στους άνδρες. Από τις χρονιές της Ινσιμπάγιεβα έχει αλλάξει πολύ το…. από κάτω, το ασημένιο μετάλλιο δηλαδή. Εγώ με 4.85μ. ήμουν τρίτη στην Ντόχα το 2019. Παλιά ήμασταν 2-3 αθλήτριες και ψάχναμε ποια θα κερδίσει. Τώρα είμαστε 10 αθλήτριες και κοιτάζουμε ποια από τις 10 θα έχει την καλύτερη μέρα για να κερδίσει, είναι εντελώς στο αέρα το ποιες τρεις θα είναι στα μετάλλια. Νομίζω αυτό που έκανε ο Μόντο είναι άλλο πράγμα και είναι, βασικά, ένα γκρουπ αθλητών αυτό της γενιάς του Μανόλο που πηδούσαν ήδη καλά στις μικρές ηλικίες και συνέχισαν έτσι. Τώρα στις γυναίκες, εκείνες τις ηλικίες που τα αγόρια πηδούσαν καλά, πάντα γίνεται ένα μεγάλο άλμα στα 15, στα 16, στα 17, στα 18 και μετά υπάρχει ένα πλατό. Δηλαδή και η Μούρτο, που είχε κάνει 4.70μ. όταν ήταν κορασίδα μετά άργησε να επανέλθει σε αυτά τα ύψη και άλλες μπορεί να μην επανήλθαν ποτέ. Μπορώ να ονομάσω πάρα πολλές, πολλές που όχι δεν έφτασαν ξανά σε ένα επίπεδο αλλά έπεσαν κιόλας αλλά είναι ελάχιστες αυτές που κατάφεραν να ανέβουν επίπεδο, όπως εγώ. Δεν ξέρω αν έχει να κάνει με τα κιλά, με τα ορμονικά ή ότι το ύψος. Η Μούρτο ήταν ένα πάρα πολύ καλό παράδειγμα που όταν ήταν μικρή της ήταν λίγο πιο εύκολο να κάνει μία τόσο μεγάλη επίδοση αλλά όταν η επίδοση αυτή έγινε συνηθισμένη, ήταν λίγο δύσκολο να την ξεπεράσει. Ενώ δεν ξέρω με τα αγόρια, αναπτύσσονται λίγο αργότερα οπότε δεν το έχουν αυτό με το μεγάλο μπαμ στα 15 και να «εξαφανιστούν».

Ο Τεντόγλου έχει πει πως η ψυχολογία δεν παίζει ρόλο. Ο Καραλής, από την άλλη, έχει δηλώσει το ακριβώς αντίθετο. Εσύ τι πιστεύεις;

«Εγώ είμαι με τον Εμμανουήλ σε αυτό. Υπάρχει τεράστια διαφορά στα αγωνίσματα. Έχουμε ένα αντικείμενο το οποίο οι άλλοι δεν έχουν. Στο μήκος μπορεί να είναι κάποιος καλά σωματικά και να πηδήξει καλά. Στο επί κοντώ μπορεί να είσαι καλά και να μην πηδήξεις ή να μην είσαι καλά σωματικά αλλά να είσαι καλά ψυχολογικά και να πηδήξεις πολύ καλύτερα. Καταλαβαίνω αυτό που λέει ο Μίλτος, ότι όλα είναι τεχνικά και έχει να κάνει με τη θέση που θα έρθεις κτλ., αν φοβάσαι όμως δεν μπορείς να το κάνεις αυτό. Δεν υπάρχει ο ίδιος φόβος, ή και καθόλου φόβος, σε άλλα αγωνίσματα. Έχεις ένα όργανο του οποίου μπορεί να αλλάξει το χρώμα του και να σκεφτείς “Ωπ, τώρα πρέπει να κάνω κάτι διαφορετικό;”. Είναι τόσο ψυχολογικό το επί κοντώ. Εμείς όταν αλλάζουμε ένα κοντάρι γίνεται λίγο πιο σκληρό ή ίσως πιο μακρύ, πολλές φορές όμως αυτή η αλλαγή μπορεί να κάνει το κοντάρι λίγο πιο βαρύ ή λίγο πιο χοντρό. Όλα αυτά ξέρεις πως επηρεάζουν την ψυχολογία; Που θα σκεφτείς ότι δεν το αισθάνεσαι τόσο χοντρό στο χέρι σου, είναι τελείως ψυχολογικό. Εγώ σκέψου στον κλειστό είχα δύο σετ κονταριών: το σετ που είχα όταν πηδούσα στην Αμερική και το σετ το ευρωπαϊκό, που το είχα να πηδάω εδώ, τα οποία έχουν σχεδόν παρόμοια κοντάρια. Το πρώτο κοντάρι που έπιασα για να κάνω δοκιμαστικά από το ευρωπαϊκό μου σετ ήταν μικρότερο από αυτό που είχα στο αμερικάνικο σετ. Όταν λοιπόν ήρθαμε στην Ευρώπη και έπιασα αυτό το κοντάρι για να κάνω δοκιμαστικά φοβόμουν ενώ ήξερα πως είναι μικρότερο, γιατί εγώ ήξερα πως έχω κάτι διαφορετικό στα χέρια μου. Είχα διαφορετική αίσθηση. Ίσως κοντά στο επί κοντώ στον «φόβο» να είναι το ύψος, που όταν ανεβαίνει ο πήχης μπορεί να δεις να το παρατάνε το άλμα. Σε κανένα άλλο αγώνισμα δεν βλέπεις να παρατάνε άλματα έτσι.

Θυμάμαι την Ολυμπιακή χρονιά, ήμασταν στο Diamond League στο Μονακό και καθόμασταν με τον Πομάσκι ο οποίος μου έλεγε πως ο Μίλτος παραπονιόταν γιατί η βαλβίδα ήταν φτιαγμένη από περίεργο ξύλο. Αυτά τα κάνω κι εγώ πάρα πολύ, κάνει τον καλό αθλητή και δείχνει πόσο ευαίσθητοι είμαστε στις μικρές λεπτομέρειες. Είναι άλλο πράγμα να καταλαβαίνεις πως είναι διαφορετικό το ξύλο, ή όπως καταλαβαίνω εγώ τις βαλβίδες μας γιατί δεν είναι όλες ίδιες αλλά έχουν άλλη κλίση, άλλο βάθος και αυτό σου χτυπάει το κοντάρι αλλού, σου το σταματάει. Εκείνη τη χρονιά, θυμάμαι ήμασταν σε αγώνα στην Φλωρεντία, και είχε κακό στρώμα και χτυπούσαν πάνω τα κοντάρια και πέφταμε στις βαλβίδες. Όλα αυτά δεν τα καταλαβαίνουν όλοι. Η αθλήτρια που πιάνει το κοντάρια, κλείνει τα μάτια, τρέχει και ό,τι γίνει δεν τα καταλαβαίνει αυτά. Είναι κακό εν μέρει το ότι είμαστε τόσο ευαίσθητοι σε κάποια πράγματα αλλά είναι αυτό που μας κάνει και καλούς γιατί αν απλά τρέχεις και «ό,τι γίνει», μπορεί να μην καταλάβεις πως το έκανες το άλμα και να μην το ξανακάνεις και ποτέ».

Εσύ συμβουλεύεσαι ψυχολόγο;

«Στο παρελθόν είχα δοκιμάσει ψυχολόγους αλλά αντιλαμβανόμουν πως δεν καταλαβαίνουν το αγώνισμα, γιατί είναι πολύ ιδιαίτερο. Καμιά φορά ο αθλητικός ψυχολόγος θέλει να σου πει άλλα πράγματα, να βλέπεις το άλμα σου πχ., ενώ το πρόβλημα μπορεί να είναι στη ζωή σου».

Η Κατερίνα χωρίς το επί κοντώ…

Όταν η Κατερίνα Στεφανίδη αποφασίσει να αφήσει το επί κοντώ, τότε και ο ελληνικός αθλητισμός θα χάσει ένα από τα μικρά, χρυσά κομμάτια του. Το επί κοντώ στην Ελλάδα είναι συνυφασμένο με το όνομά της και πως να μην είναι, άλλωστε, αφού δεν σήκωσε ποτέ την ελληνική σημαία καλύτερη επικοντίστρια. Κάθε άνθρωπος, όμως, έχει πολλά όνειρα. Η Στεφανίδη σίγουρα έχει εκπληρώσει πολλά από αυτά στον αθλητισμό και σειρά έχει ο κόσμος της έξω από αυτόν.

Αρχικά, το δέχεσαι αυτό που λένε πως είσαι η κορυφαία Ελληνίδα αθλήτρια;

«Δεν το δέχομαι. Είναι λίγο άδικο να πρέπει να συγκρίνεις τόσο διαφορετικά αθλήματα, όπως ήταν άδικο πχ. όταν συγκρίναμε τον Γιάννη (σ.σ. Αντετοκούνμπο) που είναι σε ένα ομαδικό άθλημα στο ΝΒΑ με τον Μίλτο που είναι σε ένα ατομικό άθλημα στους Ολυμπιακούς. Ένα άθλημα μπορεί να έχει έναν μεγάλο αγώνα τον χρόνο και το άλλο να έχει δύο και τρεις, όπως σε εμάς που αγωνιζόμαστε συνέχεια.

Και στον στίβο είναι δύσκολο να τα συγκρίνεις μεταξύ τους. Μπορείς να μετρήσεις μετάλλια αλλά ούτε αυτό είναι αντικειμενικό γιατί παλιότερα το Ευρωπαϊκό γινόταν κάθε τέσσερα χρόνια ενώ τώρα κάθε δύο. Είναι δύσκολο να το απαντήσω αυτό για πολλούς λόγους αλλά θεωρώ πως ίσως να έχω κάνει κάτι που να μην το έχει κάνει κάποιος άλλος, που έχω κρατηθεί τόσα χρόνια από τα 12 μου από όταν έκανα το πρώτο παγκόσμιο ρεκόρ, το 2002, μέχρι τώρα που είμαι 33 το 2023. Είναι δηλαδή ένα θαύμα κι αυτό να μπορείς να κρατηθείς τόσα χρόνια, με τα «πάνω» και με τα «κάτω» που ίσως να ήταν και αναγκαία γιατί τελικά τα «κάτω» έφεραν τα «πάνω», γιατί έδωσαν μία ξεκούραση στο μυαλό και το σώμα. Πιστεύω αυτό ίσως να ξεχωρίζει, η διάρκεια και όχι στο τελείως ελίτ γιατί εγώ πήρα το πρώτο μου μετάλλιο στις γυναίκες το 2014 και ΟΚ μετράμε σχεδόν μια δεκαετία. Ίσως η Μιρέλλα Μανιάνι (ακοντισμός) να είναι κοντά στις διακρίσεις, μπορεί να μην έχει κερδίσει Ολυμπιακούς αλλά έχει δύο Ολυμπιακά μετάλλια όπως και η Αναστασία Κελεσίδου (δισκοβολία). Αυτό ίσως είναι η διαφορά, που από πολύ μικρή ηλικία βγήκε το ταλέντο που ελπίζαμε να γίνει κάτι και τελικά έγινε και μία φορά, δύο φορές και πολλές φορές».

Και πώς φαντάζεσαι τη ζωή σου μετά το επί κοντώ;

«Ένα μεγάλο όνειρό μου από μικρή ηλικία είναι να έχω μία φάρμα, με διάφορα ζωάκια. Το 2005 όταν έκανα το παγκόσμιο ρεκόρ κορασίδων είχα ένα στοίχημα με τον μπαμπά μου ότι άμα το κάνω θα μου πάρει ένα άλογο. Και η αλήθεια είναι ότι τότε το έψαξε ο μπαμπάς μου και κοιτάξαμε κάποια άλογα αλλά δεν έβγαινε να τα συντηρήσουμε οικονομικά. Το στοίχημα είναι στοίχημα, μου χρωστάει ένα άλογο και θα το εξαργυρώσω όταν έρθει η ώρα.

Αυτή τη στιγμή που μιλάμε, δεν σκέφτομαι πως θα παραμείνω στον αθλητισμό. Έχουμε το κτήριο (προπονητήριο), που έρχονται παιδάκια και θα έρχονται για να τα βοηθάμε αλλά όχι με το σκεπτικό να βγάζουμε χρήματα από αυτό. Πιθανώς κάτι που μας αρέσει σαν ιδέα είναι να κάνουμε κάποια camps, να μένουν λίγες μέρες, να είναι πιο διασκεδαστικό. Αλλά διοικητικά ας πούμε στον αθλητισμό, δεν το σκέφτομαι. Δεν με τρελαίνει σαν ιδέα και δεν ξέρω αν συμφωνώ με πρώην αθλητές να αναλαμβάνουν διοικητικά πόστα γιατί χρειάζεται να είσαι πρώην αθλητής αλλά αυτό είναι μόνο ένα από τα πέντε πράγματα που χρειάζονται για να διοικήσεις και ίσως τα άλλα τέσσερα να είναι πιο σημαντικά, χωρίς να λέω ότι οι άλλοι τα έχουν ή δεν τα έχουν αλλά ούτε ότι τα έχω ή δεν τα έχω εγώ. Απλά δεν είναι προτεραιότητα για μένα να είναι κάποιος πρώην αθλητής, ένα παράδειγμα είναι ο Σεμπάστιαν Κόου (σ.σ. Πρόεδρος της World Athletics) δηλαδή…

Δεν σκέφτομαι χρονικά το πότε θα σταματήσω. Επειδή ταλαιπωρήθηκα πάρα πολύ με τον τραυματισμό μου από το 2019 μέχρι το 2021, θα έχει να κάνει ξεκάθαρα με το πως αισθάνεται το σώμα μου. Εγώ το διασκεδάζω, μου αρέσει αυτό που κάνω γι’ αυτό και συνεχίζω να το κάνω και τώρα που είμαι 2η, 3η, 4η και οτιδήποτε. Το κάνω γιατί μου αρέσει το επί κοντώ και θα συνεχίσω να κάνω επί κοντώ για όσο μου αρέσει. Δηλαδή και όταν σταματήσω τον επαγγελματικό στίβο πιστεύω πως θα συνεχίσω να κάνω εν μέρει επί κοντώ, σαν ασχολία. Γι’ αυτό δεν το έχω προσδιορίσει, δεν θέλω κιόλας. Θα εξαρτηθεί από το πως αισθάνομαι σωματικά, γιατί δεν θέλω να ξαναπεράσω τέτοιο πράγμα, αλλά και ψυχολογικά. Αν πω μία χρονιά πως δεν έχω την όρεξη να κάνω προπόνηση με τον τρόπο που κάνω τώρα, και να έρχομαι να κάνω άλματα δύο φορές την εβδομάδα… που είμαι σίγουρη πως μπορώ να κάνω κι έτσι 4.70μ. Αλλά δεν γίνεται και συνεχόμενα αυτό, μετά χάνεις και μία βάση που έχεις.

Δεν ξέρω αν σκέφτομαι να γυρίσω στην Ελλάδα. Δεν θεωρώ πως στο κοντινό μέλλον η Ελλάδα θα είναι μία καλή επιλογή για εμάς. Στο Κολοράντο έχουμε ξεκινήσει ήδη μία μικρή εταιρεία κατασκευών, έχουμε το κτήριό μας και ακόμη και αύριο αν σταματήσω αν χρειαστεί μπορούμε να έχουμε οικονομικές απολαβές από εκεί. Ούτε λέω όχι βέβαια γιατί όσες φορές έχω πει πως κάτι θα γίνει, γίνεται το αντίθετο…»

«Ανάκριση» στην Κατερίνα Στεφανίδη: Το tweet του '21 για τον Γιάννη, το θαύμα του Τόκιο και η πολιτική

Φωτογράφιση: Δώρα Δημητρίου

Art direction / γραφικά : Χρήστος Ζωίδης / Ευαγγελία Λώλου